Rozważania podjętej problematyki pozwoliły wyciągnąć wnioski oraz wskazać różnorodność instrumentów motywowania działających na pracowni-ków, kształtujących właściwy stosunek do wykonywanej pracy, przełożonych i współpracowników. Skłaniających ich do podnoszenia jakości wykonywanej pracy, kwalifikacji i podejmowania ambitnych zadań. Nie ulega wątpliwości, ze jedną z nich jest polityka personalna firmy rozumiana jako kierowanie ludźmi obejmujące kompleks zagadnień dotyczących człowieka w procesie pracy.
Literatura przedmiotu uwzględnia różne funkcje zarządzania zasobami ludzkimi spełniające rolę motywacyjną. W szczególności zalicza się do nich :
• metody ustalania zapotrzebowania na kadry,
• techniki i metody doboru pracowników,
• metody adaptacji nowo zatrudnionych,
• szkolenia i rozwój,
• budowanie ścieżek karier, awansowanie,
• ocenianie i opiniowanie pracowników,
• kształtowanie relacji pracowniczych,
• zasady zwalniania, przenoszenia i odchodzenia na emeryturę.
Nie ulega wątpliwości, że wszystkie wymienione funkcje zajmują się najważniejszym komponentem organizacji, jakim jest człowiek. Zatem zawierają się w trzech głównych celach zarządzania zasobami ludzkimi czyli: pozyskiwaniu pracowników, rozwijaniu ich kompetencji oraz zatrzymaniu ich w firmie. 1
3.2. Planowanie zatrudnienia
Planowanie kadr w organizacjach jest podstawowym narzędziem prowadzenia przez nie racjonalnej polityki personalnej. W szerokim ujęciu planowanie obejmuje ustalenia2: obsady, oceniania, wynagradzania oraz kształcenia i rozwoju personelu.
Aby proces planowania zatrudnienia przynosił pożądane skutki powinien odbywać się etapami, najlepiej według powszechnie przyjętego schematu. Elementy planowania3:
t prognoza przyszłego zatrudnienia w organizacji uwzględniająca aspekty ilościowe i strukturalne;
• analiza aktualnego stanu zatrudnienia i potencjału z punktu widzenia przydatności pracowników do planowanych zadań;
• przygotowanie działań związanych z redukcją pracowników, szkoleniami oraz uzupełnieniem personelu.
Każdy plan powinien być ściśle powiązany z celami przedsiębiorstwa, którymi mogą być4:
• minimalizacja kosztów zatrudnienia,
• zapobieganie niedoborom i nadwyżkom personelu,
• efektywne wykorzystanie czasu pracy,
• zmniejszenie fluktuacji,
• stosowanie awansów i rozwoju zawodowego,
• rekrutacja pracowników z wewnętrznego i zewnętrznego rynku pracy.
Są to determinanty planowania, z których powinno wynikać co, będzie podlegać planowaniu i jakimi metodami będzie ten proces przeprowadzany. Ilość i rodzaje planów uzależnione są przeważnie od wielkości firmy. Najczęściej dotyczą one: zatrudnienia, doskonalenia kadr, rozwoju pracowników i działań motywacyjnych. W niektórych firmach przygotowuje się również plany następstw w przypadku odejścia, zwolnienia, przesunięcia lub czasowej nieobecności pracowników.
W planowaniu zatrudnienia należy brać pod uwagę trendy w zakresie przyszłościowego modelu zatrudnienia wyróżniającego się elastycznością funkcjonalną, ilościową i czasową5.
T. Listwan, Zarządzanie kadrami, C.H.BECK, Warzawa 2004, s. 2—3, 38; Z. Sekuła, Controlling personalny, TNOiK, Bydgoszcz 2000, s. 58; S. Borkowska, System motywowania w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 1985, s. 311; A. Sajkiewicz, Harmonizacja pracy. Czynniki społeczne, ekonomiczne i organizacyjne, PWE, Warszawa 1986, s. 52.
M. Kostera, S. Kownacki, Zarządzanie — teoria i praktyka, ISBN, Warszawa 1995, s. 320.
| Ibidem.
Ibidem; Z. Sekuła, Controlling personalny, TnoiK, Bydgoszcz, 2000, s. 39.
| Ibidem, s. 55.