ScannedImage 15

129

CZTERECH WESZŁO IX) PARDES...

rozciągnięte uad ich głowami w górę (Ez 1,22). Do lego miejsca dozwolone jest mówić, dalej mówić nie wolno, jako że jest napisane w Księdze Syracha:²⁵ Nie szukaj tego, co zbyt ciężkie, ani nie badaj, co przed tobą zakryte. O tym, co dozwolone, rozmyślaj, nic ci do tego, co jest tajemnicą (Syr 3,21-22).

Naucza sią: R. Jonatan b. Zakaj powiedział: Co odpowiedziała Bat Kol²⁵ niegodziwemu, gdy ten powiedział: Wstąpię na szczyty obłoków, zrównam się z Najwyższym (Iz 14,14). Bat Kol odezwała się i powiedziała: Nikczemniku, synu nikczemnika, wnuku Nemroda,²⁷ nikczemnika, co swoimi rządami podburzał cały świat do buntu przeciwko mnie. Ile lat życia człowieka? Siedemdziesiąt, bo powiedziane jest: Życie nasze trwa siedemdziesiąt, lub gdy jesteśmy mocni, osiemdziesiąt lat (Ps 90,10). A odległość od ziemi do sklepienia nieba to podróż trwająca pięćset lat, grubość sklepienia nieba to droga na pięćset lat, i podobnie [odległość] między jednym niebem a drugim. Ponad nimi są święte żywe stworzenia, a [grubość] stopy żywych stworzeń jest równa sumie [tych odległości]; kostki nóg żywych stworzeń są równe ich sumie; nogi żywych stworzeń są równe ich sumie; kolana żywych stworzeń są równe ich sumie; biodra żywych stworzeń są równe ich sumie; ciała żywych stworzeń są równe ich sumie; szyje żywych stworzeń są równe ich sumie; głowy żywych stworzeń są równe ich sumie; rogi żywych stworzeń są równe ich sumie. Ponad nimi znajduje się tron chwał)'; podstawa tronu chwały jest równa ich sumie; tron chwały jest równy ich sumie. Król, Żywy i Wieczny Bóg, Wysoki i Wysławiany, zamieszkuje ponad nimi. A ty powiedziałeś: Wstąpię na szczyty obłoków, podobny będę do Najwyższego. A oto będziesz strącony do Szeolu, na samo dno przepaści (Iz 14,14-15).

²⁵    Księga Mądrości Syracha czyli Eklczjastyka została wykluczona z. kanonu Biblii żydowskiej, prawdopodobnie ze względu na obecne w niej elementy epiku rej skie. Według Rabiego Akiby (Jer. Sanh. 28a) kto czyta niekanoniczne księgi, takie jak Syracha, pozbaw ia się miejsca w przyszłym świecie. Jednak księga ta była bardzo popularna wśród Żydów i jest często cytowana w Talmudzie i midraszach.

²⁶    Hebr.,.Córka Głosu'’, interpretowana jako echo, odbity głos Boga. Według rabinów jest to forma boskiego objawienia w czasach, gdy proroctwo zostało odcbrauc Izraelowi. Bat Kol jest przedstawiana jako gołębica.

²⁷    Chodzi tu o Nabuchodonoz.ora, traktowanego jako ducłiowego spadkobiercę Nemroda. jako że obaj władali Babilonem a także ze względu na podobieństwo uczynków: Nemrod prześladował Abrahama, zaś Nabuchodonozor podbił i zabrał w niewolę jego potomków. W ustach Jonatana ben Zakaj jest to prawdopodobnie aluzja do rzymskiego wodza Tytusa zdobywcy Jerozolimy.