IMGr94

WSTĘP

Jedno z indonezyjskich przysłów następująco określa znaczenie, jakie dla człowieka mają zmysły wzroku i słuchu: Wzrok jest zwierciadłem duszy, jednak słuch jest do niej bramą. To kapitalne stwierdzenie zwraca naszą uwagę na powszechnie znany fakt, że wzrok może wyrazić nasz stan emocjonalny, głębię tego stanu, naszą bystrość, stan naszej uwagi, nasze emocje itd. Masze poznanie świata dokonuje się jednak zarówno dzięki zmysłowi wzroku, jak i (w równym stopniu) słuchu. Oba te zmysły decydują o opanowaniu języka i istotnego nośnika wiedzy o świecie.

Toteż istotą pedagogiki specjalnej, w tym i surdopedagogiki, jej podstawowym celem i zadaniem jest wspieranie osób niepełnosprawnych i pomaganie im, zwłaszcza tym, które z uwagi na swoje upośledzenie mają szczególne trudności w uczeniu się. Osób tych było zawsze mniej w porównaniu z ludźmi pełnosprawnymi, ale sprawiały one w procesie edukacji znacznie poważniejsze problemy.

Pomysł napisania pracy na temat kształcenia osób z uszkodzonym narządem słuchu zrodził się w związku ze sporem, który toczy się już od 200 lat, i co się z tym wiąże, z zajęciem jednego z opozycyjnych stanowisk:

•    preferowaniem w nauczaniu tych osób mowy dźwiękowej,

•    preferowaniem języka migowego,

•    opcji łączącej te dwa przeciwstawne podejścia.

Starałem się, zachowując własny punkt widzenia preferujący nauczanie mowy dźwiękowej, poprowadzić wywód w taki sposób, aby Czytelnik sam doszedł do wniosków, które pozwolą mu zająć własne stanowisko. I

Od czasu ukazania się moich książek: Rewalidacja niesłyszących. Podstawy postępowania pedagogicznego (1979) i Surdopedagogika. Zarys problematyki (1989) bardzo dużo się zmieniło. Odkryto nowe możliwości wspomagania rozwoju percepcji słuchowej; uznano też, iż język migowy jest w pełni językiem, który można wykorzystać w pracy dydaktyczno-wychowawczej. Nie ukrywam, że osobiście pozostaję pod silnym wpływem współczesnych możliwości wychowania słuchowego.

Starałem się w niniejszym opracowaniu uwzględniać wszystkie ska i współczesne rozwiązania metodyczne (zwłaszcza możliwości tec^ pomocne w wychowaniu osób z uszkodzonym narządem słuchu.