IMG#44

34 Polska wobec zagrożenia terroryzmem morskim

Charakter współczesnego terroryzmu

Analizując ataki terrorystyczne ostatniego dziesięciolecia w. w., należy stwierdzić, że zmiany w zakresie środków i metn w porównaniu do ubiegłych dekad nie były istotne. Terrory*^ do przeprowadzenia ataku najczęściej wykorzystywali aut * ma tyczną broń ręczną i ładunki wybuchowe⁵². Niemniej jednaj! można zauważyć, że jeśli w omawianym okresie nieznacz^

spadła ogólna liczba ataków terrorystycznych, to pochłoń one znacznie więcej ofiar.

Wykres 1.1. Akty terroryzmu międzynarodowego w latach 1980-2001

UCZBA

Źródto: Patterns of Global Terrorism 2002 U.5. Department of State, Washington 2003.

Ostatnia dekada XX w. zapoczątkowała narodziny nowego oblicza terroryzmu międzynarodowego. Zarówno cele funkcjonowania nowych ruchów terrorystycznych, jak i formy ich aktywności różnią się znacznie od tradycyjnych sposobów oddziaływania. Działalność ta zakłada znacznie bardziej dalekosiężne skutki od tych wynikających bezpośrednio z akcji terro-rystycznej oraz - co najważniejsze - najczęściej jest narzędziem zdobycia władzy przez nieuprawnione do jej sprawowania or-⁵² M. Madej, Międzynarodowy terroryzm polityczny, Warszawa 2001, s. 42.

Terroryzm i jego rola we współczesnych stosunkach międzynarodowych 35

ganizacje, które są zbyt słabe, aby móc osiągnąć swój cel przy wykorzystaniu legalnych procedur. Organizacje terrorystyczne nowego typu charakteryzują się również znacznym i doskonale zorganizowanym zapleczem, a spośród form oddziaływania najchętniej realizują niekonwencjonalne ataki na wielką skalę. Z tego względu coraz częściej podejmują one próby uzyskania dostępu do broni masowego rażenia i starają się wykorzystywać inne środki oddziaływania, jak np. cyberterroryzm⁵³.

Bez wątpienia za klasyczne już organizacje terrorystyczne nowego typu należy uznać Al-Kaidę, która doprowadziła do wprowadzenia terroryzmu w krąg zagrożeń globalnych. Taki charakter ma również japońska sekta Aum Shinrikyo, która dla osiągnięcia swoich celów jako pierwsza powszechnie wyraża zainteresowanie zastosowaniem broni ABC. Kolejnym elementem zjawiska terroryzmu są amerykańscy Suprematyści, ruch zrzeszający sfrustrowanych mieszkańców Stanów Zjednoczonych, którzy wykorzystują drugą poprawkę do konstytucji, dającą każdemu Amerykaninowi prawo do posiadania broni. Ostatnia, godna uwagi, nowa tendencja to tzw. terroryzm jednej sprawy. Jest on przykładem niebezpieczeństw wynikających z upowszechnienia przemocy w życiu współczesnego społeczeństwa.

Al-Kaida

Jest to organizacja powstała na bazie biur rekrutacyjnych afgańskich mudżahedinów Mekhtab Al Khidemat (MAK). Kierowana i finansowana przez Osama bin Ladena⁵⁴ organizacja stała się siecią terrorystyczną o zasięgu międzynarodowym. Siatkę Al-Kaidy tworzą małe, operujące na całym świecie, ko-

⁵³    Najlepszym tego przykładem są powszechnie omawiane we wszelkich środkach masowego przekazu starania Osamy bin Ladena o pozyskanie broni nuklearnej. Por.: Superterroryzm biologiczny, chemiczny i nuklearny, pod red. Y. Aleksander, M. Hoenning, Warszawa 2001; Wystąpienie Roberta Kośli, zastępcy dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Teleinformatycznego ABW, z 15 IV 2003 r., www.abw.gov.pl

⁵⁴    Y. Alexander, M.S. Swetnam, Siewcy śmierci, Warszawa 2001, s. 47.