img232 (6)

34 1. Model biznesu - przegląd koncepcji teoretycznych

10.    Broker informacji (information brokerage): oferowanie szerokiego zakresu usług informacyjnych stanowiących wartość dodaną do ogromnej ilości danych dostępnych w sieci;

11.    Dostawca usług związanych z bezpieczeństwem w sieci i innych usług (trust and other third-party services).

Według P. Timmersa wymienione modele e-biznesu różnią się stopniem innowacyjności (tzn. w jakim stopniu funkcje realizowane wcześniej tradycyjnie są realizowane przez Internet oraz jakie nowe, wcześniej nierealizowane funkcje przedsiębiorstwo pełni) i stopniem integracji funkcjonalnej, co przedstawiono na rysunku 1.1.

Rysunek 1.1. Klasyfikacja modeli biznesu wyróżnionych przez P. Timmersa ze względu na stopień innowacyjności i stopień integracji

	Integrator łańcucha wartości
Organizator rynku
		Platforma współpracująca

Społeczność wirtualna

E-centrum handlowe

Dostawca usług w łańcuchu wartości

zróżnicowane

funkcje

Stopień

integracji

funkcjonalnej

Zamówienia

elektroniczne

E-aukcje

pojedyncza

funkcja

Sklep internetowy

Dostawca usług związanych z bezpieczeństwem w sieci

Broker informacji

mały

Stopień innowacyjności

duży

Źródło: P. Timmers, Business Models for Electronic Markets, op. cit., s. 3-8.

Klasyfikacja D. Tapscotta, A. Lowi’ego i innych

Uproszczoną w stosunku do klasyfikacji P. Timmersa typologię modeli e-biznesu zaproponowali D. Tapscott, A. Łowi i inni¹, którzy wyróżnili następujące rodzaje modeli e-biznesu, stosując kryterium stopnia kontroli i stopnia integracji:

1.    Agora; kupujący i sprzedający spotykają się, by w sposób swobodny negocjować, ustalać cenę oraz dodawać wartość do produktu, przy czym sprzedający mogą oferować szeroki oraz często trudny do przewidzenia asortyment i ilość produktów. Model ten ułatwia wymianę między kupującymi i sprzedającym. Cechuje go niski poziom kontroli ekonomicznej oraz niski stopień integracji;

2.    Skupisko (aggregation): w modelu tym funkcjonuje lider będący pośrednikiem między producentami i nabywcami, który bierze odpowiedzialność za selekcję produktów,

wybór docelowych segmentów, ustalanie cen i zapewnienie dostaw, przy czym lidei ustala ceny z wyprzedzeniem i oferuje zróżnicowany asortyment produktów. Model ten cechuje wysoki stopień kontroli ekonomicznej i niski stopień integracji;

3.    Łańcuch wartości (value chain): tak zwany dostawca zawartości (informacji, towarów, usług - ang. content) tworzy i kieruje siecią, żeby dostarczyć wysoce zintegrowaną wartość dla nabywcy. Model ten cechuje niski stopień kontroli ekonomicznej i wysoki stopień integracji;

4.    Alians (alliance): partnerzy aliansu projektują produkty, kreują wiedzę, dzieląc się doświadczeniem, przy czym określone są reguły rządzące interakcjami między uczestnikami aliansu. Cechą tego modelu jest wysoki stopień integracji przy jednocześnie niskim poziomie kontroli ekonomicznej;

5.    Sieć dystrybucyjna (distributive network)-. świadczy usługi na rzecz innych podmiotów działających w sieci, alokując i dostarczając produkty (np. FedEx).

Na rysunku 1.2 przedstawiono klasyfikację wyróżnionych przez D. Tapscotta, A. Łowi 'ego

i innych modeli e-biznesu ze względu na stopień kontroli i stopień integracji.

Rysunek 1.2. Klasyfikacja wyróżnionych przez D. Tapscotta, A. I,owi’ego i innych modeli e-biznesu ze względu na stopień kontroli i stopień integracji

wysoki

Skupisko

Łańcuch wartości

Stopień

Sieć dystrybucyjna

kontroli

ekonomicznej

Agora

Alians

niski

niski

Stopień integracji ------ - — ► wysoki

Źródło: D. Tapscott, A. Łowi i inni, Digital Capital - llarnessing the Power of Business Webs, op. cit.

Wprawdzie D. Tapscott, A. Łowi i inni zaproponowali swoją klasyfikację z myślą o e-biznesie, lecz wydaje się, że te typy modeli można zidentyfikować także w innych niż gospodarka internetowa sferach biznesu.

Klasyfikacja M. Rappy

M. Rappa² zdefiniował model biznesu jako sposób prowadzenia biznesu, przy czyrn MB określa sposób generowania przychodów przez przedsiębiorstwo, definiując miejsce przedsiębiorstwa w łańcuchu wartości. Autor ten wyróżnił dziewięć podstawowych kale

1

D. Tapscott, A. Łowi, inni .Digital Capital - Harnessing the Power of Business Webs, Harvard Business School Press, Boston 2000, podajemy za: A. Osterwalder, The Business Model Ontology, op. cit., s. 25.

2

M. Rappa, Managing the Digital Enterprise, op. cit.