IMGs68

•    dzieci z uszkodzonym słuchem uczą się wśród dzieci słyszących w zwykłych klasach w masowych szkołach bez odpowiedniej specjalnej pomocy;

•    dzieci z uszkodzonym słuchem uczą się wśród dzieci słyszących w zwykłych klasach w masowych szkołach z dodatkową specjalną pomocą;

| dzieci z uszkodzonym słuchem uczą się wśród dzieci słyszących w masowych szkołach i zwykłych klasach z odpowiednią specjalną pomocą, z ewentualnym dodatkowym nauczaniem (korepetycjami).

Integracja częściowa może przyjąć dwa rozwiązania. Dominuje w nich nauczanie specjalne, które w poprzednich trzech formach jedynie (ewentualnie) uzupełnia naukę w szkole masowej. Te dwa rozwiązania charakteryzują się tym. że:

•    dzieci z uszkodzonym słuchem uczą się w specjalnych klasach w masowych szkołach, uczestnicząc jednak także w niektórych lekcjach razem z dziećmi słyszącymi;

•    dzieci z uszkodzonym słuchem uczą się w specjalnych klasach mieszczących się w masowych szkołach, nie uczestniczą jednak w zajęciach razem z dziećmi słyszącymi. Kontakty z rówieśnikami słyszącymi mają miejsce poza lekcjami.

Izolacja szkolna, według Lowego, może mieć formę częściowej izolacji (częściowej segregacji) oraz pełnej izolacji szkolnej i pozaszkolnej (pełnej segregacji). Częściowa izolacja może przyjąć formę:

•    izolacji jedynie szkolnej. Po nauce, dzieci z uszkodzonym słuchem wracają do domów rodzinnych, gdzie wszyscy słyszą;

•    izolacji szkolnej i pozaszkolnej z tym, że dzieci z uszkodzonym słuchem wracają do domów rodzinnych jedynie na sobotę i niedzielę.

Pełna izolacja szkolna i pozaszkolna (pełna segregacja) zasadniczo dotyczy;

•    dzieci z uszkodzonym słuchem dodatkowo upośledzonych, np. głu-choniewidomych, które uczą się w szkołach specjalnych z internatami;

•    dzieci z uszkodzonym słuchem jednocześnie upośledzonych umysłowo, przebywających w zakładach opiekuńczych.

• W Witt obserwujemy różne formy integracji bądź ekstegracji. Znajdujemy zarówno przypadki uczenia się dzieci z głębokim uszkodzeniem słuchu Basowych, jak też klasy dla dzieci niedosłyszących w takich •dąbek, a także przypadki integracji odwróconej. Nie we wszystkich ośrod-

IhHh Bfeatao-wychów a w czych dzieci mogą w piątek po zajęciach szkolnych wyjechać na dwa dni do domów rodzinnych. Jednak organizowanie takich

___

wyjazdów oraz stosunkowo blisko od szkoły położone miejsca zamieszkana umożliwiają przełamywanie izolacji szkolnej i pozaszkolnej.

Integracyjne i ekstegracyjne formy wychowania i kształcenia dzieci z uszkodzeniem słuchu mają zarówno korzystne, jak i niekorzystne cechy. A. lAmtr" wymienia ich kilkanaście, podajemy je poniżej:

Skutki integracji szkolnej    Skutki ekstegracji

1.    Wyższa motywacja do mówienia. Mniejsza motywacja do mówienia.

2.    Wyższy poziom językowy, spraw- Niższy poziom językowy, sprawno-ności i wyrazistości w mówieniu, ści i wyrazistości w mówieniu.

3.    Posługiwanie się językiem migo- Posługiwanie się językiem migowym

wym jest coraz rzadsze.    rośnie, jest nawet świadomie rozwi

jane.

4.    Przystosowanie się do normalnych Brak normalnych wzorców zachowań wzorców zachowań właściwych dzieci słyszących.

dzieciom słyszącym.

5.    Intensyfikacja kontaktów społecz- Obniżenie się społecznych kontak-

nych z dziećmi słyszącymi.    tów ze słyszącymi rówieśnikami.

6.    Wzrost progu tolerancji na frustra- Niska tolerancja na frustrację, cję.

7.    Wychowanie do samodzielności. Wychowanie do zależności.

8.    Radzenie sobie z wpływami i od- Niebezpieczeństwo wyobcowania

działywaniem środowiska.    i podatności na cudzy wpływ zwięk

sza się.

9.    Realistyczna ocena własnych osią- Przecenianie przez nauczycieli wła-

gnięć nauczycieli.    snych osiągnięć.

10.    Stała konfrontacja dzieci słyszą- Świat słyszących prawie nie ma cych i ich rodziców z problema- kontaktu z dziećmi z uszkodzonym mi dzieci z uszkodzonym słu- słuchem i ich rodzicami.

chem.

U. Zachowany kontakt z domem    ro-    Często występuje konieczność

dzinnym.    umieszczenia w ośrodku szkolno-

wychowawczym.

12.    Zachowany kontakt ze słyszący- Zanika kontakt ze słyszącymi przyja-mi przyjaciółmi z najbliższego ciółmi.

sąsiedztwa.

13.    Przy częściowej integracji klasa nie W bardzo dużych szkołach specjał-

ma charakteru homogenicznego.    nych powstają klasy homogeniczne.

^WjTąmie, s. 18-19.