REFORMA UBIORU KOBIECEGO
PIERWSZA DEMOKRATYZACJA MODY V/ ANGLII I JEJ WPŁYW NA MODĘ WE FRANCJI
Demokratyzacja mody rozpoczęła się w Anglii, w kraju szybko bogacącym się po rewolucji but-żuazyjnej XVII w., w którym przejście na produkcję przemysłowy nastąpiło najwcześniej. Tom, przy równoczesnym upadku klasy chłopskiej, najszybciej formowały się nowe klasy społeczne — burżuazja i proletariat przemysłowy. Dzięki dostępności masowo już produkowanych tkanin różnico między ubiorem arystokracji a bogatej burżuazji, czy nawet drobnomieszczaństwa i proletariatu, wyraźnie zmalały. Już w XVIII w. karykaturzyści angielscy ośmieszali przesadę w modzie, a glosy lekarzy i estetów, zalecających umiar i łączenie wskazań mody z potrzebami zdrowia, znajdowały właściwe zrozumienie. Toteż r.a 20 lat przed rewolucją francuską istniały w Anglii warunki sprzyjające rozpowszechnianiu się prostego męskiego surduta z miękkiej wełny w miejsce dawnego ozdobnego kaftana francuskiego z jedwabiu.1
Natomiast we Francji dystans między dworem arystokratycznym a domem mieszczańskim, nie mówiąc już o biedocie miejskiej, był bardzo duży, co oczywiście znajdowało wyraz także i w ubiorze. Niemniej, mimo początkowego oburzenia i drwin, wprowadzono tzw. ..robę de chemise”, czyi: suknię domową na wzór angielskiej, krojoną podobnie jak koszula, z dużym dekoltem, silnie sfaldowaną w talii: szyto ją czasępi z blatioiiiiowej indyjskiej tafty i przewiązywano żólto-czor-woną szarfą. W sukni tej jednak kobieta r.ie odważyła się . zcze wówczas wyjść na ulicę. Bv;a to zdobycz jedynie r.a •i/yick domowy. Mimo to przeskok od „paniers”, łącznie z całym im-ibarizincm, do swobodnej, luźnej draperii był Juz ■•■i/ym zwrotem w kierunku reformy.