ScannedImage 43

! 57

CZTERECH WESZŁO DO PARDES...

nie wolno dociekać tego, co ponad, co pod, co przed i co będzie po, tylko to, co od stworzenia świata. Gdyby literę bet spytano: 'Kto ciebie stworzy!?⁵ wskazałaby swym górnym ramieniem mówiąc: Ten który'jest ponad/ ‘Jakie jest jego imię?⁵ wskazałaby swą dolną wypustką w prawo,¹³⁶ mówiąc: ‘JIIWH jego imię, ADON jego imię⁵. Inna interpretacja: Czemu przez literę be fi Bo jest w słowie barach¹³⁷ Nie przez literę alefl Bo jest w słowie aror,^n% Święty Błogosławiony powiedział: „Stworzyłem mój świat jedynie przez literę bet, aby jego mieszkańcy nie powiedziełi: ‘Jak może przetrwać świat stworzony przez słowo arorT Ale zaprawdę, stworzę go przez literę bet w słowie barach więc może przetrwa”. R. Abahu w imieniu R. Jonatana: Przez dwie litery zostały stworzone oba światy.¹'⁵⁹ Jeden przez he a drugi przez jod. Jaka jest tego przyczyna? ‘Ufaj Panu zawsze, bo Pan Bóg jest skałą, która trwa wiecznie⁵ (Iz 26,4).¹⁴⁰ Nie wiadomo, który został stworzony przez he, a który przez jod, jedynie z tego, co jest napisane: Te są pokolenia w niebie i na ziemi, gdy zostały stworzone¹⁴¹⁵ (Rdz 2,4). Stworzył je przez he. Ten świat został stworzony przez he, a przyszły przez jod. He jest otwarte od spodu, co wskazuje, że wszyscy mieszkańcy świata zstąpią do szeolu. Tak jak he ma wypustkę w górę, po tymi jak zstąpią w dół, wstąpią.¹⁴² Tak jak he jest otwarte na wszystkie strony, tak drzwi są otwarte dla wszystkich, którzy pokutują. Tak jak jod jest pochylone, tak i mieszkańcy świata będą pochyleni: ‘Czemu wszystkie twarze pobladły?⁵¹⁴³ (Jer 30,6)”. Gdy Dawid to spostrzegł, zaczął wysławiać dwiema literami: „Chwalcie, słudzy. Pana, chwalcie imię Jego⁵⁵ (Ps 113,1). R. Juda Nesia zapytał R. Samuela bar Nahmana: „Czemu jest napisane: ‘Imieniem jego JAK wznieście pieśń temu, który pędzi na obłokach, wysławiajcie go⁵ (Ps 68,5)?” Powiedział mu: „Nie ma takiego miejsca, w którym nie byłoby strażnika przy wejściu. A kto jest strażnikiem [pilnującym] wstępu wszystkich? Święty Błogosławiony, JAH imię jego⁵⁵. Powiedział mu: R. Eleazar twój mistrz nie tak to objaśniał, lecz przyrównał to do króla, który zbudował pałac w miejscu, gdzie były ścieki, odpadki i kupy śmiecia. Ktokolwiek wejdzie i mówi: To miejsce

¹³⁶ W stronę litery alef,

^U7 Znaczy „błogosławiony”. ^ł3S Znaczy „przeklęty”.

¹³⁹    Tj. ten t przyszły świat

¹⁴⁰    Gra słów oparta na dwuznaczności słowa sur - skała i sar— kształtować.

¹⁴¹    Ciąg dalszy wersetu: „Tego dnia. gdy Pan Bóg stworzył ziemię i niebo”.

¹⁴²    Do nieba.

^M3 Początek wersetu: „Czemu wszyscy mają ręce na biodrach jak kobieta w porodzie?”. Jest to odwołanie do sądu ostatecznego.