ScannedImage 20

Aborygeni i antropologowie 23

klasycznych prac jak: The Australian Aborigines; How to Understand Them z 1938 r. i Aboriginal Men of High Degree; Initiation and Sorcery in the World's Oldest Tradition (1945). Prowadził badania w północno-zachodniej Australii, Australii Południowej, Ziemi Amhema, wschodnim Queenslandzie i Nowej Południowej Walii.

Kolejnym badaczem pracującym na Ziemi Amhema był W. Lloyd Warner (1898-1970), profesor socjologii i antropologii z Chicago, autora Black Civilisation; A Social Study of an Australian Tribe (1937), pracy opartej na badaniach w plemieniu Mumgin na północno-wschodniej Ziemi Amhema. Swoistą interpretację totemizmu australijskiego zastosował też psychoanalityczny antropolog-freudysta Geza Roheim (1891-1954)³². Inni antropologowie tego okresu to M. F. Ashley--Montagu, H. Basedow, J. B. Birdsell, D. S. Davidson, C. W. M. Hart, K. L. Parker, W. E. Roth, D. F. Thomson, L. Sharp, E. A. Worms i inni.

Klasyczny okres rozwoju wiedzy o religiach Australii to lata 50. i 60. Publikują Ronald M. Bemdt i jego żona Catherine Berndt, Theodor G. H. Strehlow, W. E. H. Stanner, Alfred P. Elkin, Mervyn J. Meggitt, L. R. Hiatt, Robert Tonkinson, Kenneth Maddock, Nancy Munn, Dianę Bell. Owocem badań stało się zorganizowanie konferencji wCanberze w 1961 r. i powołanie Australian Institute of Aboriginal Studies (AIAS) w roku następnym. W toku sporów badaczy wyłania się stwierdzenie, że koncepcje Australijczyków dotyczące przestrzeni, czasu, miary itp. mogą być zrozumiane tylko w perspektywie ich religii. Szczególne zasługi na tym polu położył W. E. H. Stanner (1905-1982), profesor antropologii i socjologii Australian National University, publikując w „Oceanii” wiatach 1959-1961 cykl „On Aboriginal Reli-gion”, który następnie wydano w postaci książkowej w 1964 r. Stanner, korzystający z osiągnięć tak Radcliffe-Browna jak i szkoły strukturalnej Levi-Straussa, wykazywał jak unikatowy, nieporównywalny z niczym jest system religijny Australijczyków. Podstawą terenową jego twierdzeń były badania prowadzone na Ziemi Amhema.

Najbardziej znanym aborygenologiem w Australii jest uczeń Elkina (studiował antropologię w Sydney i London School of Economics) Ronald M. Bemdt, profesor antropologii Uniwersytetu Australii Zachodniej. Pracując razem z żoną Catherine przedsięwziął szereg wypraw do Ziemi Amhema, Kimberley i Australii Południowej (Ooldea), opublikował kilkanaście znaczących pozycji i setki artykułów. Najważniejsze z nich to: The World of the First Australians (1952), Kunapipi (1951), Djangga-wul (1952) oraz monumentalna Australian Aboriginal Religion (1974). Prowadził też wiatach 1951 i 1953 badania na Nowej Gwinei, których wyniki opisał w pracy Excess and Restraint (1962).

Mervyn Meggitt, antropolog, kształcony w Sydney, został też tamtejszym profesorem antropologii społecznej, od 1963 r. również na uniwersytecie w Manchester. Poza badaniami na Ziemi Amhema interesował się też Nową Gwineą, gdzie badał plemię Mae Enga w Highlandzie.

Robert Tonkinson, absolwent University of Western Australia, otrzymał doktorat na University of British Columbia i przeniósł się z Australii do Kanady, poza

³² G. R o h e i m, Australian Totemism; A Psycho-Analytic Study in Anthropology, London 1925.