img224 (7)

18 1. Model biznesu - przegląd koncepcji teoretycznych

Tabela 1.3. Problematyka poruszana przez wybranych autorów piszących na temat

modeli biznesu

Autorzy	Definicja MB	Klasyfikacja MB	Elementy konstytuujące MB	Narzędzia projektowania MB	Relacje między komponentami MB	Wskaźniki oceny MB
A N. Afuah, C.L. Tucci	X		X			X
R Alt, H. Zimmermann		X	X
Ł.M. Applegate	X	X
E Betz	X	X	X
H. Chesbrough R. Rosenbloom			X
H. Chesbrough	X	X
j Gordijn, J. Akkermans				X	X	X
G. Hamel			X
A. Hartman, j. Sifinis, j.Kador		X
P. Keen i S. Qureshi	X		X
| C. binder, S. Cantrell	X	X	X
|. Magretta	X		X
B Mahadevan			X
L. Morris	X	X
M. Muszyński	X	X
K. Obłój	X		X
A. Osterwalder, M. Rossi, M. Dong	X	X	X
D. Papakiriakopoulos, A. Poulymenakou			X
0. Peterovic, C. Kittel	X	X
M. Rappa	X	X
j. Rokita	X
A. J. Slywotzky, D.J. Morrison, B.    Andelman	X	X	X
P. Stiihler			X
D. Tapscott, A. Łowi		X
P. Timmers	X	X
P. Weill, T.W. Malone	X	X	X
P. Weill, M. Vitale	X	X	X	X

Źródło: Opracowanie własne.

ono: interes, przedsięwzięcie gospodarcze, przedsiębiorstwo, prowadzenie działalności gospodarczej. Pojęcie biznesu odnosi się do działalności gospodarczej prowadzonej dla osiągnięcia zysku. Według definicji zawartej w jednym z popularnych podręczników z zakresu problematyki przedsiębiorstwa „biznes to każda organizacja, która dąży do osiągnięcia zysku w wyniku dostarczania dóbr i usług do systemu ekonomicznego”⁸. Pomocna może być także definicja stosowana w teorii zarządzania strategicznego (sformułowana w kontekście hasła „model biznesu”), w myśl której biznes, a ściślej biznes przedsiębiorstwa (company’s business), definiowany jest przez potrzeby nabywców, które mają być zaspokajane (co ma być zaspokojone), docelowe grupy nabywców, które przedsiębiorstwo stara się pozyskać i utrzymać (kto ma być przedmiotem oddziaływania), a także stosowane technologie i funkcje, które przedsiębiorstwo realizuje, działając na rynku docelowym (w jaki sposób przedsiębiorstwo ma działać)⁹. Biznes oznacza tu określoną dziedzinę gospodarowania, tzw. domenę, czyli grupę produktów, w odniesieniu do której realizowana jest specyficzna strategia konkurowania. W takim rozumieniu pojęcia „biznes” wyraźnie widoczna jest także orientacja rynkowa podmiotu działającego. Takie rozumienie pojęcia „biznes” implikuje możliwość równoległego występowania wielu róż nych modeli biznesu w zdywersyfikowanym przedsiębiorstwie, działającym w różnych dziedzinach i oferującym różne rodzaje produktów.

W opracowaniach poświęconych modelom biznesu porusza się wiele zagadnień, w tym: kwestię definicji modelu biznesu, klasyfikację i opisy modeli biznesu (dalej w tekście - MB), konstytutywne elementy MB, narzędzia służące projektowaniu MB i relacje między jego elementami oraz wskaźniki oceny MB. W tabeli 1.3 przedstawiono listę wybranych autorów piszących na temat modeli biznesu i zakres poruszanych przez nich zagadnień.

Na podstawie przeglądu literatury poruszającej problematykę modeli biznesu można stwierdzić, że rozważania autorów prowadzone są w trzech ujęciach:

•    Pierwsze ujęcie (o najwyższym stopniu abstrakcji) koncentruje się na zdefiniowaniu pojęcia modelu biznesu i opisaniu modelu biznesu jako koncepcji teoretycznej. Wielu autorów określa także elementy konstytuujące model biznesu'⁰. Na tym poziomie proponuje się koncepcję, która może być zastosowana we wszystkich dziedzinach („biznesach”) w praktyce gospodarczej;

• Drugie ujęcie analizy zawiera taksonomię modeli biznesu - na tym poziomie opisywane są różne abstrakcyjne typy modeli o określonych cechach wspólnych dla danego typu

“ W.G. Nickels, Understanciing Business, Times Mirror/ Mosby College Publishing, St. I.ouis 1987,

s. 98.

⁹    Por. D.F. Abell, Defining the Business: The StartingPoint of Strategie Planning. Prentice-Hali, Logie wood Cliffs, NJ.1980, s. 169; patrz także A.A. Thompson, A.J. Strickland, Strategie Management: Concepts and Cases, 10^,h ed„ Irwin/McGraw-Hill, Boston 1998, s. 29-33.

¹⁰    A. Osterwalder, Y. Pigneur i C.L. Tucci określają to pojęciem „meta-model” (por. Clarifying Business Models, op. cit. s. 5-6).