PTDC0093

290

wtedy, gdy otrzyma formę wierszowaną. Takim samodzielnym utworem lirycznym należąoym formalnie do tekstu pobocznego sztuki jest didaskalium zastępujące monolog wewnętrzny Waleriana Łukasińskiego w soenie X "Nocy listopadowej" Wyspiańskiego. Samodzielność tę podkreśla jeszcze kontrast objętośoi tekstu "pobooznego" i wypowiedzi bohatera:

ŁUKASIŃSKI: (poczuł, że straż już się odeń oddaliła)

I poczuł, że chwila wolnośoi nadeszła,

ta chwila, w której go wiodą;

choć skuty w kajdany,

do działa związany,

to jednak oi jego wrogowie

jak tchórze w tej chwili

zadrżeli, zwątpili -

powietrze czuć swobodą.

I poczuł, że bracia wzlecieli orłowie, wzleoieli tam w Warszawie; że dzwony, co bi ją, wieść niosą gloryją, że wstali bohaterowie.

“Wytrwania! Wytrwania,

0    dajże im, Boże,

niech siły ich się nie zmamią.

Bądź srogie więzienie wieozyste me łoże

1    żywot jedyną męczarnią.

Niech wloką, niech wloką, niech w loohy zakują, nieoh sępy żreJą me olało, by ino tym braoiom,

co dzwonią w Warszawie, zwycięstwo się walki dostało".

I dłonie przed siebie wyciąga, i słucha, wiew każdy powietrza czuje i twarz mu się mieni, w zachwycie jest ducha, spełnione dzieło zgaduje.

Uklęka - łzy cieką,

pierś łkaniem się wstrząsa, radością płonie oblioze i szepoe, a trudno mu słowa się wleką, modlitwy łka tajemnicze:

"0, pójdziesz ty kiedyś, mój duchu, na gody za kaźń twą, żywota gorycze, w tych dzwonach z Warszawy do ciebie to gońce:..."