P1520789

ustrojowych). Zmiany te stanowią przyczynę zasadowicy metabolicznej. Zwiększenie stężenia chlorków w surowicy krwi powyżej 105 mmol/1 nazywamy hiperchloremią. Główną przyczyną tego stanu jest nadmierna utrata wodorowęglanów (HC0₃^-) z organizmu. Dlatego hiperchloremii z reguły towarzyszy kwasica metaboliczna.

10.4.3. Regulacja przemian sodu, potasu i chlorków

Wydalanie sodu, potasu i chlorków regulowane jest przede wszystkim przez nerki. Ilość wydalanych elektrolitów zależy od przepływu krwi, wielkości filtracji kłębkowej, sprawności procesów resorpcji i sekrecji w kanalikach. Ważną rolę odgrywają nerkowe i pozanerkowe czynniki regulujące, m.in. układ renina-angiotensyna-aldosteron, wazopresyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, progesteron i estrogeny, hormony tarczycy, niektóre prostaglandyny, kininy i inne. Znaczą rolę odgrywa także układ nerwowy, zwłaszcza część współczulna (patrz rozdz. „Powstawanie i wydalanie moczu”).

10.5. Przemiana wapnia, fosforu i magnezu

10.5.1. Rozmieszczenie i rola w organizmie wapnia, fosforu i magnezu

Wapń znajdujący się w organizmie jest w większości (99,9%) składnikiem przestrzeni pozakomórkowej. Prawie w całości wchodzi w skład tkanki kostnej, a tylko niewielka część znajduje się w płynie pozakomórkowym (0,05%). Wapń, oprócz bardzo ważnej roli struktur ralnej, pełni inne, równie istotne funkcje metaboliczne, np. warunkuje pobudliwość komórek, przenoszenie prądu czynnościowego w neuronach, jest czynnikiem warunkującym kurczliwość mięśni, bierze udział w procesie wytwarzania skrzepu i fibrynolizie, jest niezbędnym składnikiem wszystkich błon biologicznych oraz aktywatorem (bądź inhibitorem) wielu enzymów, jest także niezbędny w transmisji sygnałów w komórkach.

Fosfor jest podobnie jak wapń głównym składnikiem kośćca - hydrokfflM apatytów oraz fosfoprotein tkanki podporowej. W kościach znajduje się ok. 85% całkowitego fosforu organizmu. W znacznych ilościach występu-, je również w tkance mięśniowej (ok. 6%). Przeważająca ilość,fosfortti znajduje się w przestrzeni pozakomórkowej (86%), a tylko 14% w przestrzeni śródkomórkowej. Fosfor pełni bardzo ważną funkcję meta-

254