IMG�61

dowania napiąć charakterystycznych dla tei svtn i,-;; l

^ *    **VJ* KrV7WiM_t. •

wsparcie informacyjne, polega na wymianie w toku interak " cji, porad (prawnych, medycznych), które sprzyjają zrozumieniu sl'^. nin Życiowego oraz dostarczeniu informacji zwrotnych o skuteczności'NI nych przez osohę wspieraną różnych działań zaradczych. Wsparcie info^N również dzielenie się własnym doświadczeniem przez osoby znajdujące iłohnej sytuacji, co dotyczy interakcji w grupach wsparcia czy samopoiwN len rodzaj wsparcia sprzyja również zrozumieniu sensu krytycznych||p i ich przyczyn oraz atrybucji sprawstwa (Pommersbach 1988; Sęk 1997);

- wsparcie instrumentalne, zwane także wsparciem przez świadczenie jjl polega na przekazywaniu informacji o konkretnych sposobach, często w y modelowania skutecznych zachowań zaradczych. Pomoc ta może przyjąć wymiany sposobów postępowania, zdobywania informacji i określonych js

c /cmc przypisywane jest wsparciu pochodzącemu od czfa uf³' ^s*d* ja|0 oddziaływania zalety od sposobu, w jaki jednostka s ^ onvz od relacji chorego /. innymi członkami rodziny, od układ^t0H l mogących wpływać na kliniczną ocenę sytuacji rodzinni ; W$ \dnmctvk 19%);    ' ^{J Jcdn}^ki j?

(rob,: Kirenko 2002);    ' 1

- wsparcie rzeczowe, to świadczona pomoc materialna, finansowa czy beJ średnie fizyczne działanie na rzecz osób potrzebujących. Ma ono na celu My nienie przede wszystkim deficytów finansowych i braków materialnych, stwarzaj tym samym warunki, przez ograniczenie trosk życia codziennego, do podejmow nia aktywności i rozwoju jednostki (Sęk 1997; por. Kmiecik-Baran 1995); I - wsparcie wartościujące, polegające na dostarczeniu informacji pozwalaj cych na podwyższenie poczucia własnej wartości, związane z komunikatem, fc jednostka ma możliwości i umiejętności ważne dla prawidłowego funkcjonowali! osoby lub grupy (Skrzypek i in. 2002; por. Pommersbach 1988; Kowalik 1996);

- wsparcie duchowe, zwane psychiczno-rozwojowym, mające miejsce wówczas, gdy pomimo wysiłków własnych oraz udzielanego wsparcia jednostki po zostają w sytuacjach dla nich trudnych. Znajdują się w stanie apatii, niemożności działania, rezygnacji, wyczekiwania, iluzji, poszukiwania przyczyn kryzysu poza własną osobą (Kawula 1996);

- wsparcie w rozwoju, dotyczy ogólnego wyrównywania szans w zakresie nauki, wypoczynku czy aktywności ruchowej, oddziaływujące bezpośrednio na rozwój osoby - szczególnie chorej (poprzez np. nauczanie indywidualne, wakacje integracyjne, kształcenie odpowiedzialności za innych itp.). Ten rodzaj wsparcia jest podstawową działalnością grup samopomocy (Kawczyńska-Butrvm 1996' not. Kirenko 2002).

Formy wsparcia społecznego są również klasyfikowane przez samych dawców”. Pommersbach (1988) w oparciu o wymiar aksjologiczny i logiczny wv-szczególnia następujące formy wsparcia:    ®    * - l

-    autentyczne - ma miejsce wtedy, gdy osoba wspierająca czyni to z pobudek moralnych, bez względu na to, czy jej system wartości jest zgodny z systemem wartości osoby wspieranej czy też nie. Ta forma wsparcia występuje wówczas, gdy osoba wspierająca jest przekonana o wartości i godności człowieka niezależnie od jego czynów i głoszonych poglądów;

-    zakamuflowane - występuje, gdy osoba wspiera kogoś w celu jego ostatecznego zniszczenia, uznając czyjeś działania za zagrażające jej pozycji czy majątkowi, dlatego podejmuje działania wspierające, aby ostatecznie wyeliminować w sensie społecznym, towarzyskim, prawnym a nawet fizycznym domniemanego wroga.

Wsparcie społeczne ma szczególne znaczenie dla działań na rzecz wyjścia z choroby i uzyskania zdrowia. Pozytywna rola wsparcia społecznego polega przede wszystkim na uruchomieniu mechanizmów mobilizacji wewnętrznej i zewnętrznej w celu opanowania choroby. Działanie systemu wsparcia zapewnia także poczucie przywiązania i społecznej integracji, zwiększa możliwości pielęgnowania, daje gwarancje zabezpieczenia osobistych wartości, sensu niezawodnych związków oraz użyteczności korzystania z pomocy innych.

Współczesny system wsparcia, gwarantujący optymalną aktywizację biorcy świadczenia, to według Kawczyńskiej-Butrym (1996), komplementarne obok siebie systemy:

t - rodzina, pierwszy, naturalny system wzajemnych świadczeń oparty na osobistych i emocjonalnych więzach;

-    grupy samopomocy i wolontariusze, stanowiący wtórny system świadczeń, realizowany w bezpośrednich kontaktach, angażujący na różne sposoby biorcę i dawcę świadczeń;

-pośrednie systemy pomocy, t.j. inicjatywy pozarządowe, stowarzyszenia;

-formalny system pomocy społecznej, reprezentowany przez pracowników socjalnych;

-formalny system pomocy medycznej, edukacyjnej i ekonomicznej (por. Kowalik 1996).

Satysfakcja z otrzymanego wsparcia zależy od rozpoznania potrzeb w zakresie r wsparcia przez osobę potrzebującą, możliwości jego otrzymywania i pełnionych funkcji oraz potrzeb indywidualnych (patrz: Pommersbach 1988). Określenie potrzeb w zakresie wsparcia społecznego oznacza określenie oczekiwań z nim związanych. Sarason (za: Kirenko 2002) dowodzi, że osoby oceniające nisko subiektywne możliwości otrzymywania wsparcia społecznego cechuje nieadekwatne zachowanie w sytuacjach trudnych. Tezę tę potwierdzają badania prowadzone w grupie osób z zaburzeniami odżywiania.

Hołd i Espelage (2002) zwrócili uwagę na fakt, że chorzy z anoreksją i bulimią psychiczną ujawniają trudności w wytwarzaniu efektywnych rozwiązań różnorodnych typów problemów, z którymi spotykają się w codziennym życiu. Nieskuteczne strategie radzenia sobie dotyczyły przyjmowania pożywienia, percepcji i kontroli wagi ciała oraz rozwiązywania problemów w zakresie relacji interpersonalnych. Okazało się, że zdolności do rozwiązywania problemów ulegają pogorszeniu wraz