img318 (5)

Płaskorzeźba z Kilpeck w Herefordshire przedstawiająca boginię-matkę

społecznym i politycznym. Broń okazała się skuteczna i zwana jest od tamtej pory bojkotem.

W piątym wieku nowej ery, prawo rzymskie, które wraz z ekspansją Imperium Rzymskiego rozpowszechniło się na Zachodzie, uległo zmianom ze względu na przyjęcie pojęć chrześcijańskich. Również prawo Brehon nie mogło uniknąć modyfikacji związanych z pojawieniem się w Irlandii chrześcijaństwa. Ich wprowadzenia podjął się arcykról Laoghaire z Tary, powołując komisję złożoną z dziewięciu wybitnych osobistości, których zadaniem była reforma i spisanie prawa. Do mitów należy twierdzenie, że to święty Patryk zarządził kodyfikację prawa. Wprawdzie Patryk należał do komisji, razem z Benignusem i Cairnechem, jako przedstawiciel Kościoła, ale z całą pewnością nie posiadał autorytetu potrzebnego do wydania takiego zarządzenia. Źródła wymieniają trzech sędziów prawa Brehon biorących udział w pracach byli to: Dubhtach Maccu Lugir, Rossa i Fergus, przy czym inne źródła określają Dubhtacha jako naczelnego druida króla Laoghaire. Sam król również miał udział w ustaleniach komsji, a obok niego także Dara, król Ulsteru, i Corc, król Munsteru.

Prawo irlandzkie skodyfikowane w postaci Senchus Mór obowiązywało w całym kraju. Zwano je Cain (Prawo) w przeciwieństwie do praw Urradus (Wspólnota), mających charakter lokalny. Prawo karne spisano później w Księdze z Acaill. Już w piątym wieku język prawniczy, zwany Berła Feini, był archaiczny, co wskazuje na starożytny charakter prawa Brehon. Kodyfikacja nie doprowadziła wszakże do ustanowienia nowych praw, polegała raczej na dodaniu prawa kanonicznego do już istniejących przepisów. We wstępie do Senchus Mór napisano:

To, co w prawie Brehon nie sprzeciwiało się Słowu Boga, zawartemu w Nowym Testamencie, i sumieniu wierzących, zostało potwierdzone przez Patryka, władze Kościoła i wodzów Irlandii: to jest Senchus Mór.

Najstarsza zachowana wersja prawa irlandzkiego znajduje się w Leabhar na hUidre (Księdze burej krowy) pochodzącej z przełomu jedenastego i dwunastego wieku.

System prawa Brehon stanowi fascynujący przykład starożytnej myśli prawniczej. Jego wyjątkowość polega na tym, że za podstawę systemu uznano udzielenie rekompensaty ofierze lub rodzinie ofiary, a nie dokonanie aktu zemsty na winowajcy. Konieczność wypłacenia odszkodowania na rzecz społeczeństwa, któremu winowajca wyrządził krzywdę, traktowana była jako wystarczająca kara.

Prawa Brehon przetrwały w Irlandii, mimo ciągłego zwalczania przez Anglików, aż do siedemnastego wieku. Nie oznacza to jednak, że pozostały one niezmienne i dezaktualizowały się z biegiem czasu. W trakcie odbywających się co trzy lata Feis Teamhrach przedstawiciele wspólnot z całego kraju omawiali nowe prawa i dokonywali koniecznych zmian. Pod koniec szesnastego wieku