został „przykrojony" odpowiednio do zakresu programu. Natomiast mniej lub bardziej obszerne przedstawienie materiału wynika z subiektywnego poglądu Autorów nu to, które z zagadnień rzw. termodynamiki technicznej, w kontekście programu przedmiotu. są najważniejsze.
r
Układom termodynamicznym nazywamy część przestrzeni wyodrębnioną z Wszechświata za pomocą abstrakcyjnej osłony bilansowej (zwanej również kontrolną). Pozostałą po wydzieleniu układu resztą świata nazywamy otoczeniem Jednoznaczne wydzielenie układu za pomocą lej osłony jest konieczne do prawidłowego zestawienia bilansów substancji i energii. Wszelkie pomiary strumieni, składu, temperatury i ciśnienia substancji doprowadzanych i wyprowadzanych z rozważanego układu powinno się wykonywać na powierzchni osłony bilansowej.
Do opisu stanu i zjawisk zachodzących w wydzielonym układzie termodynamicznym, używa sią trzech rodzajów wielkości fizycznych:
1) dotyczących całkowitej ilości czynnika termodynamicznego w układzie, np : V. M, I .... (objętość, masa, entalpia...), zapisywanych za pomocą dużych liter,
2) dotyczących strumienia (natężenia przepływu) danej wielkości fizycznej w układzie. np.: V, M, I... (strumień objętości, strumień masy, strumień entalpii...), będących pochodną danej wielkości po czasie, np M =dM/dX, lub dla wielkości skończonych M =A\t/Ax i zapisywanych za pomocą dużych liter z kropką,
3) odniesionych do jednostki ilości czynnika termodynamicznego, czyli nic/uleż-nych od wielkości układu, np.: v, p, i... (objętość właściwa, gęstość, entalpia właściwa...), zapisywanych za pomocą małych liter.
Z punktu widzenia przepływu substancji i energii, można wyróżnić:
układ termodynamiczny zamknięty jeżeli przez osłonę bilansową substancja ant nic dopływa do układu, ani też z niego nic odpływa;
układ termodynamiczny otwarty-jeżeli przez osłonę bilansową przepływu substan
cja;
układ termodynamiczny odosobniony - jeżeli przez osłonę bilansową nic przepływu ani substancja, ani energia;
układ adiabatyczny jeżeli przez osłonę bilansową mc przepływa energia na .j>«>m»I» ciepła (nic ma wymiany ciepła między układem i otoczeniem); układ adiabatyt /ny może jednak wymieniać energię z otoczeniem na sposób prucy