17
wielkość |
ilość gwiazd |
10—1-6 . . |
... 8 |
1-6-2-5 . . |
... 35 |
2 6—3 6 . . |
... 99 |
36—4-5 . . |
... 230 |
4-6—55 . . |
... 748 |
56—6 5 . . |
. . . 3002 |
66 75 . . |
. . . 9955 |
7-6-8'5 . . |
. . . 34169 |
8-6—9-4 .. . |
. . . 120451 |
95 . . |
. . . 111276 b |
Przedtem przyjmował Herschel junior liczbę gwiazd, dostrzegalnych zapomocą jego 20-stopowej lunety, na 20 X 106; Sir Dawid Gili, były dyrektor obserwatoryum z Cape Town (Przylądek Dobrej Nadziei w Afryce), jakie 25 X 106; a gdyby liczba gwiazd klas niższych wzrastała w tej proporcyi, co klas wyższych. możnaby szacować ilość ich od I—XVII klasy na jakie 1400 X 106; ponieważ jednak ten przyrost nie jest dość stały, możemy przyjąć ich ilość na 120—100 milionów2). Oznaczenie topograficzne tylu gwiazd przechodzi siły jednego człowieka: Argelander, pracując usilnie przez 20 lat, dokonał takiego oznaczenia tylko co do 324198 gwiazd od 0—95 wielkości. To też z aplauzem przyjęto wniosek admirała Moucheza, ówrczesnego dyrektora obserwatoryum paryskiego, na zgromadzeniu między-narodowem astronomów w r. 1887, aby łącznemi siłami sporządzić fotograficzny katalog gwiazd całego nieba do XIV klasy włącznie, a dziś pracuje 17 obserwatoryów w tym kierunku na różnych punktach kuli ziemskiej.
Wszelako zadanie powyższe byłoby nader trudne do urzeczywistnienia, gdyby astronomia skąd inąd nie była zyskała walnej pomocy. Nie trzeba bowiem zapominać, że oko ludzkie, ehociaż jest niesłychanie mądrze i celowo urządzonym narządem do widzenia, nie jest jednak poprawnym przyrządem optycznym.
«) Por. Dr M. Valentiner dz. w. prz. t. I, str. 349. Por. także: Dr W. Meyer: Das Weltgebaude. Leipzig 1898 str. 26 nastp.
*) Por. Clerke, Fowler and Gore. The conoise knowledge of Astronomy. London 1898, str. 541.
i. Gabryl: Filozofia przyrody. 2