img237 (11)

Świat Celtów 23

Celtów na Wschodzie pokonując Bojów z Bohemii i zmuszając 32 tysiące ludzi do opuszczenia swoich terenów. Wygnani Bojowie dołączyli do celtyckich Helwetów zamieszkujących tereny dzisiejszej Szwajcarii i Austrii. Helwetowie, pod wodzą Orgetoryksa i jego zięcia Dumnoryksa, który był bratem druida i króla Eduów, Dywicjaka, utworzyli celtyckie przymierze i planowali migracje na zachód, by uciec przed naporem plemion germańskich, a także słowiańskich.

Juliusz Cezar, namiestnik Galii Przedalpejskiej i Narbońskiej, wykorzystał sytuację i oskarżył Helwetów o zakłócenie pax romana w Galii. Pod tym pretekstem Cezar na czele wojsk rzymskich podbił całą Galię. Między rokiem 58 p.n.e. a 55 p.n.e. pokonał większość wodzów galijskich i w roku 55 p.n.e. przeprawił się do Brytanii, gdzie na południu pokonał celtyckich Kantiów (Cantii - plemię, które dało nazwę hrabstwu Kent). W następnym roku, po stłumieniu powstania Trewerów (Treverii) w Galii i zamordowaniu Dumnoryksa, przywódcy galijskiego oporu, Cezar podjął kolejną wyprawę do Brytanii i po zaciętych walkach zdołał podporządkować sobie większość znaczących wodzów z południa Brytanii.

Tymczasem w Galii Ambioryks wzniecił kolejne powstanie, którego dowództwo objął słynny Wercyngetoryks. Część brytyjskich Celtów przyłączyła się do tej celtyckiej wojny o niepodległość. W roku 51 p.n.e., po jednej z najkrwawszych rzymskich kampanii, padło ostatnie niezależne celtyckie terytorium w Galii, skupione wokół położonej na wzgórzu twierdzy Akwitanów w Uksellodunum¹. Rzymianom nie udało się całkowicie spacyfikować Galii i co kilka lat wybuchały nieudane powstania niepodległościowe. Jedno z nich miało miejsce w roku 69 n.e. i według Tacyta wzięli w nim udział druidzi, którzy przepowiadali upadek Rzymu.

Wj:ym czasie wszakże Rzym stał się wystarczająco silny, by zdecydować się na całkowity podbój Brytanii, jednego z dwóch ostatnich niezależnych terytoriów celtyckich. Południowa część Brytanii, bogata, żyjąca z handlu, znajdowała się we władaniu Cunobelinusa, który zmarł ok. 40/43 r. n.e. Sukcesję objął jego syn Caractacus (Caradoc). Rzymianie wykorzystali śmierć Cunobelinusa do najazdu na Brytanię, ale pokonanie Caractacusa zajęło im dziewięć lat. Rzym nigdy nie zdobył całej Brytanii, a po zrezygnowaniu z podbicia północy Rzymianie wybudowali słynny Mur Hadriana, łączący wybrzeże zachodnie z wschodnim i wyznaczający północną granicę wpływów. W czasie około 360 lat panowania rzymskiego w Brytanii dochodziło do powstań przeciwko władzy Rzymu, zwłaszcza wśród Brygantów, zamieszkujących tereny na południe od Muru.

Pozostało teraz już tylko jedno celtyckie terytorium poza władzą Rzymu - Irlandia. Wprawdzie w 82 r. Agrykola, zarządca Brytanii, przyjął kilku niezadowolonych wodzów irlandzkich, którzy przybyli prosić o pomoc woj-

1

Uksellodunum (Uksellodunum - „twierdza najwyżej wzniesiona”) było w rzeczywistości twierdzą Kadurków (Cadurci - „waleczni, bojownicy”); (przyp. tłum.).