IMGU54

wałiśmy do obchodzenia się z rekrutami w wojskach gil w połowie XIX w.    ^rC3tVcf,

Ten sam, ciągle podniesiony, rozkazujący ton głosu kap_ra|_a(| rekruta, ta sama dyscyplina i salutowanie, te ciągle calałniJ/ ćwiczenia, marsze, skoki, a później ta bezduszna, bezmyślna ca. Ale i to porównanie wypadało na naszą niekorzyść. Z rekiu. tami można się było tak obchodzić, bo byli młodzi, silni, zdrów, podczas gdy w Oświęcimiu więźniowie byli starsi, chorzy, ulom! ni. W szkole rekruckiej dbano o zdrowie rekruta, gdy w Oświę. dmiu chętnie widziano śmierć więźnia.

Kary

Utrzymaniu karności J strachu w obozie służyły trzy instytucje: kompania kama, roboty karne, kary doraźne.

Kama kompania mieściła się w bloku 13■ Placyk między blokiem 12 a 13 został przedzielony płotem murowanym, aby nikt obcy nie widział, co dzieje się w bloku. Początkowo były tam izby, jak i w innych blokach. W listopadzie, grudniu robiono tam murarskie roboty. Porobiono tam pokoiki mające 80 centymetrów długości i szerokości. Próbowano tam urządzić szczelny duży pokój. Próba gazu jednak się nie udała, wydostawał się bowiem szczelinami na zewnątrz.

Do karnej kompanii posyłano więźniów za poważniejsze przestępstwa: próbę ucieczki, za spóźnianie się na apel, za kradzież chleba. Do karnej kompanii przekazywano nie tylko za przestępstwa popełnione w obozie. O nie. Karna kompania była przewidziana przez władze, które kierowały aresztowanych do Oświęcimia.

W spisach skazańców do obozu oświęcimskiego musiały być adnotacje, wielu więźniów bowiem, szczególnie z późniejszych transportów, zaraz po przybyciu do Oświęcimia kierowano do karnej kompanii. Tam bezpośrednio po przybyciu do Oświęd-mia skierowano wiceministra Pieracklego*. który w kilka tygodni później zmarł na różę. Tam w kilka dni po przybyciu transportu przeniesiono posła ludowego Niedbalskiego* który też wkrótce zmarł. Na czym polegała groza 13 kompanii? Karna kompania nie miała żadnego odpoczynku. Wprawdzie i my w ciągu sześciu pierwszych niedziel nie korzystaliśmy ze święta, niemniej przecież po sześciotygodniowym pobycie niedzielę mieliśmy wolną, a także popołudniowe soboty. Popołudniowa sobota była przeznaczona na czyszczenie i reperowanie ubrań.

Więźniowie 13 bloku pracowali i w niedzielę, pracowali często i po apelach. Więźniowie 13 bloku byli całkowicie izolowani od innych więźniów.

Wprawdzie i nam nie wolno było wychodzić do innych bloków i odwiedzać kolegów. Ale był to przepis porządkowy, mający na celu przeszkodzenie kradzieżom. Zresztą my mogliśmy

” Kazimierz Pierackl (1891-1941), nauczyciel. Urodził się w Gorlicach. Był bratem Bronisława (zob. przyp. 88). W czasie 1 wojny światowe) żołnierz I Brygady Legionów Polskich. Po wycofaniu Legionów z frontu pracował jako nauczyciel języka polskiego w szkołach na Lubelszczyznie, działał w PO W. Od 1924 r. na wyższych stanowiskach w oświacie, m.in. wizytator MWRiOP, kurator Okręgu Szkolnego Lubelskiego, naczelnik wydziału w MWRIOP. W latach 1931-1934 zajmował stanowisko wiceministra w tym resorcie. Był jednym z głównych realizatorów reformy szkolne) ministra Janusza Jędrzejewicza z 1932 r. Po dymisji ze stanowiska wiceministra sprawował funkcję kierownika sekcji szkól zawodowych w Zarządzie miasta Warszawy. Od 1939 r. w konspiracji, organizował na polecenie władz podziemnych tajne nauczanie. Aresztowany w końcu lipca 1940 r., był więziony na Pawiaku, a przesłuchiwany 1 torturowany przy al. Szucha. 31 stycznia 1941 r. został wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwltz-Blrkenau, gdzie zmarł 21 lutego 1941 r.

⁵¹ Aleksander Serwacy Niedbalskl (1895-1941), pedagog, działacz ludowy. Urodził się w Drążgowie (pow. rycki). W czasie I wojny światowej należał do POW. Działał w organizacjach rolniczych. Od 1919 r. w PSL -Piast', od 1921 r. w Radzie Naczelnej tego ugrupowania. Od 1920 r. poseł na Sejm Ustawodaw-czy w latach 1922-1928 - na Sejm RP, był jednym z sekretarzy sejmu. Po 1928 r. pracował jako dyrektor szkól rolniczych. Byl autorem licznych publikacji w prasie ludowej Po wybuchu II wojny światowej w konspiracji. Aresztowany przez Niemców, zginął w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.

________________.69