PwTiR185

368 Rozdział 10

dochodzi do sporów sądowych na tym tle z gośćmi hotelowymi, będącymi sprawcami szkód w mieniu hotelowym. Gdy szkoda jest stosunkowo niewielka i ujawniona dopiero po opuszczeniu hotelu lub innego obiektu przez gościa hotelowego, to przedsiębiorcy hotelarscy najczęściej rezygnują z sądowej drogi dochodzenia tego rodzaju roszczeń deliktowych. Wpływają na to trudności dowodowe oraz celowość zachowania renomy, która mogłaby zostać nadszarpnięta przez długotrwałe sprawy sądowe o stosunkowo niewielkie odszkodowania. Znaczenie ma też kwestia kosztów sądowych, które mogą przekraczać wartość wyrządzonej szkody. Taką politykę w sprawach szkód wyrządzonych przez gości hotelowych stosują zwłaszcza renomowane hotele najwyższych kategorii.

Również na zasadzie winy gość hotelowy może ponosić odpowiedzialność deliktową za szkodę wyrządzoną przez zwierzę, które wprowadził na teren danego obiektu hotelarskiego. Nie we wszystkich hotelach i innych obiektach hotelarskich jest akceptowany pobyt zwierząt na ich terenie, gdyż może to prowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia wyposażenia pokoju hotelowego lub innego mienia hotelowego. W razie takiej szkody odpowiedzialność gościa hotelowego jest z reguły oparta na art. 431 k.c., który nakazuje domniemywać istnienie winy w nadzorze osoby chowającej zwierzę lub posługującej się nim i zobowiązuje do naprawienia szkody wyrządzonej przez dane zwierzę. Od tej odpowiedzialności nie zwalnia fakt, że zwierzę zabłąkało się lub uciekło. Jedynie wykazanie braku winy w nadzorze nad zwierzęciem jest podstawą zwolnienia gościa hotelowego od odpowiedzialności za szkodę, jaką ono spowodowało.

Na zupełnie innej podstawie prawnej jest oparta odpowiedzialność gościa hotelowego w wypadku wyrządzenia szkody wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem przedmiotu z pokoju hotelowego. W świetle ustaleń art. 433 k.c. tego rodzaju odpowiedzialność deliktową ponosi osoba zajmująca dany pokój. Przy tym w razie zajmowania pokoju hotelowego przez kilka osób ich odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną we wskazany sposób jest solidarna. Jest to odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego oparta na zasadzie ryzyka, co uzasadnia się względami bezpieczeństwa i koniecznością ochrony osób trzecich. Chodzi tutaj o wszelkie osoby i ich mienie znajdujące się w pobliżu pomieszczenia, z którego jakiś przedmiot został wyrzucony lub spadł albo został wylany jakiś płyn. Znaczna szkoda majątkowa może być w tej sytuacji wyrządzona w szczególności w zaparkowanych w pobliżu samochodach, na które coś spadnie lub zostanie wylane. Od tej odpowiedzialności zwalnia jedynie siła wyższa, wyłączna wina poszkodowanego oraz wyłączna wina osoby trzeciej, o ile zajmujący pomieszczenie nie ponosi za nią odpowiedzialności i jej działaniu nie mógł zapobiec. Odpowiedzialności gościa hotelowego zajmującego dany pokój nie uchyla fakt, że znany jest sprawca szkody spowodowanej wyrzuceniem rzeczy z tego pokoju. Sprawcą szkody może być w szczególności osoba odwiedzająca i jej odpowiedzialność jest wówczas solidarna z gościem zajmującym oznaczony pokój.

W znanych z praktyki hotelarskiej tego rodzaju przypadkach wyrządzenia szkody przedsiębiorcy hotelarscy kierując się potrzebą zachowania renomy, dążyli do polubownego załatwienia sprawy z osobami poszkodowanymi i sami pokrywali wyrządzone przez gości szkody. Dochodzenie roszczeń regresowych od sprawcy szkody było tutaj traktowane jako sprawa drugorzędna. W nauce prawa A. Szpunar zajął stanowisko z jednoczesnym jednak zgłoszeniem wątpliwości w tym zakresie, że to przedsiębiorstwo hotelowe ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą wskutek wyrzucenia rzeczy przez okno pokoju hotelowego lub z restauracji hotelowej, gdyż nie traci ono władztwa nad własnym pomieszczeniem udostępnianym gościowi hotelowemu. Trudno jednak uznać za przekonujący argument, że inne rozwiązanie byłoby krzywdzące dla poszkodowanego.

Generalnie należy zauważyć, że problem solidarnej odpowiedzialności gości hotelowych i innych osób wspólnie odpowiedzialnych za wyrządzoną szkodę ma szerszy wymiar i obejmuje zwłaszcza osoby towarzyszące danemu gościowi hotelowemu, zatrudnione u niego lub go odwiedzające. Zgodnie z art. 441 § 1 k.c. w każdym przypadku wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym przez kilka osób ich odpowiedzialność jest solidarna. W takiej sytuacji poszkodowany może dochodzić spełnienia całego świadczenia odszkodowawczego od każdej z osób odpowiedzialnych. To ważne, gdyż ustalenie tożsamości osób odwiedzających danego gościa hotelowego jest często niemożliwe i realne jest wyegzekwowanie odszkodowania jedynie od gościa hotelowego. Może on dochodzić od pozostałych osób solidarnie odpowiedzialnych za daną szkodę zwrotu całości lub odpowiedniej części wypłaconego odszkodow ania.

Na zasadzie ryzyka jest również oparta odpowiedzialność gościa hotelowego za szkodę spowodowaną na terenie hotelowym przez ruch samochodu lub innego mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody, którego samoistnym posiadaczem jest dany gość. Takim środkiem komunikacji jest też np. motocykl, skuter śnieżny, motorówka lub helikopter. Ta odpowiedzialność deliktową oparta na art. 436 k.c. została omówiona w punkcie 7 tego rozdziału podręcznika.

Trzeba też wskazać, że goście hotelowi ponoszą odpowiedzialność deliktową nie tylko za szkodę spowodowaną przez siebie, ale również za wyrządzoną przez osobę niepełnoletnią lub niepoczytalną, pozostającą pod nadzorem danego gościa. Jest to odpowiedzialność za cudze czyny oparta na art. 427 k.c. W razie więc uszkodzenia lub zniszczenia pokoju hotelowego lub jego wyposażenia, czy ogólnodostępnych urządzeń lub sprzętu hotelowego przez osobę niepełnoletnią lub niepoczytalną, znajdzie zastosowanie powołany przepis kodeksowy.

Zgodnie z art. 426 k.c. małoletni, który nie ukończył 13 lat, nie ponosi odpowiedzialności za szkodę. Ten przepis kodeksowy może być rozumiany jako wprowadzenie ustawowego domniemania braku winy takiego małoletniego,