s07 (12)

Działanie przeciwpancerne:

a — pocisku uderzeniowego (zwykłego); b — pocisku kumulacyjnego

Rozwój ręcznej broni przeciwpancernej

OD STRZAŁY I TARCZY DO KARABINU I CZOŁGU

POCZĄTKI SPECJALIZACJI BRONI PRZECIWPANCERNEJ - RUSZNICE PRZECIW PANCERNE

Granatniki przeciwpancerne nie pojawiły sie przypadkowo. Taka broń stała sie potrzebna i mogła powstać tylko na określonym etapie wielowiekowej „wałki pocisku z pancerzem".

Orientacyjnie można przyjąć, że współczesny etap tej walki rozpoczął się na przełomie XIX i XX wieku, a ugruntował w latach 1 wojny światowej i rozwija sie do chwili obecnej. U Jego podstaw legły przede wszystkim dwa znamienne wydarzenia techniczne: jakościowy skok w rozwoju broni palnej oraz burzliwy rozwój środków transportowych o napędzie mechanicznym.

Wprowadzenie do uzbrojenia szybkostrzelnych karabinów maszynowych spowodowało, że prowadzenie natarcia bez skutecznej osłony nacierających przed gęstym ogniem pocisków pociągało za sobą olbrzymie straty w ludziach. Taka sytuacja wpłynęła na intensywne poszukiwanie środków zaradczych. Dzięki rozwojowi motoryzacji ciężkie pancerze, mogące zabezpieczyć żołnierzy przed pociskami karabinowymi. umieszczono na pojazdach z napędem mechanicznym. Dawne opancerzenie indywidualne, noszone przez żołnierza, zastąpione zostało pancerną osłoną ruchomych grup żołnierzy, poruszaną mechanicznie. W ten sposób powstały pierwowzory czołgów, dając początek szybkiemu rozwojowi nowego rodzaju broni zaczepno-ochronnej, nazwanej bronią pancerną.

Piechota początkowo pozbawiona była skutecznych środków przeciwpancernych. Nie trwało to jednak długo. Już pod koniec 1 wojny światowej opracowane i wprowadzone Zostały pierwsze wzory specjalnych karabinów do walki z czołgami, nazwane rusznicami przeciwpancernymi. Zwiększone przebicie pancerza przez rusznice, w porównaniu ze zwykłymi karabinami, uzyskano w wyniku zwiększenia energii kinetycznej pocisku, stosując wydłużone lufy i większe nsbeje. Pociągało to Jednak za sobą wzrost ciężaru bun oraz zwiększenie jej odrzutu. Za pomocą rusznic przeciwpancernych o ciężarze kilkunastu a nawet kilkudziesięciu kilogramów nie uzyskano na ogół przebijalności przekraczającej 30—40 mm. Zdarzały sie przy tym przypadki pękania obojczyka przy strzelaniu z niektórych rusznic. Znaczny wzrost grubości opancerzenia czołgów podczas 2 wojny światowej spowodował, że rusznice ppanc zaczęły tracić znaczenie.

Równocześnie z rusznicami ppanc piechota wykorzystywała granaty reczne do walki z bronią pancerną z bliskich odległości. Ponieważ pojedynczy granat, przeznaczony do zwalczania siły żywej, był mało skuteczny, początkowo stosowano wiązki składające sie z kilku takich granatów, podrzucanych pod czołgi. Później opracowano specjalne granaty ppanc z dużym ładunkiem wybuchowym. Dość skuteczną bronią przeciwpancerną były również

7