P1520619

a także oddziaływać reguluj ąco na procesy odpornościowe w organizmie. Limfocyty Th, Ts i Tfcs biorą udział w regulacji odpowiedzi immunologicznej, natomiast Tc, B oraz komórki NK i K - w zwalczaniu ciał obcych. Ważną dla organizmu właściwością limfocytów, zarówno T jak i B, jest ich zdolność przekształcania się w długo żyjące komórki pamięci immunologicznej, które pozwalają szybciej rozpocząć obronę w przypadku ponownego zetknięcia się organizmu z określonym czynnikiem chorobotwórczym.

3.4.3. Krwinki płytkowe

Krwinki płytkowe są małymi, bezjądrzastymi elementami krwi, występującymi w ilości 300-600 G/l (300-600 tys./jil). Mają one zdolność przylegania (adhezji) do powierzchni uszkodzonego naczynia krwionośnego, gdzie następnie tworzą skupiska (agregują). W takich warunkach uwalniają one wiele różnych substancji, m.in. czynniki krzepnięcia krwi (TF₃, jony Ca⁺²),? tromboksan, histaminę i serotoninę. Krwinki płytkowe biorą udział w krzepnięciu krwi, pobudzają procesy angiogenezy (rozwoju naczyń włosowatych), a także zapoczątkowują niekorzystne dla organizmu zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych.

3.5. Składniki osocza i ich rola

Osocze jest płynną częścią krwi, zawierającą 91-92% wody. Pozostałość stanowią w nim różnorodne składniki organiczne i mineralne. Część składników osocza pochodzi z przewodu pokarmowego, a część z różnych komórek, które wydzielają je jako produkty zbędne lub jako substancje przeznaczone do spełnienia określonej funkcji w organizmie. Składniki, którym przypisane są określone zadania mogą być substancjami odżywczymi lub nośnikami sygnałów o znaczeniu regulacyjnym (hormony), a część spośród nich jest obecna w osoczu głównie w celu nadania mu pożądanych właściwości fizykochemicznych.

W prawidłowych warunkach zawartość podstawowych składników w osoczu podlega wahaniom w zakresie tzw. normy fizjologicznej, która jest wynikiem kontrolowanej gospodarki nimi w organizmie. Poziom substancji w osoczu przeznaczonych do wydalenia z organizmu nie powinien przekraczać pewnej krytycznej wartości, powyżej której mogłyby one wykazywać działanie toksyczne. Z kolei zmiany koncentracji hormonów w osoczu rządzą się odmiennymi i specyficznymi dla każdego z nich zasadami. Rozpatrując je w czasie można stwierdzić, że w wielu przypadkach wykazują one charakter pulsacyjny, a nieraz są ściśle podporządkowane bieżącym potrzebom organizmu (np. zależność koncentracji insuliny od zawartości glukozy we krwi). Zmiany koncentracji hormonów we krwi mogą podlegać dobowym lub rocz-

88