o modlitwie6

maliśrny, „przyszedł z pomocą naszej słabości” (Rz 8, 26). Otóż ten, kto modli się: ,,I nie wódź nas na pokuszenie”, nie modli się przecież o to, żeby być człowiekiem, bo jest nim z natury. Ani nie modli się o wolną wolę, którą otrzymał wraz z naturą. Ani nie modli się o odpuszczenie grzechów, bo tego dotyczyła prośba wcześniejsza: ,,Odpuść nam nasze winy”. Ani nie modli się o to, aby Bóg mu dał przykazania. Modli się po prostu o to, aby wypełnić przykazania. Jeśli bowiem ulegnie pokusie, zgrzeszy, a to jest przeciwne przykazaniu. Zatem modli się o to, żeby nie grzeszył, to znaczy nie czynił złego. O to modlił się dla Koryntian Apostoł Paweł: „Prosimy zaś Boga, abyście nie czynili nic złego” (2 Kor 13, 7). Dostatecznie stąd wynika, że choć niewątpliwie zależy to od wolnej woli, jednak do tego, żeby nie grzeszyć, czyli nie czynić zła, jej moc nie wystarczy, dopóki nie zostanie wsparta łaską. Zatem prośba ta świadczy jasno jak słońce o tym, że potrzebujemy łaski ¹,

Kościół naucza, że grzech dokonał w nas tak wielkiego spustoszeniaiż o własnych siłach nie potrafimy nawet być iv pełni uczciwymi. Ojcze, wytłumacz nam to szerzej, bo my w swojej pysze mało modlimy się o silę do zachowywania Bożych przykazań.

Strzeż się, żeby nie zwiodła cię ufność we własne siły. Jesteś bowiem człowiekiem, a „przeklęty każdy, kto pokłada nadzieję, w człowieku” (Jr 17, 5). Lecz całym sercem złóż swoją nadzieję w Bogu i On stanie się twoją mocą, której zaufasz z oddaniem i wdzięcznością. Wówczas powiesz Mu pokornie i z wiarą: „Będę cię miłował, Panie, mocy moja” (Ps 17, 2), albowiem właśnie miłość Boża, jeśli jest doskonała usuwa lęk (1 J 4, 18). Rozlewa się ona w naszych sercach nie naszą ludzką mocą, ale „przez Ducha Świętego, który został nam dany” (Rz 5, 5). Zatem „czuwaj i módl się, abyś nie uległ pokusie” (Mk 14, 38). .Już sama modlitwa poucza cię, że potrzebujesz pomocy twojego Pana i nie powinieneś pokładać nadziei na dobre życie w sobie samym. Modlisz się bowiem o to, abyś nie uległ pokusie. Człowiek nie prosiłby przecież o to, gdyby mógł to sobie zapewnić własną wolą. Gdyby wola wystarczyła, nie modlilibyśmy'się o to, żeby nie ulec pokusie. Gdyby jednak woli zabrakło, to nie moglibyśmy się nawet modlić. Oby więc nie zabrakło w nas woli i módlmy się o sprostanie temu, czego chcemy — gdyż to On daje nam rozumienie tego co słuszne. Ponieważ dobro już się w tobie zaczęło, masz za co dziękować. „Cóż bowiem masz, czego nie otrzymałeś? A jeśli otrzymałeś, strzeż się, abyś tym się nie chlubił tak, jakbyś nie otrzymał” (1 Kor 4, 7), tzn. jakbyś mógł to mieć z samego siebie. Skoro zaś wiesz, od kogo otrzymałeś, proś Go, aby dokonało się w tobie to, co dzięki Niemu się rozpoczęło. „Z bojaźnią i drżeniem zabiegaj o swoje zbawienie. Albowiem Bóg to sprawia w tobie, że w dobrej woli i chcesz, i tego dokonujesz” (Flp 2, 12n) ^{2 3}.

Ponieważ zaś jestem grzesznikiem,, powinienem również zanosić do Boga modlitwę \przebłagalną

Powiadamy Bogu: „Nie odwracaj ode mnie swojego oblicza” (Ps 26, 9), ale również: „Odwróć swoje oblicze od grzechów moich” (Ps 50, 11). Jedną osobą jest człowiek i grzesznik. Podczas gdy człowiek mówi: „Nie odwracaj ode mnie swojego oblicza”, grzesznik powiada: „Odwróć swe oblicze od grzechów moich”. Inaczej mówiąc: Nie odwracaj swojego oblicza od tego którego uczyniłeś; odwróć swoje oblicze od tego co ja uczyniłem. Niech Twoje oko, Panie, rozróżni jedno od drugiego, niech z powodu wady nie zginie natura ^2S.

Nie mówiliśmy jeszcze o modlitwie nieustannej.

Powiada Psalmista: „Przed Tobą, Panie, wszelkie moje pragnienie” (Ps 37, 10). Nie przed ludźmi, którzy nie widzą, co się dzieje w sercu, ale „przed Tobą wszelkie moje pragnienie”. Niech będzie twoje pragnienie przed Nim, a Ojciec, który widzi w ukryciu, odda tobie. Bo twoje pragnienie jest modlitwą; jeśli pragnienie trwa nieustannie, modlitwa jest nieustanna. Apostoł nie przez pomyłkę powiedział: „Módlcie się nieustannie” (1 Tes 5, 17). Czy mamy nieustannie klęczeć, albo leżeć krzyżem czy wznosić ręce? Jeśli tylko w ten sposób rozumiemy modlitwę, sądzę, że niemożliwa jest modlitwa nieustanna. Jest inna modlit-

179

1

Epist. 177.4 (PL 33,706).

2

Epist. 210,2n (PL 33,990).

3

2S Sermo. 19,1 (PL 38,132).