P3109170

Ciftt I 2atwdnienie i place

I Wydąjność pracy wyrażona I aormogodzinach przypidąjącydi iw 1 robotnikogud/irH* rzeczywiście pmpnctmwą:

11,1 nł0obotnikogodzinę

‘ I    ten wyższy od fcdnotci oznacza wydajność pracy wyższy niż zakładają normy

pracy.

Dobór właściwej jednostki czasu zużytego na wykonanie produkcji (7) ma również duże znaczenie dla odpowiedniego wyrażenia poziomu wydajności pracy. Do obliczenia średniej wy dajności pracy najczęściej się stosuje 1 robotnilcogodzinę.

I robotnikodzierf (dniówka) i I robotoikomicsiąc. Można również obliczać wydajność na jednego pracownika, dzieląc wielkość produkcji przez liczbę pracowników w przedsiębiorstwie.

Obliczając wydajność pracy na 1 robotnikogodzinę, uzyskuje się najbardziej do-kładną jednostkę pracy, gdyż jest to czas rzeczywiście przepracowany. Większe jednostki czasu. np. robotnikomiesiąc, czy wydajność liczona na I robotnika lub pracownika I roku. są mniej dokładne, nie uwzględniają bowiem stopnia wykorzystania czasu pracy.

Do badania wydajności pracy służy również wskaźnik pracochłonności, który można wyrazić wzorem:

ftoe:

L - pracochłonność produkcji,

symbole I i I mają takie samo znaczenie, jak we wzorze na obliczanie wskaźnika wydajności pracy.

Widać I lego. że miara pracochłonności jest odwrotnością miary wydajności pracy. W przedsiębiorstwach usługowych oprócz mierników wydajności pracy używa-pych I przemyśle stosuje I mierniki wykonywanych usług w różnych specyficznych jaówtkarh mivy. dostosowanych do charakteru działalności danego przedsiębior-*w». H mimiki wyrażone I wartości świadczonych usług. W przedsiębiorstwach komunikacyjnych na przykład wielkość wydajności pracy można wyrazić liczbą oso-bolaiomeuów na pracownika lub określony zespół, a w pralni - ilością wypranej odzieży I kilogramach na jednego pracownika.

ścisła lałetawić poziomu wydąjnośd pracy od wielkości produkcji, oraz od czasu pracy. Poziom wydajności pracy jest wprost propor-widkości wytworzooej produkcji lub usług, a odwrotnie proporcjonal-I czma zużytego na wytworzenie produkcji albo świadczenie la wydąjnoić pracy przy określonym poziomic produkcji, to zapotrzebowanie na siłę roboczą, a utrzymanie tego samego poziomu przy jednoczesnym wzroście wydajności pracy prowadzi

-„mu wvdajności pracy raa duże znaczenie dla samego pra-■Kształtowanie »•« .^u pracY « całego społeczeństwa. Dlatego wzrost wydajności cowHika _olw. dla ^ interesie przedsiębiorstwa, jak i pracownika. Większa wydaj-ność^prucypowinna wpływać na wzrost zarobków pracowników Dzięki zwiększeniu wydajności pracy wzrasta produkcja, następuje obniżenie kosztów własnych, wskutek czego przedsiębiorstwo osiąga wyższy zysk.

1 6b2b Czynniki kształtujące poziom wydajności pracy

0    poziomic wydajności pracy decyduje wiele czynników naturalnych, technicznych, organizacyjnych, ekonomicznych i innych. Czynniki naturalne są bardzo wyraźnie widoczne w przemyśle wydobywczym (np. konstrukcja złoża) i przemyśle rolno-spożywczym, na którego produkcję wpływają warunki klimatyczne, glebowe i inne.

Najważniejszą drogą prowadzącą do wzrostu wydajności pracy jest postęp techniczny. wyrażający się w stosowaniu nowoczesnych metod wytwarzania, doskonaleniu narzędzi pracy przez stosowanie mechanizacji i automatyzacji. Postęp techniczny czyni pracę ludzką lżejszą, łatwiejszą i zmniejsza ilość czasu potrzebnego do wykonania wyrobów. Wynikiem postępu technicznego jest również podniesienie knł-tury technicznej oraz kwalifikacji robotników, które to czynniki wpływają również na wzrost wydajności pracy. Ujawnia się tu zależność między jakością pracy, wyra-żoną poziomem umiejętności technicznych i kwalifikacji, a wydajnością pracy. Istotny jest również inny element jakości pracy, jakim jest jej intensywność, która w dużej mierze wpływa na rezultaty pracy pracownika.

Usprawnienie organizacji pracy i postęp organizacyjny są ściśle związane z postępem technicznym. Na wzrost wydajności pracy wpływa przede wszystkim prawidłowy wewnątrzzakładowy podział pracy, odpowiedni poziom przygotowania produkcji, sprawna współpraca międzywydziałowa i zharmonizowanie pracy wszystkich ogniw. Do czynników organizacyjnych prowadzących do podniesienia wydajności pracy można zaliczyć również sprawne zaopatrzenie przedsiębiorstwa w surowce

1    materiały, przestrzeganie dyscypliny technologicznej i dyscypliny pracy, właściwe stosowanie norm pracy.

Na wzrost wydajności pracy wpływa również sprawiedliwy system płac. zaliczany do czynników ekonomicznych. | polegający na tym. by wysokość płacy była od wydajności poszczególnego pracownika. Wśród czynników wzrostu wydajności pracy można jeszcze wymienić odpowiedni stosunek do pracy i prawidłowe awansowanie pracowników oraz zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.