S5001373

sprośne wyzwiska. Dziewczyny nie są tutaj wyjątkiem. Większość dzieci wzbraniałaby się jednak używać takich słów w obecności dorosłego. Inaczej wygląda to w przypadku dzieci z ADH D które w swojej impulsywności - kiedy są podenerwowane - wyzywają i wykrzykują wszystko, co przyjdzie im na myśl.

Z obserwacji wynika, że dzieci używają nieprzyzwoitych wyzwisk już od trzeciego roku życia. Najczęściej ignoruje się je i większość z nich zaprzestaje potem używania podobnych wyrazów. Dorośli również posługują się wulgaryzmami, których adresatami są inni dorośli. Wiedzą oni jednak, jak kontrolować się, i potrafią ocenić, w jakim kontekście słowa te są stosowne, a w jakim nie. Dzieci muszą się dopiero tego nauczyć.

W naszej pracy z dziećmi nadpobudliwymi wciąż możemy zaobserwować ich zamiłowanie do używania przekleństw. Kiedy w grupie jadą pociągiem i mogą się tu swobodnie poruszać, często zdarza się tak, %e otwierają drzwi do wszystkich przedziałów i wykrzykują do środka jakieś brzydkie słowo. W takiej sytuacji, którą można by jeszcze nazwać zabawną, szybko tracą dystans wobec dorosłych, a przekleństwa, jakich używają, stają się coraz bardziej niestosowne.

Kiedy naprawdę wpadną w szał, bo podróż już za długo trwa i zaczynają wyzywać swoich opiekunów, wyrażenia typu „skurwysyn” czy „kurwa” należą do najbardziej łagodnych z całej bogatej gamy, którą dysponują.

Od początku ważne jest, by dziecko wiedziało, kiedy słowo, którego użyło, jest niestosowne. Dlatego dorosły ma tutaj służyć za przykład, czyli musi być modelem, zgodnie z którym postępuje dziecko. Dorosły powinien więc uważać, żeby

samemu nie obrzucać wyzwiskami dziecka - nawet jeśli są one bardzo niewinne. Jeśli młoda osoba przeklina, to szczególnie ważne jest, aby swoją nadmierną uwagą nie wspierać tej formy złego zachowania.

1.    W żadnym wypadku nie może dojść z waszej strony do nadmiernej reakcji! Powiedzcie dziecku wyraźnie i konsekwentnie, że nie życzycie sobie, aby jeszcze raz użyło podobnych słów: „Nie wolno ci jeszcze raz powiedzieć czegoś podobnego, ani żartem, ani serio”.

2.    Większość tych słów jest znana dorosłym. Jeśli dziecko użyje jednego z nich, najlepiej jest nie krzyczeć, nie być zszokowanym, nie zachowywać się tak, jakby wydarzyło się coś strasznego. W przeciwnym razie będzie ono miało wrażenie, że te słowa są czymś szczególnym i wypowiadając je można szybko i skutecznie znaleźć się w centrum uwagi

W języku angielskim istnieje takie powiedzenie - Sticks and Stones may breake my bones, but names will never hurt me -kije i kamienie mogą połamać mi kości, ale słowa mnie nie zranią. To przysłowie zawiera wytyczną dla wielu dzieci jak postępować z tyradami przekleństw. Dla dzieci dodatkowo pomocne jest, jeśli się je chwali i nagradza za odpowiedni sposób wysławiania się. Mniej skuteczne okazują się tutaj próby dyskusji i proponowania innych wyrazów albo przetworzenia ich w grach z podziałem na role.

Jeśli dziecko w dalszym ciągu używa przekleństw, należy dać mu time-out zawsze wtedy, gdy sięga po nie przez nieuwagę albo w złości.

Inną taktyką byłoby ograniczenie pewnych przywilejów: dziecko może wieczorem tylko wtedy oglądać telewizję, gdy danego dnia nie przeklinało. Jeżeli zasada „żadnych prze-