zp 3 b

sr o strzegą i ocenia ją w charakterystyczny dla siebie sposób, co z kolei rzutuje na w z.:chov.u.'.:c. Pewne właściwości osobowości stwarzają podatny grunt dla rozwoju 'v.w:ze:-. som.u> cznych. przyczyniając się do osłabienia biologicznej zdolności do obrony _r..":/:nu. w wyra/a się m.in. w spadku odpowiedzi komórkowej oraz sprzyja rozwojowi iniekcji i chorób immunopatycznych (Mausch, 1995. 2000: Wrześniewski, 2000; Friedman. 2003).

Szczególnie w'ażny okazuje się wzór reakcji emocjonalnej i odpowiednie do niego reakcje psychofizjologiczne. Właściwości trwalej struktury psychicznej, jaką jest osobowość, warunkują pow tarzalność procesów emocjonalnych oraz ewentualną kumulację napięć, gdy powtarzane są niekorzystne dla jednostki procesy emocjonalne, gdeż mouą prowadzić do zmiany w stanie zdrowia (Tylka. 2000). Napięcie emocjonalne, które pobudza nic tylko aktywność autonomicznego układu nerwowego, lecz także oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, jest specyficzne u osób chorujących psychosomatycznie.

Jest jeszcze jeden ważny aspekt, który obecnie uwzględnia się. analizując zagadnienie powstawania chorób i przebieg procesu chorowania: jest nim wewnętrzna aktywność podmiotu. Jak wiadomo, wydarzenia stresujące mogą w swoich skutkach być nie tylko negatywne, ale i pozytywne, o ile staną się okazją do odkrycia nowych form adaptacji i zachowań, czyi i nowych możliwości rozwojowych. Style radzenia sobie i inne cechy osobowościowe wpływają na podatność układu odpornościowego jednostki na zmianę pod wpływem zdarzeń zewnętrznych (Mausch, 2000). Stres i nieskuteczne radzenie sobie z trudnościami zwiększają szansę rozwoju chorób somatycznych, więc istotną sprawą są sposob> radzenia sobie z problemami, bowiem przy tym samym układzie obciążeń i stresu można spodziewać się różnych konsekwencji zdrowotnych w zależności od stosowanych sposobów radzenia sobie ze stresem (Dołińska-Zygmunt, 1996). U ludzi słabo radzących sobie z sytuacjami trudnymi stres może prowadzić do osłabienia funkcjonowania komórek układu odpornościowego (Solomon, 1990). W związku z tym Solomon (za: Musach. 2000) uważa, że może istnieć „osobowość podatna na osłabienie odporności", co w interakcji z określonymi czynnikami patogenetycznymi prowadzi do choroby.

Nieodłącznym elementem życia ludzkiego są trudne wydarzenia. Ich krytyczność zależy od: zakresu i znaczenia uwikłanych w nie wartości osobistych oraz od czasu trwania. !m większy zakres, im bardziej cenione wartości i im dłużej trwa. tym większe obciążenie dla podmiotowych mechanizmów przystosowawczych. Mogą one wpływać negatywnie na