img073 (28)

75

ści libeli rurkowej do pomiaru jeat równoległość oel libeli do jej podstawki, za pomocą której ustawiamy libelę na elemencie liniowym poziomowanym, Je żali warunek ten nie Jest zachowany, należy libelę zrektyfiKO-wać, co omówimy przy opiele rektyfikacji teodolitu.

Pod względem Jakości libele charakteryzujemy za pomocą “przewagi li-bell"* służącej do określenia dokładności spoziomowanej prostej lub płaszczyzny oraz dla pomiaru małych kątów pionowych. Przewagą Ubeil lub jej wartością kątową o> nazywany kąt środkowy odpowiadający łuńcwi zawartemu pomiędzy dwoma sąsiednimi kreskami podziału libeli. Wzór na przewagę libeli, zgodnie z oznaczeniami na rysunku 79, jest następujący:

w'»£p"    ,{M2)

gdzie: d - długość działki libeli, * - promień krzywizny luku libeli,

P⁴m 206 265".

Wartość przewagi libeli jest zwykle określana przez wytwórnię. \? instrumentach geodezyjnych stosujemy libele rurkowe o przewadze, od 5" do 60“ (r odpowiednio od* 93 do 8 m).

Frzewaga libeli określa zdolność rsagowucla jej na wychylenia ze stałego położenia. Li be la jest tym czulsza, im szybciej następuji przesunięcie olę pęcherzyka przy nachylaniu rurki 11-bcli o mały kąt. Czułość libeli jest odwrotnie proporcjonalna da wartości przewagi to, a więc wprost proporc jo na Ina do długości promienia krzywizny r.

Piony. Piór: podobnie jak libelu służy do ustawienia prostych i płaszczyzn w położeniu pionowym lub poziomym. Oprócz tego u żyjący pionu do centrowania instrumentów kątocaorniczych oraz sygnałów .-ad. punktami geodezyjnymi.

ł? pracach geodezyjnych stosujemy obecnie trzy następujące rodzujc pionów: sznurkowe (rys, 80_fa,b,c), drążkowe (sżty.vn«) (rys. 80d) i optyc::-ns (rys,- BOf), Pion sznurkowy opisano w rozdziale 2.1,1,

Pioc drążkowy (rys. BOe} składa się z dwóch rurek metalowych wsuwanych jedno w dragą. Lo centrowaniu instrumentu używamy pionj drążucwuc.0 z iibe-łą okrągłą obracaną dookoła wspólnej 03i rurek. Aby skontrować toodoiat, zakładamy rurkę plonu jia jego s^ubę sprzęgającą, r.aatęp:iie dolne ostrze żurki ustawiamy na punkcie pomiarowym i przesuwamy iustruaent na głowicy statywu dotąd, aż środek pęcherzyka libeli okągłaj, osadzonej ;oł pieni© drążkowym, zostania doprowadzony do punktu głównego, iicżemy również używać pionu drążkowego bez libeli (np. przy węglelnLcachJ(ryn, 60d), trzymając