262
4
ku W czasach pu»ipuii(>ki element eelebr\ekosci w>daje się wręcz konieczny dla bycia politykiem Marshall przyporządkowuje to wzrastającej roli ..afeklyw-nej funkcji politvki | l*W7: 204j. Jak tłumaczy Piontek. ..politycy oczekują i sta-raia się doprowadzić do przemyślanej i racjonalnej decyzji wyborców, która legitymizuje ich pozycję w procesie politycznym, wykorzystuje ich emocjonalne środki i sposoby odd/taK w arna (reklama, badania opinii itp.) Wyborcy zaś, utożsamiani z konsumentami, kierują się racjonalnymi przesłankami, dokonując wvborow t/godme / teorią racjonalności wyboru t. które jednak stymulowane są poprzez kształtowanie imwtonalnych moływow za pomocą reklamy" (201 Id 136].
Zdaniem niektórych badaczy (Marshall. 2001; Godząc, 2007) oba systemy, polityk. i cclcbrytow. współcześnie działają podobnie. Symboliczne staje się podobieństwo zdjęć robionych celebry toin na tzw ściankach / logo organizatora wydarzenia a także polityków na tle partyjnego logo. Zarówno yy jednym, jak i drugim liczy się lider, który z kolei musi „ucieleśnić uczucia i opinie partii, ludzi, narodu. Natomiast na obszarze rozrywki ce/ebnty musi w jakiś sposób uoełcsnic uczucia i zdanie publiczności" (Godzić. 2007 349). Częsta obecność w mediach daic mo/liwosc oddziaływania na emocje odbiorców. O skali i intensywności tych emocji decyduje medialność polityka (por. podrozdział o mcdial-nosci) Rodzi się jak to określił Thompson doświadczenie medialne, które definiuje iako „dośw iadczenie wydarzeń, które przenikają się z miejsc odległych i przez odbior oraz przyswajanie produktów medialnych są umieszczane w praktycznych kontekstach życia codziennego" (2001: 225) Z punktu widzenia psychologu społecznej doświadczenie medialne może być budowane na dwóch typach interakcji, tradycyjnej i chwilowej (Cwalina. 1999: 55 59). wyróżnionych ze względu na intensywność zaangażowania emocjonalnego konsumenta i częstotliwość pojawiania się polityka. Interakcja tradycyjna wymaga silnego zaangażowania po stronic widza i częstej obecności w mediach polityka. Interakcję chwilowa za.s charakteryzuje niskie zaangażowanie i rzadkie pojawianie mc polityka (por Piontek. 20Md: 139). Życic w święcie zmediatyzowanym to ciągłe przeplatanie się wielu różnych form doświadczenia. Dla wielu ludzi doświadczenie przeżyte wciąż ma ogromny wpływ na kształtowanie ich „ja” (...). Jednakże jeśli porównamy nasze dzisiejsze życic z życiem ludzi sprzed dwóch lub trzech wieków. jasne stanic się dla nas. że struktura doświadczenia znacznie sic od tego czasu zmieniła. Chociaż doświadczenie przeżyte wciąż pozostaje podstawowe, coraz bardziej uzupełnia je. a niekiedy zastępuje doświadczenie medialne, które zakłada coraz większą rolę w samokształceniu. Ludzie coraz częściej czerpią z doświadczeń medialnych informacje pozwalające im kształtować własne ..ja" (2001: 229 230| Cclcbrytyzacja osób dokonuje się poprze/ połączenie obecności w mediach i rzeczywistego życia osoby, która staje się celcbrytą (Piontek 201 Id: 142). Inaczej działa ten mechanizm w stosunku do
Ccfcrbtyo |Mo klwclowi aMerty punu«uimwu< 263
kobiet i męzczyzn działających w sferze publu zncj. ..\k przypadku nętczyoi sfera prywatiu ina «uc/iow icc/ac». zmiękczać auetuiMk twardego grac/.*' 11>> -er, 2004. cyt. /a Piontek, 201 Id: 141). Kobiety muszą ..wyważyć miedzy «mę-tkimi» cechami, które uwiarygodniają jc jako skutee/nyeh iK/cstnikoa polityki, i «kobiecy mi» atrybutami, określającymi ich rzeczywistą iożsamtiM.' |l'ionlck.
