C)/(x) = |x| \ x0 = 0; d)/(x) = |x|, x0 = O.
Ad a) Dziedziną funkcji / jest zbiór R, a więc funkcja jest określona w każdym otoczeniu punktu x0 = 1. Niech b będzie dowolną liczbą różną od O. Oczywiście x0 + h e R. Mamy
/(xo + b) = /(1 + b) = (1 + b)2 + 3(1 + h) - 2 = b2 + 5b + 2 oraz
skąd
lim
h-»0
/(i +h)-m
= lim
ń-> o
(b2 + 5h +2) h
-i = lim ^\+5)-
/i—>o h
= lim (h + 5) = 5.
A więc istnieje /'(1) (i /'(1) = 5), zatem ta funkcja jest różniczkowalna w punkcie x0 = 1.
Ad b) Funkcja ta jest określona w każdym otoczeniu punktu x0 = -1, ale w lewostronnym sąsiedztwie tego punktu określona jest innym wzorem niż w prawostronnym sąsiedztwie. Należy w takim przypadku obliczyć pochodne jednostronne w tym punkcie i, jeśli one są skończone, sprawdzić, czy są sobie równe. Aby obliczyć pochodną prawostronną w punkcie x0 = -1, załóżmy, że h jest dowolną liczbą dodatnią. Wtedy Xq -h h = — 1 + h > — 1,
zatem
/(x0 + h)= /(—1 + h) = 4[(-1 + b) + 1 ]2 = 4b2 (przy obliczaniu wykorzystaliśmy drugi - „dolny" - wzór, gdyż argument funkcji jest liczbą większą od -1). Ponadto /(x0) = /(-1) = 0, dlatego
lim
/i->0
-ł-
/H + h) -f (-1) h
= lim
/)—>o
+
4h2~0
h
= lim +(4b) = O.
k_vn+v 7
Zatem /'+(1) = O.
Jeżeli teraz założymy, że h jest dowolną liczbą ujemną, to Xq + h = — 1 + h < — 1,
zatem
/(xo + b) = /(-1 + b) = [(-1 + b) + 1]3 = b3 (dlaczego?). Oczywiście, jak poprzednio, /(—1) = O, dlatego
Obie pochodne jednostronne istnieją i są sobie równe, co oznacza, że ta funkcja jest różniczkowalna w punkcie x0 = -1 (i /'(-1) = O).
Ad c) Funkcja ta jest określona w każdym otoczeniu punktu x0 = O, ale w lewostronnym sąsiedztwie tego punktu określona jest innym wzorem niż w prawostronnym sąsiedztwie, zgodnie bowiem z definicją wartości bezwzględnej mamy
JM)3. |
jeżeli x < 0 |
/w = , | |
[ X3, |
jeżeli x > 0 |
f-X3, |
jeżeli x < 0 |
/W = 1 , | |
L x3, |
jeżeli x > 0. |
Należy więc zbadać istnienie pochodnych jednostronnych i ich równość. Mamy:
lim
h-> o'
/(°- +{?! -/(°> ~ |im !?!■=nm (,2=o, K h->o+ h h-> o+
oraz
lim ^ = lim = lim (-h2) = 0,
/t->0~ h h^yO~ h h-+0
a więc pochodne jednostronne są sobie równe, zatem funkcja jest różniczkowalna w punkcie x0 = 0 (i /'(O) = 0).
Ad d) Podobnie jak w punkcie poprzednim zbadamy istnienie pochodnych jednostronnych i ich ewentualną równość. Mamy
/(-1 + ft) — /(—1) _Nm ^-0
lim •'' I' *' ' = lim
At -+o h h->cr
= lim h2 = 0,
b->cr
jeżeli x > 0 jeżeli x < 0
lim ,
h~* o-'
lim
h->0'
h
= lim
h—>o~
-h_ h
= -1.
Obie pochodne jednostronne istnieją, ale nie są sobie równe, więc funkcja nie jest różniczkowalna w punkcie x0 = 0 (czyli /'(O) nie istnieje).