2.10. Wpływ temperatury na stany graniczne nośności
czalnych i to nie zawsze. Jeśli bowiem sprawdza się nośność w podstawowej kombinacji obciążeń (z innymi niż = 0,8 współczynnikami jed* noczesności obciążeń) i uwzględnia wpływ temperatur klimatycznych T = 70°C, to takie obliczenia wystarczają, żeby pożar w pomieszczeniu był zlokalizowany bez szkody dla konstrukcji. Dodatkowym zagrożeniem dla konstrukcji jest zwiększenie obciążeń użytkowych w korytarzach i innych pomieszczeniach służących jako drogi ewakuacyjne. Uwzględnić wtedy należy obciążenia użytkowe q = 5 kN/m ze współczynnikiem obciążenia ff- 1,2 i współczynnikiem dynamicznym Orf= 1,1.
Zasady obliczeń odporności ogniowej konstrukcji metalowych zajętych pożarem nie są jeszcze dostatecznie znormalizowane. Zgodnie z normą PN-90/B-03200 sprawdzenia stanów granicznych nośności pożarowych należy (można) wykonać w zakresie temperatur 70°C <T< 600°C, a więc w sytuacji pożaru rozwiniętego w sensie globalnym. Zatem obliczenia wymagają zapewnienia bezpieczeństwa obiektu w określonym czasie trwania pożaru przy temperaturach wyżej podanych. Przetrwanie budynku w temperaturach wysokich (T > 6000 może być wymagane, gdy jego katastrofa bardzo poważnie zagroziłaby otoczeniu. Wtedy należy jednak stosować analizę statyczną sprężysto-plastyczną szkieletu stalowego.
Metoda obliczeń granicznej nośności pożarowej polega na określeniu dwu parametrów:
□ temperatury krytycznej przekroju nagrzanego,
□ czasu krytycznego, w którym ogarnięty ciepłem (pożarem) przekrój elementu ogrzeje się do temperatury krytycznej, czyli odporności ogniowej.
Warunki sztywności belek należy sprawdzać w szczególności na drogach ewakuacyjnych. Dla pozostałych belek stanem decydującym o zawaleniu się konstrukcji będzie stan graniczny nośności. Nie powinno dopuszczać się do zawalenia szkieletu stalowego w czasie pożaru przed upływem planowanego czasu ewakuacji budynku. Nośność szkieletów budynków bardzo wysokich sprawdza się z uwzględnieniem współczynnika konsekwencji zniszczenia.
Zgodnie z normą PN-9G/B-03200 do obliczania nośności konstrukcji stalowych w sytuacjach pożarów rozwiniętych lub obciążeń technologicznych temperaturą w zakresie 70°C <>T< 600°C należy przyjmować zredukowane właściwości fizyczne wg wzorów:
□ wytrzymałość obliczeniowa
stąa
□ moduł sprężystości podłużnej
Et = E (o,0987 + 0,3 • lO^r -1,867 • 10-6 a stąd
(2.21)
współczynnik ni
jest «»pdłctynmki«m tinlaUCMiBki dU amukłoin względnej okndohd dla wartości wytrzymałości oUk» niowej fa i współczynnika modułu Yommgm f «wartości ustalonych w temperatura pokojowej*
Rys.2.13. Zmiana współczynnika m w pod wy taonych temperaturach
Hm rym. 2.13 pfJrtiawi właściwości iniMfet «fd) I M|(t> przyj^u* jednolicie dis Matt nidiii węglnwyzh i nsl» tfnpnsyfh w iiUinoirt od temperatury T.
Temperaturo lii/tjiiwą T*. przekroju tapn^ktowtnafn metodą noiaatd granicznej wg uugolmonegu wtóru (SJftk wyznaczymy i wy krasu 2.13 am M podstawko obliczonej wartości ffidt) zgodnie os wzorem:
N- iPm m*' = ~ A*
(3.331
w którym:
ATf, — wewnętrzna siła przekrojowa od wyjątkowej kombinacji obciążeń P& ustalonej wg wzoru <2.2),
An — pole przekroju lub odpowiedniego wskaźnika wytrzyma kości.
Yn — współczynnik konsekwencji zniszczeniu obiektu budowlanego.
Rys.Z 14. Krzywe wzrostu
tMta*r*Au>y spalin w uitaZao. ki sd obciątaata oiuumm.
Miarą odporności ogniowej ą szkieletu stalowego jest czas liczony ud początku nagrzewania się przekroju w nkaises podczas pożaru do chwili utraty nośności lub meetuteczności sprężyn to-plaatycznej Odporność ogniowa zależy od skuteczności zabezpieczeń przeciwpożarowych elementów stalowych oraz rozkładu temperatury spalin w czasie i przestrzeni. czyli od czasoprzestrzennego poła temperatur Pole temperatur jest lunktyą obciążenia ogniowego, określanego tradycyjnie jako zastępcza masa suchego drewna w kg m stropu, a zatem od ilości, rodzaju i rozmieszczenia materiałów palnych, wielkości pomieszczeń, przegród między nimi. stopnia wentylacji obiektu w ciasta pożaru.
Odporność ogniowa szkieletu powinna być większa od czasu ewakuacji ludzi i niezbędnych zabezpieczeń materiałowych.
Celem określenia odporności ogniową} ą przekroju elementu potrzebna jest znąjomość prędkości ogrzewania się belki, która zależy od skuteczności izolacji ogniooehronnej. Nośność ogniową określa się konwencjonalnie przy założeniu takiej krzywą} temperatur jak w piecu laboratoryjnym <ry».2.l4a). nośność taś pożarową - przy uwzględnieniu losowych rozkładów temperatur w czasie polarów Na rys.2.14b podano rozkłady temperatur spalin zależne od warunków pomieszczeń ogarniętych pożarem.
1*1