201 Id: 142). Kobiecość celebry tek budowana jest „w ramach kodow i konwencji medialnych reprezentacji. pierwotnie stworzonych przez Hollywood, a współcześnie kreowanych przez telewizję, muzykę popularna i reklamę' | Piontek.
201 Id: 1421 Cclcbrytyzacja kobiet polityc/ck napotyka trudności, bowiem, tak zauważa Piontek ..ich (kobiet M M /1 obecność w święcie rozrywki czy sportu jest mniej naturalna niż mężczyzn i mierzona kryteriami hiperkobiecości (seksualność, skupienie na sobie) typowymi dla kultury popularnej"
Cclcbrytyzacja sfery życia publicznego, obejmująca zarówno politykę, jak i sferę gospodarczą, sprawia, żc aktorzy nabywają status znakomitości mcdial nych (celcbrytów), ich prywatność staje się dla odbiorców bardziej interesująca niż aktywność polityczna. Pozwala bowiem na odwoływanie się do wspólnoty doświadczeń. „Wpisuje się znakomicie w komercyjne interesy mediów takich jak prasa kobieca, szczególnie pisma typu people. Poszerza bow tern krąg cełc-brytów i dostarcza pismom kobiecym bohaterów okładek, wyw iadów i kronik towarzyskich*' |Piontck. 201 Id 151). Wraz z konwergencją gatunkową różnice pomiędzy mediami opiniotwórczymi a tymi mniej poważnymi zanikają y.mie niają się też standardy dziennikarstwa, szczególnie informacyjnego, które przejmuje cechy typowe dla tabloidów" |Piontek. 201 Id: 151). Sa to globalne tendencje. którym w imię interesów ekonomicznych ulegają nawet najbardziej utytułowani dziennikarze'
r: Doskonal ilustracją lego mechanizmu jest polityczna kariera posłanki Muchy z Pt» Sesja fotograficzna dla jednego z pism. w której posłanka wystąpiła wystylizowana na l-arę C rott Interesującym badawczo jest skata Zanów i komentarzy, jak ją dotknęła po objęciu przez ma teki ministra sponu. Oczywiście, pani minister popełniła kilka wpadek i błędów, ale żaden / ministrów mężczyzn, nic był pod takim obstrzałem krytyki, dotyczącej zarówno kwestii merytorycznych. jak i wizerunkowych.
' ' Ilustracją zjawiska moZc być polityka redakcyjna Tomasza li-a w roli redaktora naczelnego tygodnika „Newsweek Polska”, którą rozpoczął w styczniu 2012 roku Dziennikarz od razu wprowadził szokujące okładki, np numer z 23.04 2012 roku z Antonim Macierewiczem w turbanie, tyhił Amok. czy podczas furo. przed meczem Polska Rosja zamieścił na okładce trenera polskiej reprezentacji Franciszka Smudę stylizowanego na Piłsudskiego i wielki tytuł Polska Rosja Rth*<a Warszawska 2012. Lis zdecydował się również w pierwszym numerze po objęciu funkcji na opublikowanie rozmowy Teresy Toranskiej 7 Adamem Biełanem. którą dziennikarka nagrywała na potrzeby książki. Mimo protestów Biclana (przeciwko zmianie zasad publikacji, teksi ukazał się brz autoryzacji, w dwóch kolejnych numerach Są to przykłady wpisujące się w tezę o odchodzeniu od standardów etycznego dziennikarstwa, ale skutecznego w wymiarze ekonomicznym. Tygodnik pod rządami Lisa wyprzedził .J»olitykę" i znalazł się na 3 miejscu w kategorii tygodników