Scan10146 (3)

trucia u pacjentów, którzy spożyli potencjalnie toksyczną ilość trucizny (o której wiemy, że jest absorbowana przez węgiel medyczny). Węgiel można bezpiecznie podawać pacjentom przytomnym lub po przyrządowym zabezpieczeniu drożności dróg oddechowych. Powtarzane dawki węgla medycznego mogą być korzystne w zagrażających życiu zatruciach karbamazepiną, dapsonem, feno-barbitalem, chininą i teofiliną.

Płukanie żołądka, a następnie podanie węgla medycznego jest skuteczne tylko w ciągu pierwszej godziny od przyjęcia substancji toksycznej. Zwykle powinno być ono przeprowadzone po uprzednim zain-tubowaniu pacjenta. Płukanie żołądka przeprowadzone w późniejszym czasie ma niewielkie znaczenie w ograniczaniu wchłaniania przyjętej trucizny, a nawet może spowodować szybsze jej przemieszczenie do dalszych części przewodu pokarmowego.

Płukanie jelit za pomocą wlewu roztworu glikolu polietylenowego może zredukować wchłanianie trucizny dzięki oczyszczeniu przewodu pokarmowego. Rozważ zastosowanie tej metody w przypadkach spożycia toksycznych ilości leków o wydłużonym czasie uwalniania lub powlekanych leków wchłaniających się w jelitach, doustnym zatruciu preparatami żelaza oraz w celu usunięcia z przewodu pokarmowego woreczków zawierających toksyczne substancje.

Alkalizacja moczu (pH > 7,5) poprzez podanie dożylne wodorowęglanu sodu może być skuteczna w przypadkach umiarkowanego i ciężkiego zatrucia salicylanami u pacjentów, którzy nie wymagają hemodializy. Terapia taka może być także pomocna w zatruciach trójcyklicznymi antydepresan-tami (patrz niżej).

Rozważ zastosowanie hemodializy w zatruciu metanolem, glikolem etylenowym, salicylanami i litem. Hemoperfuzja z użyciem kolumny zawierającej węgiel aktywowany może być wskazana w zatruciach karbamazepiną, fenobarbitalem, fenytoi-ną i teofiliną.

Specyficzne odtrutki stosowane w zatruciach to: N-acetylocysteina w zatruciach paracetamolem; wysokie dawki atropiny w zatruciach środkami owadobójczymi zawierającymi fosforany organiczne; azotan sodu, tiosiarczan sodu, hydroksykobalamina, azotan amylu i wersenian dwukobaltowy w zatruciach cyjankami; specyficzne przeciwciała Fab w zatruciach digoksyną; flumazenil w zatruciach benzo-diazepinami; nalokson w zatruciach opioidami. Odwrócenie działania benzodiazepin za pomocą fluma-

zenilu może nasilić działanie toksyczne u pacjentów uzależnionych od benzodiazepin i dodatkowo zatrutych lekami wywołującymi drgawki, np. trójcyklicznymi antydepresantami. Rutynowe stosowanie fluma-zenilu u pacjentów w śpiączce związanej z zatruciem nie jest zalecane.

SPECYFICZNE ODTRUTKI

Wytyczne te dotyczą tylko wybranych przypadków zatrzymania krążenia spowodowanych zatruciami.

Zatrucie opioidami

Zatrucie opioidami często prowadzi do depresji ośrodka oddechowego, zwężenia źrenic (szpilkowate źrenice), śpiączki i w konsekwencji do zatrzymania oddechu. Efekt, jaki wywierają opioidy jest szybko odwracany przez ich antagonistę nalokson. W ciężkiej depresji ośrodka oddechowego spowodowanej przez opioidy występowanie powikłań (przed podaniem naloksonu) jest stosunkowo rzadkie, jeżeli prawidłowo udrożni się drogi oddechowe, poda tlen i rozpocznie wentylację (np. maską kieszonkową lub workiem samorozprężalnym). Podanie naloksonu może jednak zapobiec konieczności intubacji pacjenta.

Sposób podania naloksonu zależy od umiejętności ratownika. Lek można podawać dożylnie, domięśniowo, podskórnie, dotchawiczo i donosowo. Podanie le ku w sposób inny niż dożylnie może być szybsze ze względu na to, że nie będzie konieczne uzyskanie dostępu donaczyniowego. Procedura ta może być bardzo trudna u osób przewlekle przyjmujących narkotyki drogą dożylną. Pierwsza dawka powinna wynosić 400 pg dożylnie lub 800 pg domięśniowo lub 800 pg podskórnie lub 2 mg donosowo lub 1-2 mg dotchawiczo. Silne zatrucie opioidami może wymagać miareczkowania naloksonu do dawki całkowitej nawet 6-10 mg. Czas działania naloksonu wynosi 45-70 minut, natomiast depresja ośrodka oddechowego po przedawkowaniu opioidów może trwać 4-5 godzin. W związku z tym efekt działania naloksonu może trwać krócej, niż ciężka depresja ośrodka oddechowego spowodowana przedawkowaniem opioidów. Należy podawać kolejne dawki naloksonu do momentu, kiedy pacjent będzie wydolnie oddychał i będzie w stanie samodzielnie zapewnić drożność dróg oddechowych.

Gwałtowne odstawienie opioidów może prowadzić do silnego pobudzenia układu współczulnego, a w efekcie do wystąpienia obrzęku płuc, komoro-wych zaburzeń rytmu i silnego pobudzenia. Naloksonu należy używać ostrożnie u pacjentów, których podejrzewamy o uzależnienie od opioidów.

ALS 145

Europejska Rada Resuscytacji