IMG"40 (3)

Dobrze oddzielają piasek piaskowniki szczelinowe, budowane w oczyszcza], niach dla miast do 10000 mieszkańców (m.in. w Ozimku). W celu uzyskania prędkości przepływu przez piaskownik poziomy 0,25—0,35 m/s instaluje się _na odpływie przelew regulujący tę prędkość. Kształt przelewu proporcjonalnego (rys. 13-5) oblicza się przy założeniu stałej prędkości 0,3 m/s.

13.6.1.4. Osadniki. Osadniki są powszechnie spotykanymi urządzeniami i służą do usuwania ze ścieków zawiesin o gęstości większej niż woda. Mogą też oddzielać zawiesiny lżejsze od wody, wypływające na powierzchnię i za. trzymywane na odpływie z osadnika za pomocą ścianek przegrodowych (nurkowych) zanurzonych 0,2—0,5 m pod powierzchnią.

Ze względu na kierunek przepływu ścieków osadniki dzieli się na pionowe i poziome; mogą mieć one kształt prostokątny i kołowy.

W osadnikach można wyróżnić:

—    część przepływową, w której wskutek zmniejszenia prędkości przepływu następuje sedymentacja zawiesin,

—    część opadową, w której gromadzi się osad usuwany okresowo lub w sposób ciągły (ten drugi sposób w dużych urządzeniach).

Rozróżnia się zawiesiny ziarniste, jak piasek, żużel, ziarna gruntu, opadające na dno ze stałą prędkością, oraz zawiesiny kłaczkowate, łączące się w czasie opadania w coraz to większe kłaczki, wskutek czego zwiększa się ich prędkość opadania. Prędkość opadania ziarn o wymiarach 0,1—1,0 mm może być obliczona ze wzoru Hazena

v = 418 (y — y') d (0,3f + 0,7), mm/s dla ziarn zaś poniżej 0,1 mm ze wzoru Stokesa

u = 418(y—/)d²(0,03r + 0,7), mm/s    (13.10)

gdzie: y — ciężar właściwy ziarn,

Y — ciężar właściwy cieczy, d — średnica ziarn, mm, t — temperatura, °C.

Ścieki są zazwyczaj zatrzymywane w osadnikach nie dłużej niż 2 h. Imhoff zaleca zatrzymywanie ścieków przez 1,5 godz. Jeżeli ścieki przepływają przez osadnik w krótszym czasie, oczyszczanie może być niedostateczne, natomiast przy zbyt długim czasie przepływu, tj. w nadmiernie wielkich osadnikach, może rozpocząć się w komorze osadowej proces gnilny. Domieszka ścieków przemysłowych wpływa hamująco na rozkład ścieków; czas przepływu może być wówczas przedłużony. Spełnienie warunku nieprzekroczenia dopuszczalnego czasu zatrzymywania ścieków w osadnikach daje w efekcie tzw. świeżowodny (nie zagnity) odpływ ścieków z osadników.

W celu oddzielenia zawisiny kłaczkowatej głębokość osadnika powinna wynosić ponad 2,5 m, dla zawiesiny ziarnistej do 2,0 m. Ścieki bytowo-gospodarcze zawierają oba rodzaje zawiesin.

rod

Nliarc ^»^na 5^ Ti

^locen) J

lM^a na przepływ⁰'

Osadni

osadnika v

hydraulic2

od czynni przekracz: wyrażona I powierzcb Czymi się wskaźt a 1:8 (mi długość! i czasu pn 10,8—16,: Przy i

(13.9)

kierunku

przestrze:

dopływaj

nie. Włas dopływo pływie ś( Osad

—    o prz bliżu fermi

—    o pr :

—    o pr: Pozi

stosowa

wielostr;

stratnie

Płynący

dyfikacj

tytępt

baraki

%in.