158
Osiami etap budowy tablic zasobności polega na ustaleniu przebiegu różnych cech drzewostanu głównego i podrzędnego, przeciętnej piertntcy dr*T stanu, picrśmcowej liczby kształtu, liczby drzew, pierśnicowego pola prai^i. miąższości i przyrostu miąższości drzewostanu.
Zagadnieniami przebiegu zmian z wiekiem różnych cech drzewa i drzememu. oraz badaniami wpływu na ten przebieg różnych czynników t zabiegów gospel* czych zajmuje się odrębna dyscyplina leśna - nauka o produkcyjności lasu
Przejdźmy do zagadnień związanych z szacowaniem miąższości drzewostan Przeliczona na jeden hektar miąższość konkretnego drzewostanu może się różnicuj miąższości zawartej w tablicach zasobności Większość drzewostanów cechuje n-mniejszą miąższością, niż wykazują to tablice. Informacje o rozbieżności imęjr. tymi miąższościami daje nam czynnik zadrzewienia (Z):
gdzie:
V - przeliczona na 1 ha miąższość drzewostanu.
V, - miąższość tabelaryczna odpowiadająca temu samemu wiekowi i tej sam; wysokości co drzewostan
Czynnik zadrzewienia jest ważną cechą taksacyjną drzewostanu. Daje on mfoi macje o potrzebie przeprowadzenia trzebieży w drzewostanie i jej nasileniu. Stanc wi też podstawę wyróżnienia drzewostanów negatywnych. Określanie miązszosc drzewostanu polega na oszacowaniu wzrokowym czynnika zadrzewienia, przez ktć ry mnoży się miąższość odczytaną w tablicach zasobności. Wymaga to wcześnie, szego określenia wieku drzewostanu i średniej wysokości oraz zaliczenia drzewosu nu do odpowiedniej klasy bonitacji siedliska. Miąższość drzewostanu określa a wzorem
V « A Z V, (3.8!
gdzie A jest powierzchnią drzewostanu wyrażoną w hektarach.
• Przykład Dta drzewostanu winowego o powierzchni 2.0 ha określono wiek równy 94 laU i iftdr wywko« rń*rn 23.0 m Z tablic Schwappacha wynika, te dany drzewoitan rulety do U klasy boru' t)' uefliik* Dla drzewostanu oszacowano czynnik zadrzewienia równy 0.9. Z tablic zasobności t II kla»!f bonitacji siedliska»wieku 95 lal odczytano mutszość gmbizny drzewostanu głównego rów 352 m Miąższość drzewostanu jetl równa.
Vo2 0.9 352 - 634m’
Większość dotychczas opracowanych tablic zasobności, w tym również tabli zasobności zestawione przez Szymkiewicza, dotyczą drzewostanów jednogatunk wych i jednowick owych Zbudowane dotychczas nieliczne tablice dla drzewos nów mieszanych, np tablice zasobności Bonnemanna (1939) dla drzewostanów t kowo-sosnowych, lub tablice Chmtmanna (patrz Wiedcmann 1939) dla drrcwos
Ctąit IN. Pomiar driawostanu 159
nów świerkowo-sosnowych. nic są w Polsce rozpowszechnione Dlatego dla drzewostanów mieszanych stasuje się tablice zasobności przeznaczone dla drzewostanów jednogatunkowych Drzewostan mieszany traktuje się tak. jak gdyby były to odrębne drzewostany jednogatunkowe. Dla każdego gatunku określa się więc klasę bonitacji siedliska i szacuje lub oblicza czynnik zadrzewienia Sumując czynniki zadrzewienia dla poszczególnych gatunków drzew, ustala się łączny czynnik zadrzewienia dla drzewostanu mieszanego.
Miąższość bez kory można określić potrącając od miąższości drzewostanu w korze procent przypadający na korę. Do miąższości drzewostanu bez kory można dojść bezpośrednio przez stosowanie metody drzew próbnych, odpowiednich wzorów empirycznych lub tablic miąższości.
Procent miąższości kory (pM) wyraża miąższość kory (M) w procentach miąższości drzewostanu razem z korą (V):
;>„=“• 100 (3.86)
W praktyce do określania procentu miąższości kory stosuje się odpowiednie tablice. Dla drzewostanów sosnowych tablice takie opracował między innymi Płoński (1937). Tablice opierają się na średniej wysokości drzewostanu (tab. 38).
Tibeta 38
Wyciąg z tablic procentu miąższości kory cfla drzewostanów sosnowych Płońskiego
średnia | ||||||||||
wyukoil |
0.0 |
0.1 |
0.2 |
0.3 |
0.4 |
0.5 |
0.6 |
0.7 |
0.8 |
0.9 |
M | ||||||||||
16 |
15.8 |
15.7 |
15.7 |
15.6 |
15.6 |
15.5 |
15.4 |
>5.4 |
I5J |
153 |
17 |
15.3 |
15.2 |
15.2 |
15.1 |
15.1 |
15.0 |
15.0 |
>4.9 |
14.9 |
143 |
18 |
14.8 |
14.8 |
14.7 |
14.7 |
14.6 |
14.6 |
14.5 |
14.5 |
U.5 |
14.4 |
19 |
14.4 |
14.3 |
14.3 |
14.3 |
14.2 |
14.2 |
14,2 |
14.1 |
14.1 |
14.1 |
20 |
14.0 |
14.0 |
13.9 |
13.9 |
13.9 |
13.8 |
13.8 |
13.8 |
13.8 |
13.7 |
21 |
13.7 |
13.7 |
13.6 |
13.6 |
13.6 |
13.5 |
13.5 |
13.5 |
LU |
13.4 |
22 |
13.4 |
13.4 |
13.3 |
13.3 |
13.3 |
13.3 |
133 |
LU |
13.2 |
133 |
23 |
13.1 |
13.1 |
13.1 |
13.0 |
13.0 |
13.0 |
13.0 |
119 |
12.9 |
t2.9 |
24 |
12.9 |
12.8 |
12.8 |
12.8 |
12,8 |
12.7 |
12.7 |
12,7 |
12.7 |
12.7 |
25 |
12.6 |
12.6 |
12.6 |
12.6 |
I2J5 |
12.5 |
12.3 |
12.5 |
114 |
12.4 |