Pict0013 (9)

Miernik ten ma dwie zasadnicze funkcje. Może być miernikiem pojemności akumulatorów, jak i miernikiem amperogodzin władowanych podczas ładowania akumulatorów. Wyświetlaczem do niego może być dowolny licznik rowerowy czy inne urządzenie pełniące funkcje licznika impulsów. Układ w trybie miernika pojemności umożliwia sprawdzanie pojemności akumulatorów NiCd i NiMH o napięciu nominalnym l,2V. Są to najpopularniejsze typy akumulatorów. W praktyce podczas używania akumulatorów niektóre ogniwa tracą pojemność dużo wcześniej niż inne, dlatego też prostym sposobem określenia ich pojemności jest sposób z rozładowaniem ich stałym prądem, mierząc przy tym upływ czasu aż do osiągnięcia przez ogniwo napięcia ok. 0,9V. Przy realizacji układu wykorzystałem rozwiązanie zastopowane w „Mierniku pojemności akumulatorów” z EdW 12/97. Po wpisaniu odpowiedniej wartości do licznika rowerowego odczyt możemy mieć wprost w amperogodzinach.

Drugą funkcją przystawki jest praca jako miernik władowanych amperogodzin. Przystawkę w tym trybie można dołączyć do ładowarki. co umożliwi zmierzenie władowanych amperogodzin. Wpisując także w tym wypadku odpowiednią wartość do licznika rowerowego, wynik otrzymamy wprost we władowanych amperogodzinach. Wyniki dla tego

Rys. 1 Schemat ideowy miernika odczytywane są tylko z licznika kilometrów, a nie z prędkościomierza.

Opis układu

Schemat ideowy miernika znajduje się na rysunku 1. Miernik władowanych amperogodzin to właściwie licznik czasu, który może być uruchamiany zarówno stanem niskim, jak i wysokim pochodzącym z ładowarki. Umożliwi to współpracę miernika z każdą ładowarką. Wejście W1 reaguje na niski stan od ładowarki, natomiast wejście W2 na wysoki stan, który jest odwracany przez tranzystor T3. Dioda D2 zabezpiecza przed podaniem wysokiego napięcia na kolektor tranzystora T3. Z wyjścia kolektora T3 sterowany jest tranzystor T4, który steruje wejściem zerującym generatora astabilnego U2. Elementy C5, R9 i P2 określają częstotliwość pracy tego generatora. Przy stanie niskim na W1 lub wysokim na W2 generator jest uruchamiany. Generator pracuje z częstotliwością 1 Hz, a jego wyjście steruje diodą sygnalizującą pracę Dl oraz tranzystorem T5. który zwiera wejścia licznika rowerowego, umożliwiając zliczanie impulsów przez licznik. Przełączenie przełącznika S1 w drugą stronę umożliwia pracę przystawki jako miernika pojemności akumulatorów. Potencjometrem PI zostało ustawione napięcie ok. 0,9V, które przy akumulatorach 1,2V uznawane jest za napięcie rozładowanego ogniwa. Podłączenie do zacisków ogniwa powoduje, że na wejście odwracającym jest napięcie większe niż na wejściu nieodwracają-cym. Powoduje to pojawienie się na wyjściu wzmacniacza napięcia bliskiego 12V. które załącza generator NE555 oraz źródło prądowe zbudowane w oparciu o tranzystory Tl i T2. Rezystor R4 określa wartość prądu tego źródła i dla wartości jak na schemacie prąd ten wynosi lOOmA. Wzmacniacz U1 pracuje w roli komparatora, a dodatkowe elementy R1 i R2 wprowadzają niewielką histerezę. Gdy napięcie ogniwa spadnie do poziomu niższego niż ustawione napięcie na wejściu nieodwracającym. na wyjściu wzmacniacza pojawi się napięcie bliskie masy. Stan ten zablokuje generator U2 oraz wyłączy źródło prądowe. Napięcie zasilające stabilizowane jest przez U3 do poziomu 12V, które jest potrzebne ze względu na potrzebną stabilność napięcia ustawianego potencjometrem PI. Do wejść W1 lub W2 może być także dołączony inny miernik pojemności akumulatorów działający na podobnej zasadzie jaka została przedstawiona. Takie połączenie także umożliwi poprawne uzyskanie wyników.

Ciąg dalszy na stronie 60.

Rys. 2 Schemat montażowy

Elektronika dla Wszystkich Wrzesień 2004 57