s10 (15)

22 gazowy (6 mm) Cr©*-    5,6 FN „Modeli mat eh"

mon Mod. 38 (USA)    (Belgia)

4,5 mm pistolet wiatrówkowy 4,5 mm pistolet gazowy Mod. 137 Benjamin Franklin MC 100-2 (ZSRR)

(USA)

rów bardziej znanych pistoletów, które są (lub mogq być) stosowane w wojsku i przez organy porządku publicznego, np. 9 mm Makarów (ZSRR). 9 mm pistolet wz. 1964 (Polska), 9 mm MAB wz. 1950 (Francja), 7,62 mm Nambu wz. 57 (Joponia). 9 mm Berelia wz. 1951 (Włochy) oraz HK-4 o kalibrach 5.6: 6,35; 7.65 i 9 mm (Niemcy). Obecnie samopowtarzalny pistolet w wojsku odgrywa rolą broni pomocniczej, służącej do samoobrony, lub wymuszenia posłuszeństwo na odiegłościoch do 50 m. Z tych wzglądów szereg armii wprowadziło do wyposażenia pistolety samopowtarzalne o średnich masach i wymiarach. Stosuje się w tych pistoletach naboje o dostatecznej energii obalającej do około 350 m. Energio obalająca pocisku wystarczająca do skutecznego rażenia organizmu ludzkiego wynosi około 15 kGm/cm* (dla kalibru 9 mm stanowi to około 10 kGm, a dla kol. 7,62 mm — 8 kGm). Wynika z tego wniosek, że np. 7,63 mm naboje Mousera. lub 9 mm naboje Parabellum mają znaczny nadmiar mocy w stosunku do wymagań energetycznych pocisku współczesnego pistoletu samopowtarzalnego. Opracowywanie po II wojnie światowej I stosowanie w niektórych poństwach zachodnich pistoletów no 9 mm nabój Parabellum można tłumaczyć dążeniem do unifikacji tych noboi ze wzglądu na ich szerokie stosowanie również w pistoletach maszynowych.

Cząścl dotychczas znanych pistoletów wykonywane są przeważni o pracochłonną metodą obróbki skrawaniem. Rozwój pistoletów, w których stosowane są klo-sycme noboje zespolone, zmierza raczej tylko do potanienia tych wyrobów drogą takiego ukształtowania cząści, które umożliwiałoby stosowanie nowoczesnych technologii produkcji metodami np. tłoczenia i odlewania. Rozpowszechniony jest pogląd, że dalsze doskonalenie pistoletów, poza wymienioną technologią, nie przyniesie istotnych korzyści. Dlatego też czynione są próby opracowywania krótkiej broni polnej oraz nabojów działających na innych zasadach niż dotychczas stosowane w tej broni.

Ciekawym nowym rozwiązaniem jest bardzo lekki pistolet zwany Gyrojet o masie 369 g. którego konstrukcjo jest przystosowana do strzelania pociskami kalibru 13 mm o napądzie rokietowym. Lufa tej broni, wewnątrz gładko, spełnia rolą prowadnicy pocisku. Mo ona szereg rozłożonych symetrycznie bocznych otworów, którymi wypływają gazy prochowe silniczka rakietowego pocisku. Pocisk opuszcza lufą w całości, wobec czego nie istnieje potrzeba stosowania mechanizmu wyrzucającego łuską. Pociski donoszone są w góme położenie naprzeciw lufy z magazynka pudełkowego. Po naciśniąciu spustu pocisk gwałtownie jest pchnięty obrotowym kurkiem do tyłu. wskutek czego spłonka pocisku wbija sią na nieruchomą iglicą. Powoduje to uruchomienie silniczka rakietowego pocisku. Przesuwający sią w lufie pocisk odchyla z powrotem kurek i tym samym napina jego sprążyną. Strzelaniu z pistoletu Gyrojet nie towarzyszy zjawisko odrzutu. co jest jedną z zalet tej broni. Głównymi wadami natomiast są: mała prędkość J skuteczność pocisku na odległościach do 7,5 m (prędkość pocisku zwiększa się no torze lotu) oraz zbyt duży rozrzut pocisków na odległościach powyżej 25 m. Wskutek tych ujemnych cech pistolety rakietowe nio znalazły dotąd zastosowania.

Innym rozwiązaniem konstrukcyjnym Jest pistolet strzelający pociskami zawierającymi małe strzały, każda o masie około 0.6 g, długości 25 mm i prędkości początkowej 1200 m/s.

Być może pistoletem przyszłości będzie broń. w której pociski, zbliżone kształtem do dotychczasowych, będą wyrzucane z bruzdowanej lufy przez gazy powstałe ze spalania paliwa ciekłego, odpowiednio dozowanego I doprowadzonego do komory spalania. Być może pociski będą wyrzucane gazami prochowymi naboi bezłuskowych, w których proch uformowany będzie w kształcie zarysów zewnętrznych łuski naboju klasycznego. W tej dziedzinie przewidywań rozwoju pistoletów najpewniejsze jest to. że konstruktorzy będą dążyli do zapewnienia tej broni dobrych właściwości użytkowych I technicznych oraz taniej technologii wytworzenia.

Schemat działania 13 mm pistoletu rakietowego Gyrojet