21033 img005 (74)

164_Percepcja i waloryzacja przestrzeniJta ..._

Forma pylania, które zawarte zostało w tabeli, na której końcach zapisano przeciwstawne określenia pozwoliło respondentom na łatwą ocenę przestrzeni miasta i nie sprawiło im trudności. Na wykresie 7 przedstawiono średnic, jakie uzyskały poszczególne kategorie w danych miastach. Dzięki temu uzyskano pewien profil miast - można go nazwać profilem waloryzacyjnym przestrzeni miasta. Skala na wykresie oznacza stopniowe przechodzenie od kategorii pozytywnej do negatywnej, tzn 1 odpowiada kategorii zdecydowanie pozytywnej (np. ładne), a 7 negatywnej (np. brzydkie), 4 w tym przypadku jest wartością średnią (ani ładne ani brzydkie).

Zaprezentowany powyżej wykres pozwala na wyciągnięcie kilku wniosków.

1. Zachodzi wyraźna różnica w ocenie Będzina i pozostałych trzech miast. Będzin z wyjątkiem oceny elementu ładu funkcjonalnego, jakim jest komunikacja zawsze oceniany jest najniżej. Z koici pozostałe trzy miasta są bardzo podobnie oceniane przez respondentów. Z wyjątkiem atrakcyjności architektonicznej przestrzeni miasta, który to element został zdecydowanie najwyżej oceniony w Cieszynie różnice pomiędzy tymi miastami zwykle nie przekraczają połowy stopnia. Stosunkowo niska ocena przestrzeni Mikołowa i Żywca pod względem architektury może być z kolei pewnym zaskoczeniem, zwłaszcza wobec faktu wymienienia przez respondentów sporej liczby ciekawych obiektów w tych miastach.

2. We wszystkich miastach na ostatnich pozycjach znalazły się te kategorie, które odnosiły się do czystości (zarówno lej odnoszonej do jakości i zanieczyszczenia środowiska, jak i tej dostrzeganej codziennie na ulicach miast). Jedynie w Mikołowie najniżej oceniono element ładu społecznego, czyli poczucie bezpieczeństwa (elementy związane z czystością znalazły się na drugiej i trzeciej pozycji od końca). Nie można jednak stwierdzić, że któryś z ładów przestrzennych oceniany jest zdecydowanie lepiej lub gorzej od innych.

3. Najważniejsze jednak spostrzeżenie dotyczy tego, że właściwie we wszystkich miastach pewne kategorie oceniane są lepiej, a inne gorzej. Nie są to, jak wspomniano kategorie związane z jednym rodzajem ładu, tylko pewne kategorie przynależne do różnych ładów. Istotny jest fakt, żc różny jest tylko stopień tej oceny. Językiem matematyczno-fizycznym można by takie zjawisko nazwać przesunięciem w fazie (co wyraźnie widoczne jest na wykresie). Właściwie jedynym wyraźnym zachwianiem są kat-, egorie związane z ładem funkcjonalnym, a szczególnie z oceną komunikacji. W tym elemencie mniej liczy się przestrzeń samego miasta, ale . rozwiązanie tego problemu przyjęte przez władze miasta. W tym wypad-:

; ru./Win knrzvstaia wyraźnie ze swego położenia na obrzeżu . (.

sieci komunikacji autobusowej, tramwajowej (w przypadku Będzin? i w mniejszym stopniu kolejowej. Podobnie rzecz się ma z ocena nas\ ccnia przestrzeni sklepami i zakładami usługowymi. Tu dosyć wyraźni wyróżnia się Mikołów, który nie tylko posiada sieć małych sklepów, al także centrum handlowe globalnej sieci „Auchan”.

Można stwierdzić, żc elementy związane z ładem przestrzennym Ciesz) na, Mikołowa i Żywca są oceniane przez mieszkańców tych miast bardz podobnie, co świadczy o porównywalnych warunkach życia w tych mia stach. Z kolei pomimo podobnego procesu wytwarzania przestrzeni, jak miał miejsce w Będzinie miasto to oceniane jest dużo gorzej niż trz; pozostałe. Niezharmonizowany proces rozwoju, posługując się tcrinino logią Prawclskie-Skrzypck, w latach po II wojnie światowej zaowocowa degradacją najstarszej części miasta, która w tej chwili jest bardzo ncgatv wnic waloryzowana przez mieszkańców. Aby zmienić ten stan rzecz; potrzebne są radykalne środki sanacyjne w obrębie całego miasta, a szcze golnie jego części centralnej.

Oprócz ogólnego obrazu lub profilu waloryzacyjnego poproszono responden tów w ankietach, a także ekspertów w wywiadach swobodnych o wskazani dzielnic lub miejsc w mieście, które charakteryzują sic następującymi cechami

bogate (dzielnice) vs

nowoczesne vs

uporządkowane vs

miejsca, które Pan(i) lubi vs

niebezpieczne

hałaśliwe

brzydkie

brudne

zlc (dzielnice) biedne (dzielnice) tradycyjne chaotyczne

miejsca, których Pan(i) nie lubi

Tym samym uzyskano wskazania dotyczące różnych obszarów w mieście i icl pozytywnego lub negatywnego oceniania. Pytanie to sprawiało respondenton wiele problemów, często uchylali się od odpowiedzi na nic tłumacząc się tru dnościami w zrozumieniu różnic pomiędzy poszczególnymi kategoriami lul też brakiem dokładnej znajomości miasta. Pomimo tego można pokusić sit (wskazanie pewnych prawidłowości w waloryzacji czterech przestrzeni cztcrecl badanych miast³⁵⁷.

.( • ■WW pierwotnej wersji dysertacji doktorskiej analiza waloryzacji miast przeprowadzona była bardzit szczegółowo. Z powodu ograniczeń wydawniczych w tym miejscu przedstawione zostały tylko najważniejsz