LEIOMYOSARCOMA
• stanów 1/3 mięsaków trzonu macicy (ocenia się jego występ. 1/ 800 guzów' mięśniowych gładkich), powitanie na podłożu mięśniaka jest oczywiście teoretycznie możliwe (oceniane na 1%), ale nikt tego nie udowodnił! uważa się, że powstaje de novo.
• średni wiek pacjentek - powyżej 50 r.ż. (40-80 r.ż.), objawy kliniczne nie są specyficzne: powiększenie macicy, krwaw ienia z jamy macicy;
Makro: pojedyncze, duże, miękkie guzy, źle odgraniczone, barwy żółtawy] lub brązowawej, bez typowych dla mięśniaków układów' wiązkowych, beleczkowych widocznych na przekroju.
Mikro: guzy o zwykle :
1. wysokiej komórkowości,
2. wyraźnej atypii jądrowej
3. wysokiej aktywności mitotyczncj - zwykle 15-30 figur podziału na 10 HPF, również liczne atypowe figury podziału. Często zawierają też obszary martwicy skrzepowej.
Leczenie: wyłącznie operacyjne. Nie potwierdzono skuteczności chemio- czy' radioterapii.
Prognoza: zależ}' przede wszystkim od stadium klinicznego zaawansowania.
Również wielkość jest istotna, 5cm jest wartością graniczną, guzy mniejsze niż 5 cm mają lepsze rokowanie . Patologia szyjki macicy
Część szyjki wpuklająca się do pochwy' to exocervix lub portio vaginalis, otoczona sklepieniem pochwy, w środku ujście zewnętrzne, część pochwowa pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym; kanał szyjki czyli endocervix komunikuje się z jamą macicy, wysłany pojedynczą warstwą produkujących śluz walcowatych komórek, posiada liczne fałdy błony śluzowaj oraz rozgałęziające się gruczoły;
Miejsce połączenia dwóch typów nabłonków (sąuamocolumnar junction) różni się w' zależności od wieku i stanu hormonalnego: u płodów nabłonek walcowaty rozciąga się na exoccrvix, u kobiet po menopauzie połączenie jest zlokalizowane powyżej ujścia zewnętrznego kanału szyjki, błona śluzowa łącząca te dwie lokalizacje zwana jest strefą transformacji (T-zone).
U większości kobiet w wieku reprodukcyjnym nabłonek walcowaty może być obecny na powierzchni exocervix - tę zmianę określamy jako erosio glandularis (erosion, ectopia, ectropion, cversion). Nic jest to stan przedrakowy!
ZMIANY NIENOWOTWOROWE
Melaplasia planoepithelialis - stanowi fizjologiczną odpowiedź na czynniki lokalne : pH, stan hormonalny; nabłonek walcowaty' zostaje zastąpiony nabłonkiem wielowarstwowym płaskim wskutek proliferacji komórek rezerwowych zlokalizowanych między' komórkami nabl. walcowatego a błoną podstawną.
Torbiele Nabotlfa - tworzą się gdy światła gruczołów szyjkowych zostają zamknięte przez metaplastyczny nabłonek płaski.
Hyperplasia microglandularis cervicis - występuje u młodych kobiet stosujących doustne leki antykoncepcyjne, polega na proliferacji drobnych gruczołów szyjkowych, otoczonych komórkami rezerwowymi oraz ogniskami mctaplazji płaskonabłonkowej, co daje charakterystyczny obraz mogący jednak symulować raka. Podobne rozrosty mogą wystąpić również w ciąży.
Endometriosis ccrvicis - makro: obraz jednego lub więcej niebiesko-krwotocznych guzków widocznych w części pochwowaj, mikro: obraz błony śluzowej jamy macicy (gruczoły + zrąb).
Polypus glandularis endocervicalis - polipowaty rozrost błony' śluzowej endocervix zawierający zrąb oraz gruczoły, często torbielowato poszerzone, pokiyty zwykle metaplastycznym nabłonkiem płaskim.
INFEKCJE
6