r25

Indywidualny rozwój 5 1

kwentny w postępowaniu wobec klasy, niż dotychczas, gdy działał, kierując się wyuczoną zasadą: „Jako nauczyciel powinienem zawsze być miły”. Postępując w zgodzie z tą zasadą, nie będzie mógł zrealizować się na dłuższą metę, a nawet zaszkodzi sam sobie (na przykład: tłumione emocje doprowadzą do poważnych schorzeń organicznych, np. wrzodów żołądka). Także jego uczniowie nie odniosą żadnych korzyści, bo nie będą mogli nauczyć się tego, gdzie przebiega granica pomiędzy nimi i innymi - w tym przypadku nauczycielem. Inny nauczyciel będzie odczuwał w tej samej klasie coś innego, np. że narzuca swoje zdanie uczniom w sposób bezwzględny, ponieważ kieruje nim obawa utraty twarzy. Jeśli uświadomi sobie ten fakt, może odważy się na zmianę zachowania i wysłucha zdania uczniów, a zatem wprowadzi nieco bardziej rozluźnioną atmosferę.

Uczciwość wobec siebie uważam za najistotniejszy warunek sprawiający, że na co dzień życie staje się łatwiejsze, gdyż reagujemy w sposób rozluźniony. Dopiero gdy uświadomię sobie, w jaki sposób utrudniam życie sam sobie lub pozwalam na to innym, mogę sprawić, że naprawdę się zmienię. Szczerość sprawia, że ludzie przyznają, jak mało dbają o spokój i relaks w swoim życiu. Często nie umiemy poradzić sobie ze stresem, ponieważ podejmujemy się zbyt wielu zadań, bierzemy na swoje barki zbyt wielką odpowiedzialność (która często nas przygniata).

Wewnętrzne impulsy możemy uświadomić sobie tylko wtedy, gdy odczuwane przez nas zagrożenie jest minimalne. Kiedy okaże się, że jesteśmy akceptowani i doceniani, wówczas nie musimy sztywno trzymać się naszych koncepcji i wyobrażeń. Możemy popełniać błędy lub zrewidować poglądy na jakiś temat. Jeśli natomiast atmosfera jest napięta, czujemy się .ekceważeni lub nie zrozumiani, to raczej będziemy z uporem tkwić przy naszym punkcie widzenia i pozostaniemy głusi na argumenty innych.

Klimat sprzyjający nauce

Nauce i rozwojowi sprzyjają szczególnie takie okoliczności, w których Jopuścimy do głosu własne uczucia. Czy lubię to? Czy cenię to? Czy istotce jestem tego zdania? Czy odnoszę właśnie takie wrażenie? Czy nie bu-izi we mnie oporów zasłyszana opinia? Czy działam z przekonaniem, czy ~oże dlatego, że tego ode mnie oczekują? Czy rzeczywiście muszę podjąć -;ę tego zadania?

Odpowiedzi na te pytania można udzielić szczerze tylko w sprzyjającej jrmosferze, kiedy jesteśmy akceptowani. Według Rogersa odpowiedni klimat warunkujący szczerość cechują: uczciwość, empatia, zrozumienie właściwe wartościowanie. Jeśli inni traktują nas uczciwie, z empatią i doceniają nas, wówczas zastanawiamy się nad sobą.

Jedną z najistotniejszych możliwości indywidualnego rozwoju jest, mora zdaniem, praca w grupach skoncentrowanych na indywidualnym roz-*oj9 (grupy encounter). Zazwyczaj około 10-15 osób łącznie z psycholo-