0
0
n
- dla roztworów, w których pH > 6 wolny chlor ulega reakcjom dyspro-porcjonowania:
1 a2 + 20H~ cr + cio- + h2o (18.23)
3C10" — CIOJ + 2C1- (18.24)
lub w reakcji anodowego utleniania, gdzie mamy:
6CIO- + 60H" — 2C10J + 4C1" + 3;20213H20 + 2e (18.25) a w kwaśnych roztworach 0 < pH < 1 prowadzi się anodowe utlenianie:
CIOJ | H20 — CIO; | 2H+ I 2e (18.26)
Otrzymywanie „ciężkiej wody” na drodze elektrolitycznej wykorzystuje różnicę w kinetyce wydzielania się wodoru w porównaniu z jego izotopem I deuterem. Elektroliza „zwykłej" wody, która w warunkach naturalnych zawiera ok. 150 mg deuteru w litrze, przebiega według reakcji:
HD + H20 — Hz + HDO (18.27)
Również na drodze elektrolitycznej otrzymuje się nadsiarczany i kwas Caro (H2SOj):
HSO4 — HSO* + e |
(18.28) |
2HS04 -*• H2S208 |
(18.29) |
+ H20 — H2SOs + h2so4 |
(18.30) |
i dalej:
18.6. Podstawy elektrosyntezy związków organicznych
W przemysłowej elektrosyntezie związków organicznych obserwuje się dzisiaj burzliwy rozwój. Powiada się, że elektrosynteza organiczna jest „śpiącym gigantem” technologii.
Omówmy niektóre ważne przykłady powszechnego zastosowania elektrosyntezy związków organicznych.
Generalny schemat reakcji elektrosyntezy połączeń organicznych można zapisać w postaci:
Protonowanie (środowisko wodne)
katoda
+ne
Substral -->
anoda
yne
Substral -*■
Aniony | ||
i zasady | ||
organiczne | ||
Anion (Y-) |
Reduktor | |
lub - |
—> |
obecny |
Anionorodnik |
w roztworze | |
(Y'") | ||
— |
K ukleofil | |
Kationy | ||
i kwasy | ||
organiczne | ||
Kation pf) |
Utleniacz | |
lub |
-> |
obecny |
Kalionorodnik |
w roztworze | |
(X+) | ||
L_> |
Elektrofil |
Hł
H*
Kataliza redox Redukcja jednego z substratów
Funkcjonalizacja z udziałem elektrod} (środowisko aprotyczne)
Pochodne
nienasycone
Kataliza redox Utlenianie jednego z substratów
Funkcjonalizacja Podstawianie (środowisko aprotyczne)
Reakcje katodowe i anodowe mogą być wykorzystane do syntezy pośredniej, to jest takiej, w której odpowiedni proces redukcji lub utleniania wywołuje tzw. mediator. Jest to zwykle jon nieorganiczny lub organiczny, który po udziale w żądanej reakcji może być regenerowany katodowo (lub anodowo).
Elektroredukcja połączeń organicznych z udziałem mediatorów Y'“ lub Y2- może przebiegać według równań:
Y~ + Z —*■ Y + Z'“ —* produkty (18.31)
lub
Y2- + Z —► Y‘ + Z “ - (18.32)
Y’" + Z —► [YZp —* Y + produkty (18.33)
nh2nh2
Przykładem niech będzie reakcja pośredniej dektroredukcji dinitronaftalenu: ęę + 6Ti2(S04)2 + 8H20 - @g) + 12TiS04 + 6H2S04
(18.34)
no2no2