Obraz (25)

Obraz (25)



6. BANICJA I WILK

6.1 „Charakter sacer esse pokazuje, że stan ten nie zrodził się na gruncie ukonstytuowanego porządku prawnego, lecz sięga swymi korzeniami przedspołeczne-go okresu życia. Jest on fragmentem prymitywnego życia indoeuropejskich ludów. [...] Germańska i szwedzka starożytność niewątpliwie dostarczają nam brata homo sacer, brata w postaci banity i wyrzutka (wargusvargr, wilk, a w sensie religijnym, święty wilk, vargr y veum) [...]. To, co uznaje się za niemożliwe dla rzymskiego antyku -^zabicie wygnańca bez procesu i poza ramami prawa - stanowiło niezaprzeczalną rzeczywistość starożytności germańskiej”1.

W powyższym ustępie Ihering jako pierwszy zestawił homo sacer z wargus, człowiekiem-wilkiem, oraz z frie-dlos, osobą „bez pokoju” występującą w prawie germańskim. Tym sposobem ukazał on sacratio na tle wypracowanej w połowie XIX wieku przez germanistę Wildę teorii Friedlosigkeit głoszącej, że prawo germańskie opierało się na pojęciu pokoju (Friede) i na odpowiadającym mu wyłączeniu ze społeczności złoczyńcy, który z tej racji stawał się friedlos, bez pokoju, i jako takiego mógł go zabić każdy, nie popełniając przy tym zabójstwa. Również średniowieczna banicja prezentuje analogiczne cechy: banita mógł być zabity (bannire idem est qu-od dicere ąuilibet possit eum offendere1) lub wręcz był już uważany za uśmierconego (exbannitus ad mortem de sua civitate debet haberi pro mortuo1). Germańskie i anglosaskie źródła podkreślają owe graniczne warunki bycia banitą, określając go jako człowieka-wilka (;wargus, wer-folfy łac. garulphus, stąd franc. loup garou, wł. lupo mannaro): z tej racji prawo salickie oraz frankijskie posługują się formułą wargus sit, hoc est expulsus w sensie, który przypomina formułę sacer esto sankcjonującą możliwość zabicia świętego człowieka, a prawa Edwarda Wyznawcy (1130-1135) określają banitę jako wulfe-sheud (lupinum enim gerit caput a die utlagationis suae, quod ab anglis wulfesheud vocaturA). Tym, co musiało pozostać w zbiorowej podświadomości jako hybrydalne monstrum ludzko-zwierzęce, rozdarte między dziczą i miastem - wilkołak - jest zatem pierwotnie figurą tego, kto został wyrzucony ze społeczności. Fakt, że jest on określony jako człowiek-wilk, a nie po prostu wilk (wyrażenie caput lupinum ma charakter statutu prawnego), jest decydujący. Zycie banity - jak życie świętego człowieka - nie jest elementem zwierzęcej natury pozbawionej wszelkich relacji z prawem i miastem; jest natomiast progiem nierozróżnialności i przejścia między tym, co zwierzęce i tym, co ludzkie, między physis i no-

2    D. Cavalca, II bando nella prassi e nella dottrina medievale, Giuffre, Milano 1978, s. 42. [„wygnać to tak, jak gdyby powiedzieć, że każdy może wyrządzić mu krzywdę” (przyp. tłum.).]

3    Ibidem, s. 50 [wygnany aż do śmierci ze swego państwa musi być uważany za zmarłego (przyp. tłum.)].

4    Mą wilczą głowę od dnia wygnania, którą Anglicy nazywają wulfesheud (przyp. tłum.).

1

R. Ihering, Lesprit du droit rotnain, przeł. O. de Meulenaere, t. 1, A. Marescq, Ainee, Paris 1886, s. 282.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC01443 (3) pokazuje figę swoim adoratorom, nie zgadza się na formę, jaką mu narzucili i sprawdza,
Obraz6 (25) 28 LOSY PASIERBÓW bramę bez przepustek, a my ich jeszcze nie mamy. Jeśli macie czas, to
Obraz1 (25) i UNERWIENIE KLATKI PIERSIOWEJ Gałęzie brzuszne nerwów piersiowych II - XII nie tworzą
43618 Obraz (27) 148 homo sacer werenna przemoc w rzeczywistości nie opiera się ^na pakcie, ale na w
12487 Obraz6 (25) 28 LOSY PASIERBÓW bramę bez przepustek, a my ich jeszcze nie mamy. Jeśli macie cz
Obraz1 (25) i UNERWIENIE KLATKI PIERSIOWEJ Gałęzie brzuszne nerwów piersiowych II - XII nie tworzą
Obraz1 (25) i UNERWIENIE KLATKI PIERSIOWEJ Gałęzie brzuszne nerwów piersiowych II - XII nie tworzą
Obraz3 Model 24 Wielkość: ok. 80 x 80 cm 24 Okazały obrus idealnie nadaje się na uroczyste kol
22109 obraz2 Zycie seksualne dzikich dziewiczej, lecz wyraźnie zamaczają, że przodki ni nie miała ż
IMGT26 40 Badania z tego zakresu pokazują, że deformacje poznawcze nie są obojętne ety. cznie. Częst
IMG?20 Zachowanie rodziców - przyczyny i oddziaływanie 133 Przykład ten pokazuje, że rodzicielska ag
Obraz1 (38) OBSŁUGA ffyłączenie kontroli wnętrza samochodu Ay*ącznik kontroli wnętrza samochodu zna

więcej podobnych podstron