się grzbiet płodu, a po której części drobne. Pojęcie ustawienia odnosi się również do stosunku części przodującej do kanału rodnego.
Dla lepszego zrozumienia pojęcia „ustawienie” w położeniu podłużnym przyjęto następującą interpretację - jeżeli grzbiet płodu znajduje się po lewej stronie macicy, wówczas mówimy o ustawieniu I, czyli lewym, jeżeli grzbiet płodu znajduje się po prawej stronie macicy, mówimy o ustawieniu II, czyli prawym. Wyróżniamy dwie odmiany ustawienia:
1. Odmianę A - przednią, gdy grzbiet płodu jest bliżej przedniej ściany macicy.
2. Odmianę B - tylną, gdy grzbiet płodu jest bliżej tylnej ściany macicy.
Ryc. 12. Ustawienie płodu.
Ustawienie w położeniach skośnych i poprzecznych określamy w stosunku do główki płodu, a odmianę tego ustawienia według grzbietu.
0 Położenie skośne ustawienie I, czyli lewe, jest wówczas, kiedy główka płodu znajduje się po stronie lewej talerza kości biodrowej, a grzbiet płodu przebiega pod kątem 45" /odmiana A - przednia tego ustawienia będzie wtedy, kiedy grzbiet płodu zwrócony będzie do powłok brzusznych; odmiana B - tylna, kiedy grzbiet płodu zwrócony będzie do tylnej ściany macicy/.
s Położenie skośne ustawienie II, czyli prawe, jest wówczas kiedy, główka płodu znajduje się po stronie prawej talerza kości biodrowej, a grzbiet płodu przebiega pod kątem 45°. Odmiana A i B analogicznie jak w opisie do ustawienia 1.
0 Ustawienie w położeniach poprzecznych określamy w stosunku do główki: główka płodu po stronie lewej macicy - ustawienie I lewe; główka płodu po stronie prawej macicy - ustawienie II prawe.
W położeniu poprzecznym istnieją 4 odmiany w zależności od ustawienia grzbietu:
1/ przednia - kiedy grzbiet płodu jest zwrócony do przodu, czyli do powłok brzusznych;
2/ tylna - kiedy grzbiet płodu jest zwrócony do tyłu, czyli do kręgosłupa ciężarnej;
3/ górna - kiedy grzbiet płodu jest zwrócony w kierunku dna macicy;
4/ dolna - kiedy grzbiet płodu jest zwrócony w kierunku wchodu miednicy.
Ułożenie Ihabitusl płodu. Jest to stosunek poszczególnych części ciała względem siebie.
Ułożenie jest prawidłowe, kiedy kręgosłup płodu jest zgięty w kształcie litery C, a główka przygięta jest do klatki piersiowej, kończyny górne i dolne są zgięte we wszystkich stawach i przygięte do klatki piersiowej i brzuszka.
Pojęcie ułożenia odnosi się do wszystkich części płodu, w praktyce położniczej pojęcie ułożenia odnosimy do określenia, w jakim stosunku jest główka płodu do klatki piersiowej lub miednica płodu do kończyn dolnych.
Ułożenie płodu w jamie macicy w czasie ciąży jest ułożeniem dowolnym, ponieważ na płód nie działają siły wydalające.
Ułożenie przymusowe /określone/ płód przyjmuje w momencie zetknięcia się części przodującej z płaszczyzną wchodu kanału rodnego pod wpływem wystąpienia akcji porodowej.
Główka płodu może mieć niżej podane ułożenia przymusowe:
1. Ułożenie przygięciowe /czyli potylicowe/ jest wtedy, kiedy główka płodu przygięta jest do klatki piersiowej i uzyskuje płaszczyznę miarodajną wynoszącą w obwodzie 32 cm. Punkt prowadzący dla tego ułożenia to okolica ciemiączka tylnego. Ułożenie przygięciowe stanowi 95% wszystkich ułożeń główkowych, w tym ułożenie potylicowe w odmianie przedniej /A/ - 94%, w odmianie tylnej /B/ -1 %.
Punkt prowadzący to najniżej położony punkt kostny na części przodującej w osi kanału rodnego.
29