P1260037

122

alt tego rodzaju jodełki na kilku popielnicach /Tabl.XXX,7/. Bardzo podobny znak widnieje z przodu górnej partii brzuśca popielnicy z Buezkowów, pow. Gdańsk /Tabl.XX, 19/. Krótki azluk z kilku powtarzającyob alę motywów znamy z jednej urny twarzowej /Talii. U3,6/l wyryta są one pod wizerunkiem twarzy między dwoma poziomymi kreskami. Ha szyjce, naczynia z Sucumine, pow. Starogard Od. /Tabl. nr, 14/. po jady ho ze jodełki taj bdmlany /o odgałęzieniach skierowanych ku górze/ wchodzą a skład szlaku złożonego z innych elementów. Motywy te występują również na brauścacb naczyń i pozostają często w pewnym związku z przedstawieniami obrazowymi. Ha popielnicach z Grabowa Bobowskiego i KLorwsłdu tworzą strefę ornamentalną przez to, te szlak przez nie uformowany przerywa się w pewnym miejscu /Tabl.XVII, 2/. Poza tym jodełki mogą stanowić element kompozycji przedstawieniowej /np. tabl.XX, 19 i XXX, 8/. Pewne symboliczne przedstawienia obrazowe oddane za pomocą motywów odmiany 0, spotykamy z tyłu, lub po lewej stronie brzuśców niektórych popielnic /Starogard 0d.₍ - duży owal, w którym wyryta jest szeroka jodełka; Jlerzchocin Szlachecki, pow. Bydgoszcz - jodełka obramowana od dołu linią ciągłą/. Szlaki nieciągłe złożone są z szeregu powtarzających się jodełek, zwisających od nasady szyi /Tabl.XXX,2/. Slementy ta schodzą też w skład pasów ornamentaeyjnych obok innych Jaszcza motywów, występując naprsemian z nimi. Sb kilku popielnie cash gałązki Jodełek ułożone są symetrycznie po obu stronach przedniej części brzuśoa tak, że górny koniec trzonu przylega do nasady szyi. Hzadko spotyka się nieregularna szeregi pionowych jodełek obiegających dokoła brzusieo /dwie popielnice ze Skarszew, pow. Kościerzyna/. Ornamenty opisywane występują przeważnie na popielnicach twarzowych I i II typu; wyjątkowo na pozbawionych wizerunków twarzy. Powierzchnie są gładkie 1 najczęściej czernione, rzadko chropowaoone /Tabl. XXI, 6/. ityty motywów odmiany D aą w większości przypadków płytkie 1 niestaranne, ale zdarzają się głębokie, zdo-

błono inkruataoją. Na dwóch naczyniach A’abl. JXL, 5/, trzony jodełek: tworzą wyjątkowo szerokie 1 głębokie bruzdy. Ha pokryaech motywów tego rodzaju prawie się nie spotyka. Do wyjątków należą pokrytf popielnic ze Skarszew /na jednej dwie przsoiwatswne gałązki zajmują oałą powierzchnię| na drugiej między przeciwstawnymi jodełkami wyryte aą inne motywy/.

Odmiano B. Jodełki tej odmiany charakteryzują się trzonem złożonym z kilku /2-6/ równoległych kresek, od których odbiegają na zewnątrz długie odgałęzienia boczne /Tabl. X2II, 3/* Wszystkie tego rodzaju wyobrażenia występują wyłąosnie na popielnicach twarzowych I i II typu i umieszczane są na przodzie szyjki pod wizerunkiem twarzy. Niekiedy oddzielone aą od niej poziomą linią /Oso-wo/, podobnie, Jak to miało miejsce w przypadku odmiany D.

Tvp II /Jodełki niepełne/. Odmlona k. Jodełki jednostronne, złożone z linii ciągłej, stanowiącej trzon i ukośnych kresek, wyrytych tylko po jednej Jego stronie. V układzie horyzontalnym motyw ten opasywać może naczynie poniżej nasady szyi, ale są to przykłady rzadkie, podobnie Jak występowanie go w układzie horyzontelno-wertykalnym /Tabl.XVIII, 13/. Mród nielicznyoh przypadków stosowania omawianych wyobrażeń wymienić należy dwie popielnice z Józefowa pow. Szamotuły, na których wykonano aą z gałązek odmiany i przedstawienia b dwóoh grupach odgałęzień bocznych.

Odmiana B. Odmiana ta charakteryzuje się jodełkami o dwóch grupach odgałęzień bocznych - górnej i dolnej, wyi-ytych po obu stronach trzonu. Kreski ukośne naohylone są zawsze Jednokierunkowo -ku górze, albo tylko ku dołowi. Wyobrażenie tego rodzaju występują zawsze w układzie wertykalnym, samodzielnie z przodu szyjki, lub na brzuścu naczynia. W kilku przypadkach motywy te wchodzą w skład szlaków obiegających naczynia, obok innych jeszcze motywów /Tlbl, Xnil, h/, Takie aamo elementy ułożone promieniście zdobią pokrywy tych naczyń. Omawiane ornamenty występują na poplelnicaoh typu I