Przytaczane tu wyniki dotyczą wyłącznie badanych w tej szkole uczniów - nie upoważniają zatem do wnioskowania o żadnych ogólnych prawidłowościach.
Badana młodzież wskazała dwie podstawowe kategorie czynników chroniących:
O pozytywna grupa odniesienia - „niebiorące środowisko” (odpowiedzi na pytanie 3.: klasy 1-14 proc., klasy II - 23 proc., klasy III - 18 proc.), „oparcie w rodzicach, rozmowy z rodzicami” (klasy 1-31 proc., klasy 11-27proc., klasy III - 25 proc.), „otoczenie, grupa, w której dobrze się czuję” (odpowiednio: 4, 10, 8 proc.);
O możliwość podejmowania decyzji - Jasna decyzja osoby w tej sprawie” (klasy I - 11 proc., klasy II - 6 proc., klasy III -6 proc.), „nic, to zależy od osoby i czy będzie chciała” (odpowiednio: 13, 20, 17 proc.).
Uwzględniając wyniki badań ankietowych i zebrane we wstępnych rozmowach informacje, sformułowaliśmy następujące cele Szkolnego Programu Profilaktyki Uzależnień (adresowanego do analizowanej tu szkoły):
Zadania do celu 1.
Dostarczenie wybranym przez młodzież osobom (wyłoniona na podstawie ankiet grupa uczniów i grupa nauczycieli) umiejętności wspierania uczniów przeżywających trudności.
Rozwijanie odpowiedzialności trzech „stanów szkolnych” (uczniów, rodziców i nauczycieli) za osoby z najbliższego otoczenia (przeżywające trudności, nadużywające alkoholu, sięgające 184 po narkotyki).
Rozwijanie u młodzieży umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji rówieśniczych.
Dostarczenie wychowawcom umiejętności dbania o pozytywne relacje w klasie.
Zadania do celu 2.
Dostarczenie młodzieży umiejętności:
- podejmowania decyzji,
- nieulegania negatywnej presji grupy, poszukiwania wsparcia, Dostarczenie młodzieży wiedzy na temat:
- mechanizmów grupowych sprzyjających odurzaniu się,
- mechanizmu uzależnienia,
- konsekwencji sięgania po środki odurzające.
Jak informować szkołę o wynikach badań
Najczęściej przedstawia się zestawienia wyników radzie pedagogicznej - w ten sposób można zaangażować nauczycieli w program, poznać lepiej ich sposób rozumienia problemu. Nauczyciele, wspólnie z prowadzącymi, posługując się wspomnianymi zestawieniami, interpretują wyniki według „klucza”:
„Jakich trudności doświadczają najczęściej uczniowie naszej szkoły?”;
c? „Jakie, w percepcji uczniów, czynniki nasilają tendencje do sięgania po środki odurzające?”; t=> „Jakie, w percepcji uczniów, czynniki chronią młodzież przed nadużywaniem i uzależnianiem się od środków odurzających”; „Jaka jest epidemiologia odurzania się w naszej szkole”;
<=> „Jaki związek z tendencjami do odurzania się mają przeżywane przez naszych uczniów trudności”; ć> „Jakie działania możemy podjąć, żeby:
- młodzież zdobywała umiejętności konstruktywnego radzenia sobie z trudnościami,
- zminimalizować czynniki ryzyka,
- wykorzystywać i rozwijać mocne strony społeczności uczniowskiej (czynniki chroniące).
Wyniki badań poszczególnych klas cieszą się zwykle sporym zainteresowaniem uczniów w trakcie zajęć warsztatowych w kia-