PwTiR184

366 Rozdział 10

traktują zastaw jako jedno z ograniczonych praw rzeczowych, umożliwiające wierzycielowi zaspokojenie oznaczonej jego wierzytelności z rzeczy ruchomej obciążonej tym prawem i to bez względu na to, czyją własnością stała się dana rzecz, oraz z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy. Jednak wyjątki w zakresie pierwszeństwa przewidują przepisy odrębne, nadające oznaczonym wierzycielom pierwszeństwo szczególne.

Omawiane ustawowe prawo zastawu powstaje niezależnie od tego, czy rzeczy wniesione przez gościa hotelowego stanowią jego własność, czy też własność innych osób, byle tylko były to rzeczy wyłączone spod zajęcia i egzekucji. Skoro samochód na parkingu lub w garażu hotelowym nie stanowi obecnie rzeczy wniesionej do hotelu lub podobnego zakładu, to nie może być przedmiotem omawianego zastawu, chyba że w odniesieniu do należności wynikających z umowy najmu miejsca garażowego. Prawo to podlega zarazem kodeksowym przepisom o ustawowym prawie zastawu wynajmującego. W konsekwencji wygasa ono z chwilą wyniesienia rzeczy gościa hotelowego z hotelu lub podobnego zakładu i to niezależnie od tego, w jaki sposób oraz z jakich przyczyn to nastąpiło. To ustawowe prawo zastawu nie obejmuje innych należności, które mogą przysługiwać przedsiębiorcy hotelarskiemu lub przedsiębiorcom świadczącym usługi uzupełniające i towarzyszące. W szczególności nie dotyczy ono ewentualnych roszczeń odszkodowawczych podmiotu świadczącego usługi hotelarskie z tytułu szkód wyrządzonych przez gościa hotelowego w zajmowanym przezeń pokoju hotelowym lub innych elementach obiektu hotelarskiego.

Przedawnienie roszczeń powstałych w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych z tytułu należności za dostarczone mieszkania, utrzymanie i usługi oraz z tytułu wydatków poniesionych na rzecz osób korzystających z usług takich przedsiębiorstw następuje z upływem dwóch lat. Przewidujący to art. 851 k.c. jest przepisem szczególnym, ustalającym krótszy termin przedawnienia niż ogólny 3-letni termin przedawnienia przewidziany w art. 118 k.c. dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ten ogólny termin przedawnienia nie znajduje zastosowania do omawianych roszczeń przedsiębiorstw hotelowych wobec gości hotelowych. Dotyczy to odpowiednio przedawnienia roszczeń przedsiębiorstw gastronomicznych. Natomiast wskazany stosunkowo krótki termin przedawnienia ustalony w art. 851 k.c. nie dotyczy oczywiście roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych czynem niedozwolonym gościa hotelowego (zob. w tej kwestii punkt 13 tego rozdziału podręcznika).

Wyjaśnienia wymaga użyty w powołanym art. 851 k.c. termin „przedsiębiorstwo hotelowe”. Zastosowanie tego określenia świadczy o pewnej niekonsekwencji ustawodawcy, skoro w pozostałych artykułach omawianej regulacji kodeksowej jest używane określenie „utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład”. W nauce prawa zostało zajęte stanowisko, że ten pierwszy termin jest węższy, gdyż odpowiada pojęciu „utrzymujący zarobkowo hoter i oznacza każdy podmiot hotelarski bez względu na jego formę organizacyjno-prawną, a więc także osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą świadczącym usługi hotelarskie. Natomiast w pojęciu przedsiębiorstwa hotelowego nie mieszczą się zakłady podobne do hotelu. W konsekwencji roszczenia podmiotów prowadzących tego rodzaju zakłady, dotyczące należności za mieszkanie, utrzymanie i usługi dodatkowe dostarczone osobie korzystającej z takiego zakładu podobnego do hotelu, przedawniają się na zasadach ogólnych ustalonych w art. 118 k.c.

W przypadku przedawnienia roszczenia przysługującego przedsiębiorstwu hotelowemu lub gastronomicznemu, wynikającego z wierzytelności zabezpieczonej zastawem, nie stoi to na przeszkodzie w uzyskaniu przez to przedsiębiorstwo jako zastawnika zaspokojenia danej wierzytelności na rzeczach wniesionych przez gościa hotelowego. Nie może to jednak dotyczyć roszczeń o odsetki oraz inne świadczenia uboczne, co wynika ze stosowanych odpowiednio przepisów kodeksowych o zastawie.

Na koniec omawiania problematyki odpowiedzialności kontraktowej gościa hotelowego trzeba podkreślić, że roszczenia przedsiębiorców hotelarskich dochodzone z tego tytułu dotyczą z reguły stosunkowo niewielkich kwot. Ich dochodzenie w zwykłym trybie procesowym jest niewspółmiernie kłopotliwe i długotrwałe wobec małej wartości przedmiotu sporu. Toteż jest uzasadnione skorzystanie w takiej sytuacji z jednego z tzw. postępow ań odrębnych. Może to być postępowanie nakazowe lub upominawcze. Ponadto od 2000 r. jest możliwość dochodzenia roszczeń wynikających z umów w postępowaniu uproszczonym, uregulowanym w dodanym dziale VI k.p.c. Po zmianach k.p.c. dokonanych w 2004 r. dotyczy to roszczeń z umów, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 tys. zł.

10.13. Odpowiedzialność deliktowa gościa hotelowego

Obok omówionej powyżej odpowiedzialności kontraktowej goście hotelowi ponoszą wobec przedsiębiorcy hotelarskiego również odpowiedzialność za szkody spowodowane czynami niedozwolonymi. Nie są to wcale rzadkie sytuacje, przy czym podstawy prawne tej odpowiedzialności mogą być bardzo różne. Najważniejsze znaczenie ma niewątpliwie odpowiedzialność deliktowa gościa hotelowego za własne czyny. Są to przede wszystkim zdarzające się coraz częściej przypadki uszkodzenia lub zniszczenia wyposażenia pokoju hotelowego, zabrudzenia lub zniszczenia drzwi, okien lub ścian wynajmowanego pokoju albo innych pomieszczeń hotelowych. Niekiedy występuje uszkodzenie lub zniszczenie przez gościa jakiegoś ogólnodostępnego urządzenia lub sprzętu hotelowego. We wskazanych sytuacjach gość hotelowy będący sprawcą szkody odpowiada na ogólnej zasadzie winy, ustalonej w art. 415 k.c. Jednak pomimo możliwości wykazania winy gościa hotelowego, która nieraz jest wręcz ewidentna, rzadko