P1050799

Samotna gra w kregl ^fc

Rysunek 38. Czterdzieści lat słabnącego zaufania społecznego (wśród dorosłych i nastolatków), 1960-1999

Odsetek respondentów, którzy odpowiedzieli „wiykszoici ludzi można ufać", mając do wyboru odpowiedź .ostrożności w kontaktach z innymi nigdy ■ nie za wiele'

Dorolll (Órednla z wielu sondaży)

ss

1960    1965    1970    1975    1980    1985    1990    1995    2000

Młodzież szkól Jirednlch

że „większości ludzi można ufać” i z każdym rokiem coraz większa grupa ostrzegała, że „ostrożności w kontaktach z innymi nigdy nie za wiele”. Jeśli powiemy, że uogólniona wzajemność i uczciwość stanowią swoistego rodzaju „smar” istotnie ułatwiający funkcjonowanie machiny społecznej, to współcześni Amerykanie doświadczają w swoim codziennym życiu więcej tarcia niż ich rodzice i dziadkowie pokolenie wstecz. Jak wyraźnie widać na rys. 38, spadek zaufania społecznego był nawet większy w przypadku osób młodszych niż reszty Amerykanów, zwłaszcza po 1985 roku²⁷.

Znaczną część ubytku zaufania społecznego, jeśli nie cały, można w społeczeństwie amerykańskim przypisać zmianie pokoleniowej²⁸. Co więcej, ten

²⁷ Na temat nieufności społecznej młodzieży zob. W.M. Rahn i J.E. Transue, Social Trust and Value Change. Profesor Wendy M. Rahn należy się uznanie za to, że jako pierwsza zwróciła uwagę na pokoleniowe podstawy długookresowych zmian kapitału społecznego w Stanach Zjednoczonych.

H Wnioski zawarte w tym akapicie opierają się na przeprowadzonej przez autora analizie da-ny<*Jiz archiwów DDIł Nccdhani Life Style i General Social Survey. Zgodnie z metodą opisaną przez G. Firebaugha {Methodsfor Estimating Cohort Replacement Effects), większość, jeśli nie całość, łącznego spadku zaufania społecznego można przypisać zmianie pokoleniowej. Zgadza się to całkowicie i ostrym spadkiem zaufania w następujących po sobie klasach szkoły średniej, ustalonym przez sondaże Monitoring the Futurę, realizowane wiatach 1976-1996. Niezależne potwierdzenie uwarunkowanego pokoleniowo spadku kapitału społecznego zob. D.B. Smith, Factors Relatmg to Misanthmpy.

^ Wzajemność, uczciwość i zaufanie

Rysunek 39. Wymiana pokoleniowa w dużym stopniu wyjaśnia spadek zaufania społecznego

	90% *0% 70% ™		Urodzeni przed 1930 rokiem —tt—
	50%		Urodzeni w latach
Aprobata dla stwierdzenia .ludzie w większości są	50%	^ '^*^ArT'	1930-1945 —«a—
uczciwi'	30%		Urodzeni w latach 1940-19(0
			-V-
	10%		Urodzenlpo 1900 roku
	Hp o% ife		—4-
	1970	1980 1990 2000

międzypokoleniowy spadek zaufania w ciągu ostatnich 10-20 lat zaczyna przyspieszać. W latach 70. około 80% Amerykanów urodzonych w pierwszych trzydziestu latach XX wieku sądziło, że „ludzie w większości są uczciwi”. Osoby z tego pokolenia zachowały ten optymistyczny pogląd w niemal nienaruszonej postaci ajżjdo późnych lat 90. (zob. rys. 39). Jednak w tym czasie zmienił się ich udział w całej populacji: w 1975 roku do tego pokolenia należał co drugi Amerykanin, a w roku 1998 już tylko co ósmy. W tym samym czasie, w latach 70., blisko 75% osób urodzonych w latach 1930-1945 wierzyło w uczciwość innych ludzi, a ich przekonania również w niewielkim stopniu uległy zmianie w następnych dziesięcioleciach, W latąęh'7(X ze stwierdzeniem> że „ludzie w większości są uczciwi” zgodziło się 60% osób z pokolenia wyżu demograficznego (urodzeni w latach 1946-1960) i zdanie to podtrzymywało aż do późnych lat 90. Na koniec zostali, znajdujący się na samym dole hierarchii pokoleniowej, Amerykanie urodzeni po 1960 roku, którzy w latach 70. byli zbyt młodzi, aby objęło ich badanie. Jednak kiedy zaczęli oni wchodzić w dorosłość, w połowie lat 80., okazało się, że około 50% osób z tej grupy odrzuciło twierdzenie, jakoby „ludzie w większości są uczciwi". W1999 roku ta nieufna młoda grupa generacyjna stanowi blisko jedną trzecią dorosłej populacji.

Bardziej szczegółowa analiza poglądów dzieci rodziców z pokolenia wyżu demograficznego tylko wzmacnia obraz nasilającego się międzypokoleniowego

239