4.10. Projektowanie Kratownic
Pręty mogą być łączone w węźle kratownicy bezpośrednio lub za pomocą blach węzłowych. Blachy węzłowe kratownic projektuje się wg następujących wytycznych:
□ blacha powinna mieć kształt prostej figury płaskiej (prostokąt, kwadrat, romb) o możliwie nąjmniejszej powierzchni;
□ nie powinna zawierać wcięć wklęsłych;
□ pręty kratownicy powinny być doprowadzone nąjbliżej teoretycznego punktu przecięcia się linii środków ciężkości (środka węzła), przy czym bliżej doprowadza się pręty ściskane;
O należy unikać nadmiernych koncentracji spoin, a także ich lokalizowania w miejscach trudnych do wykonania (wymagany jest dostęp elektrody pod kątem 30-60°).
Przykłady blach węzłowych kratownic spawanych pokazano na rys.4.46.
Blachy węzłowe najczęściej konstruuje się metodą graficzno-analityczną. Na zarysie prętów zbiegąjących się w węźle nanos się na krawędziach prętów wy magane (obliczone) długości spo in łączących te pręty z węzłem Zewnętrzne końce odcinków spoin łączy się linią, wyznacząjąc zarys blachy węzłowej (nie za wszo będzie potrzebna). Wyzna czony w ten sposób kształt bla chy węzłowej koryguje się do najprostszej figury geometrycz nej. Należy sprawdzić nośność blach węzłowych, zwłaszcza zna cznie obciążonych. Również na leży sprawdzić spoiny łączące blachy węzłowe z prętami kratownic. Spoiny łączące blachę węzłową (rys.4.47) należy zaprojektować na rozciąganie (ściskanie) siłą:
Ryt.4.46. Rozwiązania konstrukcyjne węzłów kratownicy
Ry*.4.47 Scherout do oblic?.unia tńl działających na blachę węzłową
p=pi-pt
i zginanie momentem: Af=Pm łub
(P3 + P4) |sin«p.
Zasady sprawdzania nośności spoin obciążonych momentami zginającymi są analizowane w podrozdziale 7.2.
Podporami słupowymi nazywa się konstrukcje podpierające na dość dużych wysokościach nad terenem galerie transportowe, rurociągi, stacje przesypowe, pomosty technologiczne itp.
Nąjczęśdej podporą stałą konstrukcji podpieranej, np. galerii«1 •. jest budynek przemysłowy (2) (rys. 4.43), a wtedy podpora pośrednia (3) umożliwia wychylenie się konstrukcji podpieranej wzdłuż przęsła. Taką podporę pośrednią nazywa się również slupem wahadłowym lub krócej wahaczem. Stosowanie słupów wahadłowych jest bardzo korzystne ze względu na małe zużycie stali i uproszczenie robót warsztatowych i montażowych.
W przypadku znaczniejszej liczby przęseł konstrukcji podpieranej układ z podporami wahaczowymi byłby chwiejny, dlatego wymaga dodatkowego usztywnienia w kierunku podłużnym, realizowanego zastosowaniem podpory stałej. Może to być słup przestrzenny (rys.4.49), także nazywany bastionem.
Podpory przenoszą przede wszystkim obciążenia pionowe od ciężarów własnych i technologicznych obiektów podpieranych (rys.4.50) oraz poziome od parcia wiatru na konstrukcje przęsłowe i ewentualnie od poziomych obciążeń technologicznych.
Rys.4.49. Schemat statyczny podpór galero
Ustrojem statycznym podpory słupowej najczęściej jest kratownica pionowa o pasach równoległych (tys.4.60) lub zbieżnych (rya,4.5lc). Projektowane są także podpoiy słupowe złożone z elementów pełnotciennych (rys.4.51a, b). Pasy kratownicy pionowej nazywa się słupkami, pręty poziome - tyglami, a pręty ukośne - krzyżulcami.
W przypadku projektowania podpór kratownicowych wykorzystuje się do obliczania sił przekrojowych znane metody dla kratownic poziomych. Pręty kratownic wymiaruje się wg zasad podanych w p.3.4 i 4.4, jednak współczynnik długości wyboczeniowej p słupka dolnego wahacza zakończonego stopą (z reguły przegubową) należy obliczać wg zasad jak dla słupów pełń ościennych.
Ponieważ dolne słupki wahaczy wysokich pod wpływem obciążenia wiatrem mogą być rozciągane, to stopy wahacza należy wymiarować tak jak dwudzielne, czyli zarówno jako ściskane, jak też rozciągane W ta-
267