OS00069

źródłem prom, jonizującego - są radioizotopy => izotopy których    ulegają ■

samorzutnemu rozpadowi:    -----„

-jądra z nadmiarem ncutronówia/ n°.    p⁺ + [k-►

b/ emisja a

226/88 Ra -222/&M4n + 4/2 He (a)

-jądra z nadmiarem protonów p⁺ + c n°+y    --►

. 40/19IC+ ...........40/ł&Ar-t+ y + X

Rozpad jąder prowadzi do stanu \y‘którym siły wzajemnego przyciągania składników jądra staną się silniejsze od sił odpychania => stan trwałości jądra atomowego

Promieniowanie nicjonizujące - energia fotonu < 10 eV promieniowanie optyczne - słoneczne

i - część promieniowania nadfioletowego (< 400nm)

-promieniowanie widzialne (400-760 nm)

-promieniowanie podczerwone (cieplne 800nm-lmm) energia tego promieniowania może wzbudzać elektrony na zewnętrznych orbitach atomów

promieniowanie o wysoidej częstotliwości - (1 - lOm-lmm)

energia fotonu 1-10'⁷ cV łatwo przenikają przez materię, powodują drgania cząstek i ich nagrzewanie

-fale krótkie i ultrakrótkie (np. TJICP, telewizyjne)

-mikrofale i fale radarowe

dopiero promieniowanie o energii < 10‘⁷ cV ma znikowy wpływ ma organizmy żywe

vv^; • •

1

^A'i ■ i-r

CZ*

(a vu ‘j

AU

L

.L"'

vC '7^-

Źródła promieniowania jonizującego

źródła naturalne:

-    promieniowanie kosmiczne

-    promieniowanie ziemskie

Naturalne promieniowanie jonizujące jest nieodłącznym elementem środowiska => w przyrodzie występuje ok. 80 tadioizotopów pochodzących od 20 pierwiastków . promieniotwórczych, wchodzą w skład skał i gleby'

lg “U ma' wart. cncrget. =>2,71C lub 13,7 baryłek ropy

Najbardziej-znane to:' .J, “U, “Th, “K, ^MC, ³H, “Ra, “Rn rozproszone w środowisku naturalne radioizotopy tworzy naturalne go promieniowania iródła sztuczne

radioizotopy powstałe w sposób sztuczny w reakcjach jądrowych=>znanych jest olt. 900 sztuczn. radioizotopów    ,    ,

-radioizotopy mają szerokie zastosowanie

#    reaktory jądrowe, prod., .broni jądrowej, z-dy przerobu paliwa jądrowego, z-dy prod. radioizotbjpów

#    mcdyóyna,sterylizacją sprzętu,diagnostyka i terapia,

#    w celach naukowych, wiek skał, wiek biolitów

#    przemysł węglowy, energetyczny, hutnictwo, rolnictwo, przem. chemiczny

#    radiaęyjna konserwacja żywności -zagrożenia środowiska

#    składowanie odpadów, próbne wybuchy jądrowe

#    awarie reaktorów, przerób rud uranu

#    spalanie paliw kopalnych (Ra, Th), materiały budowlnnc z popiołów i żużli

#    energetyka jądrowa - bilans zysków i strat

następuje koncentracja radionuklidów w środowisku => skażenie łańcuch pokarmowego => co prowadzi poprzez rośliny i zwierzęta do człowieka cnergctyka-jądrowa - bilans zysków i strat -paliwo uran, pluton, tor

-lg ^U5U ma wart. energet =>2,7 t C lub 13,7 baryłek ropy -elektrownia o mocy 1000MW zużywa dziennic ok. 3 kg U -nic degraduje środowiska - nie emituje pyłów i gazów

-w ostatnich latach narastające protesty społeczne przeciw energetyce jądrowej # skutki składowania odpadów radioaktywnych

U skutki awarii reaktorów jądrowych 1979 Three Mile- sland, 198G Czarnobyl -wiciu naukowców i praktyków energetyki uważa oddziaływanie elektrowni jądrowej za mniej szkodliwe niż cieplnych

problem radonu (“Rn) - nagromadzanie w budynkach -pierwiastkiem macierzystym ^ “Rn jest “Ra, rozpowszechniony w skałach i glebie (okres półtrwanin 1600 lat)

-rozpad radioaki. atomów Ra (zw. Ra są ciałami stałymi) prowadzi do wytworzenia gazowego Ho, który dyfmiduje przez skały i glebę do nim. Jeśli mul takimi złożami są budynki będzie do nich przenikał 226/88 Ra ..... "*• 222/86 Rn + 4/2 He (a)

-szkodliwość Rn=> ma krótki okres połowicznego rozpadu (ok. 4 dni), w ciągu 1 m-ca 99% Rn ulega rozpędowi i przemianie do ^ll0Fb, który jest emiterem (3 o okresie półtr. Ok, 22 lata. Rn jest wdychany=> płuca (pył zaw. ^2l0Pb)

-problem Ra uzmysłowiono sobie w latach 70-ych

-normę obniżono z 400 do 200Bq itr³ w roku 1990(ryzyko że 1% ludzi niepalących wdychających pow. umrze na raka płuc wywołanego ekspozycją na Rn i jego produkty, -problem ten zwiększa się prnwdop. bo bud. lepiej uszczcltuonc=>mnicjsza częstotliwość wymiany pow. (bud. parterowe) Na terenach nicbczp. - instal. kontrolne Rn Negatywne skutki promieniowania

Wpfywpromieniowania jonizującego na środowisko -organizmy żywe są narażone na stały wpływ prom. joniz. -skażenie # pow. ciała mniej groźne

# skażenie wcwnęttznc groźniejsze (drogi oddechowe, skóra, ukł. pokarmowy)^