PRACA MIĘŚNI W WARUNKACH DYNAMICZNYCH
Charakterystyki czasowe maksymalnego momentu sil mięśniowych Dynamika rozwijania siły maksymalnej przez pojedynczy mięsień
Warunkiem rozwinięcia przez mięsień siły maksymalnej w warunkach statyki jest otrzymanie przez odpowiednie motoneurony maksymalnego pobudzenia z ośrodkowego układu nerwowego i przekazanie go do włókien mięśniowych. Wartość siły rozwijanej przez mięsień zależna jest przy tym od czasu. Mięsień nie działa natychmiastowo. Odpowiedź siłowa na zadane bodźce nerwowe generowana jest z pewną inercją (ryc. 7). Narastanie siły od zera do wartości maksymalnej odbywa się czasie, którego wartość zależy głównie od
• składu włókien mięśniowych (proporcji włókien ST i FT) w badanym mięśniu,
• temperatury mięśnia,
• zmęczenia - zarówno w układzie nerwowym (zmiany przewodnictwa), jak i samym mięśniu (obniżenie stężeń substratów energetycznych).
Nietrudno odgadnąć, że mięśnie o przewadze włókien szybkokurczliwych maksimum siły osiągają szybciej. Początkowo, gdy do skurczu włączają się małe jednostki motorycznc (wolnokurczliwc). przyrosty siły są stosunkowo niewielkie. Szybkość narastania siły wzrasta, gdy do skurczu zaczynają się włączać duże jednostki szybkokurczłiwe. Prawidłowość ta stała się podstawą wielu pośrednich metod oceny proporcji składu włókien mięśniowych. Dla mięśnia izolowanego stymulowanego z zewnątrz najwyższe korelacje ze składem włókien mięśniowym wykazują czas osiągnięcia połowy siły maksymalnej ((<,<,) i maksymalna prędkość narastania sity (F* mo*(0)- Pobudliwpić-wlókien mięśniowych zmienia się wraz z temperaturą. Mięśnie ochłodzone mają mniejszą pobudliwość i wolniej osiągają maksimum siły. Warto zdać sobie w tym miejscu sprawę ze znaczenia prawidłowej rozgrzewki dla uzyskania wyników sportowych w konkurencjach szybkościowych. Nawet przy stosunkowo wysokich temperaturach zewnętrznych rozgrzani uprzednio zawodnicy zwykle zdejmują dresy w ostatniej chwili przed skokiem czy biegiem.
Ryc. 7. Narastanie siły w maksymalnie pobudzonym pojedynczym mięśniu
6