Uofilowc (cząstki fazy rozproszonej wykazują duże powinowactwo do ośrodka dyspersyjnego, czyk rozpuszczalnika). |
liofobowe (cząstki fazy rozproszonej nie wykazują powinowactwa do ośrodka dyspersyjnego, czyli rozpuszczalnika), |
^ gdy fazą rozpraszającą jest woda ^ | |
hydrofitowe |
hydrofobowe |
cząstka fazy rozproszonej jest w otoczce solwata-cyjnej. |
cząstka fazy rozproszonej adsorbujc na swej powierzchni jony danego znaku. |
najczęściej są to roztwory wodne substancji wielkocząsteczkowych (białka, skrobi, żelatyny, gumy arabskiej). |
tworzą je zole metali, ich tlenków, wodorotlenków, siarczków. |
trwałość tych koloidów wiąże się z istnieniem otoczki sołwatacyjnej. |
trwałość tych koloidów wiąże się z istnieniem sił elektrostatycznego odpychania cząstek fazy rozproszonej wywołanych przez jednoimienne ładunki powierzchniowe. |
Substancje stałe, ciekłe lub gazowe posiadają różną zdolność do tworzenia układów homogenicznych z innymi substancjami.
Rozpuszczanie to fizyczny proces mieszania się dwóch substancji, prowadzący do otrzymania roztworu.
- rozpuszczanie cieczy w cieczy - ciecz o większej gęstości wiewamy do cieczy o mniejszej gęstości, co gwarantuje szybkie i równomierne mieszanie;
- rozpuszczanie gazu w cieczy - należy pamiętać o różnicy, w jaki sposób wprowadzać do naczynia gazy dobrze rozpuszczalne, a jak gazy o niewielkiej rozpuszczalności w tej cieczy; rozpuszczanie dała stałego w cieczy - kolejność wprowadzania jest dowolna, ale lepiej jest wlać decz do naczynia, w którym jest już ciało stałe.
Rozpuszczalność zależy od:
- rodzaju substancji rozpuszczonej,
- rodzaju m»|»i«łrwlniln
- temperatury (rozpuszczalność większości ciał stałych 1 cieczy rośnie ze wzrostem temperatury, a rozpuszczalność gazów maleje), dla gazów od ciśnienia (rozpuszczalność gazów rośnie ze wzrostem ciśnienia).
Rozpuszczalność jest cechą danej pary. substancja + rozpuszczalnik w określonej temperaturze.
Na ogól ilość substancji, którą można rozpuścić w danej ilości rozpuszczalnika, w określonej temperaturze, jest ograniczona i prowadzi do uzyskania tzw roztworu nasyconego. Ilość substancji niezbędnej do uzyskania roztworu nasyconego określa wielkość fizyczna zwana rozpuszczalnością. Rozpuszczalność to lk~*« gramów danej substancji niezbędna do nasycenia 10O g rozpuszczalnika w danej temperaturze. Krzywe rozpuszczalności przedstawiają zmiany rozpuszczalności wraz z temperaturą.
Efekty towarzyszące procesowi rozpuszczania to, np.: zmiana temperatury, zmiana objętości (Zjawisko kontrakcji lub dylatacji), solwatacja (otaczanie cząsteczek lub Jonów substancji rozpuszczonej przez cząsteczki rozpuszczalnika; solwatacja w roztworach wodnych to hydratacja). Procesowi rozpuszczania może towarzyszyć proces chemiczny (roztwarzanie).
Proces rozpuszczania substancji krystalicznej w ciekłym rozpuszczalniku (woda) przebiega w kilku etapach;
etap 1: niszczenie sieci krystalicznej substancji (odrywanie Jonów z powierzchni kryształu) - energia £( potrzebna do zniszczenia sieci krystalicznej substancji rozpuszczonej Jest przekazana z otoczenia do układu;
etap 2: niszczenie oddziaływań międzycząsteczkowych w rozpuszczalniku - energia E, potrzebna do zniszczenia oddziaływań międzycząsteczkowych w rozpuszczalniku Jest przekazana z otoczenia do układu -,
etap 3; powstanie oddziaływań między Jonami substancji rozpuszczonej a cząsteczkami rozpuszczalnika - energia E uwodnienia (hydratacji) jonów substancji rozpuszczonej cząsteczkami wody jest uwalniania w trakcie tego procesu do otoczenia.
Stężenie roztworu to stosunek ilości substancji rozpuszczonej do określonej ilości (objętości lub masy) roztworu.
Stężenie procentowe Cp wyraża liczbę gramów substancji rozpuszczonej znajdującej się w 100 gramach roztworu:
C„ =—100%,
m
gdzie:
ms - masa substancji rozpuszczonej Igi mr - masa roztworu [g]
Stężenie molowe Cm określa liczbę moli substancji rozpuszczonej w 1 dm3 (1000 cm*) roztworu:
n
V ’
gdzie:
n - liczba moli substancji rozpuszczonej [mol] V - objętość roztworu [dm3]
Przy wzajemnym przeliczaniu stężeń można korzystać ze wzoru: