P1520573

wytYwmue hormonów niezbędnych do regulacji lokalnych i ogól* noustrojowych. Funkie gmaolńr «yifi»l»iiia wewnętrznego n sa-ssać pęcherzyki jąjnikowe wytwarzające estradiol i es tron oraz ciałka żółte wytwarzające progesteron. U samców skupiska komórek śród* ■iążsaowy ih. potomne między kawnaHifawmii nasiennymi, wytwarzają testo-stena a komórki podporowe kanalików nasiennych — estradiol. Czyn* maść wydziełniczą gonad regulują przysadkowe gonadotropiny. Budowę daeracmą głównych hormonów wytwarzanych w gonadach przedstawiano na irsosło 1 15 Suzegokiirsze informacje o wydzielaniu i znaczeniu hormonów zhaawych jwhi» « rozdziale dotyczącym rozrodu.

lilfi. Trzustka

Trmsiit jest położona w jamie brzuszny, w pobliżu dwunastnicy. Spełnia nu dwie funkcje ze wnątrrwy dzielni cza — trawienną oraz wewnątrz-wydzaełniczą Funkcja zewnątrzwydziełnicza polega na tworzeniu w kom ór-r ai4i grnczcdowych soku trzustkowego zawierająoego wiele enzymów trawiennych. Sok trzustkowy jest odprowadzany przewodem trzustkowym do dwunastnicy. Czynność wewnątrzwydzielniczą pełnią komórki skupione w %>r?TTyi*h mi-cj»rh trr»i<dknwyrh Komórki A, stanowiące około 25% komórek tworzących wyspy trzustkowe, wytwarzają glukagon.. Komórki B, naj-hrrmątw gdyż stanowią 60% komórek wysp trzustki, wytwarzają insulinę. Komórki D (10% komórek wysp) wytwarzają somatostatynę. Wszystkie hormony wytwarzane w trzustce mają budowę białkową.

Insulina i glukagon są w swoim działaniu przeciwstawne. Insulina. po połączeniu się ze swoim wszechobecnym w błonach komórkowych receptorem, uaktywnia nośniki glukozy (GluT). Transport glukozy do komórek mięśniowych i tłuszczowych, prowadzony głównie przez GluT4 - w przeciwieństwie do transportu do komórek i z komórek wątrobowych (hepa-tocytówj prowadzonego przez Glu T2 — jest zależny od insuliny. W komórkach glukozą może być użyta do celów energetycznych bądź odłożona po przetworzeniu, jako cukier zapasowy - głikogen. Powoduje to oczywiście obnażenie koncentracji glukozy we krwi, a obniżenie to jest sygnałem dla komórek A wytwarzających przeciwstawnie działający glukagon. Zwiększony przez greka gon poziom cukru (glukozy) we krwi staje się sygnałem do wy-msuimy. Insulina reguluje również przemiany tłuszczów i białek. Jest ona hormonem anabolicznym. Pod wpływem insuliny nadmiar glu-£azy przetwarzany jest w kwasy tłuszczowe, a następnie w triacetyloglicero-le, iróre są odkładane w tkance tłuszczowej. Przy udziale insuliny, aminokwasy — podobnie jak glukoza — wnikają do komórek, co powoduje wzrost syntezy białek. Przy braku insuliny pojawia się ograniczenie wchłaniania glukozy przez komórki, a stąd znaczny wzrost jej koncentracji we krwi. Powoduje to wydalanie glukozy z moczem. Następstwem tego jest rozkład

46