MŁODA POLSKA chronologia i periodyzacja 1

Młoda Polska - chronologia i periodyzacja

Etap	Europa	Polska - zabory
na przełomie epok	ostatnie dekady XIX w. la belle śpoque - piękna epoka: rozwój przemysłu, wielkie odkrycia naukowe (fizyka, biologia), dobrobyt, społeczna akceptacja powszechnego prawa do nauki, równouprawnienia kobiet, tolerancji, demokracji, wolności, równości; nowa klasa społeczna -robotnicy (proletariat); Tworzyli: H, Ibsen, A. Strindberg (dramat); G. Flaubert, F Dostojewski (powieść) ale; już w 1857 r. wyszły Kwiaty da Ch. Baudelaire’a (poetycki manifest nowych idei), w tym okresie pisał także: Fł Verlaine, w 1873 r. ukazał się Sezon w piekle A. Rimbauda	ostatnie dekady XIX w. ■ pojawiła się krytyka ideałów pożyty- H wistycznych, ale tworzyli najwybit- H niejsi przedstawiciele starej sztuki : B H. Sienkiewicz, E. Orzeszkowa, B B. Prus; 1895 r. - H. Sienkiewicz wydał po-IB wieść historyczną Quo vadis, Pojawi-1I fy się pierwsze utwory o zupełnie od- ■ miennym charakterze: Żabusial 1 G. Zapolskiej (dramat naturalistycz- 1 ny); -:^#^l^ilgBi 1891 r. - data uznawana za począ-j 1 tek epoki w Polsce - potrójny debiut 1 modernistycznych poetów (K. Przer- 1 wy-Tetmajera, F Nowickiego, A. Nie- 1 mojewskiego; działalność warszaw- 1 skiego ^Zycia”)
.przełom moderni styczny"	koniec XIX w. Warunki: industrializacja i technicyzacja życia, zalew rynku szablonowymi, jednakowymi wyrobami, tandetność sztuki, bezstylowość żyda, dążenie do pomnażania majątku, „ciułanie” powodem Wytworzenia Się „filisterskiej” mentalności, nasiliły się nastroje niemocy, znużenia, frustracji. Reakcja: odwrócenie wartości, pcr-wrót do metafizyki, transcendencji, ponowna chrystianizacja Europy jako odzew na nastroje zmierzchu, końca cywilizacji; powrót do średniowiecznej filozofii, rozwój hagiografii (zwłaszcza liczne żywoty św. Franciszka z Asyżu); zainteresowanie „ciem-ną” stroną średniowiecza gj magią, ezoteryzmem, okultyzmem; w dziedzinie filozofii swe poglądy prezentowali: A. Schopenhauer, F Nietzsche, H. Bergson; na rynku księgarskim pojawiły się dzieła F Nietzschego: Jutrzenka, Tako rzecze Zaratustra, Zmierzch bogów, dramaty G. Hauptmanna, M. Maeter-	1891-1900 dominowały nastroje ] dekadenckie, powszechne kontakty 1 z Zachodem (studia na uniwersyte- I tach w Monachium, Berlinie, Paryżu); Iworzyty się pierwsze grupy cyganerii, powstawały kawiarnie „artystyczne” w Krakowie: Turiińskiego, Cukiernia Lwowska Michalika; we Lwowie: Kawiarnia Schneidera, „Roma”; na rynku księgarskim na stałe pojawiły się nowe nazwiska: Jan Kasprowicz, Antoni Lange, Stefan Żeromski, Stanisław Wyspiański, Stanisław Władysław Reymont; w 1894 r. ukazało się polskie wydanie Kwiatów da Ch. Baudelaire’a; 1898 r. w krakowskim „Życiu" ukazywał się cykl artykułów Artura Górskiego pt. Mtoda Polska. W tym sa-mym roku do Krakowa przybył Stanisław Przybyszewski, który w 1899 r. na famach krakowskiego „Życia" opublikował słynny manifest artystyczny Confiteor, I, 1887-1891 warszawskie „Życie” -red. Z. Przesmycki, w 1. 1897-1900 - krakowskie „Zycie” red. Ludwik Sz- £